کارت تایوان روی میز ترامپ؛ رقابت با چین در سایه جنگی همه جانبه/ آیا آمریکا آماده بازدارندگی است؟

به گزارش اقتصادنیوز، حتی پیش از آنکه «ویلیام لای» در ژانویه ۲۰۲۴ به عنوان رئیسجمهور تایوان انتخاب شود، چین به شدت با او مخالفت میکرد و او را «جداییطلب» و «آتشافروز جنگ» مینامید. در ماههای اخیر، پکن حملات لفظی خود را شدت بخشیده است: در اواسط مارس، سخنگوی دفتر امور تایوان در چین، لای را «ویرانگر صلح میان دو سوی تنگه تایوان» خواند و او را متهم کرد که تایوان را به «لبه خطرناک جنگ» سوق میدهد. دو هفته بعد، همزمان با برگزاری یک رزمایش نظامی گسترده اطراف تایوان، ارتش آزادیبخش خلق چین تصاویری کارتونی منتشر کرد که لای را به شکل یک حشره به تصویر میکشید. در یکی از این تصاویر، چوبهای غذاخوری (چاپاستیک) در حال بیرون آوردن «انگل» لای از تایوانی در حال سوختن بودند.این عبارات بخشی از یادداشت فارن افرز است که در سه بخش ترجمه شده که بخش نخست تحت عنوان «چین و تایوان بر لبه پرتگاه؟/ بازگشت سایه بحران: آیا جهان در آستانه جنگ جهانی سوم قرار دارد؟/ بازی خطرناک «شی» و «لای»» منتشر و بخش دوم تحت عنوان «رزمایش ارتش خلق، مانور قدرت یا مقدمه ای برای حمله ای تمام عیار/نقشه چدید «شی»؛ آزمون تایوان در میان عدم قطعیت ها/ تایپه در محاصره جنگده های اژدهای زرد، ازمون بزرگ تایوان» ترجمه شد. در ادامه بخش سوم و نهایی آمده است.
کارت وحشی
مقامات آمریکایی نسبت به این فعالیتهای چشمگیر نظامی چین هشدار میدهند. در فوریه، ساموئل پاپارو، فرمانده نیروهای ایندو-پاسیفیک ارتش ایالات متحده، تأکید کرد که «مانورهای تهاجمی چین در اطراف تایوان در حال حاضر رزمایش نیستند... بلکه تمرینات آمادگی واقعیاند».با این حال، در حالی که چین فعالیتهای نظامی خود علیه تایوان را افزایش میدهد، بسیاری در پکن نمیدانند موضع واشنگتن دقیقاً چیست. پکن نسبتاً مطمئن است که دولت ترامپ خواهان تشدید رقابت با چین است، بهویژه در حوزه اقتصادی. تحلیلگران چینی همچنین معتقدند ترامپ تلاش خواهد کرد تا از موضوع تایوان بهعنوان اهرمی در این رقابت استفاده کند، اما درباره چگونگی این اقدام اجماعی وجود ندارد.کارشناسان چینی بر این باورند که ترامپ و تیمش در موضوع تایوان دچار اختلافنظر هستند. بسیاری معتقدند ترامپ به دنبال معامله با چین است و او و هوادارانش تمایلی به درگیر شدن در جنگهای خارجی ندارند. اما تندروهای امنیت ملی در دولت او، مانند وزیر خارجه مارکو روبیو، همچنان بر مهار تجاوز و نفوذ چین تمرکز دارند. مذاکرهکنندگان چینی خاطرنشان میکنند که تیم امنیت ملی ترامپ به نگرانیهای چین درباره لای (رئیسجمهور تایوان) بیتوجه است و بیم آن دارند که در سیاستهای روزمره مربوط به تایوان، این دولت روابط با تایپه را با همکاریهای عمیقتر و افزایش فروش تسلیحات تقویت کند.این ارزیابیهای متناقض، پکن را در اطمینان از اینکه ایالات متحده در برابر حملات گسترده یا سناریوهای کمدامنهتر از تایوان دفاع خواهد کرد، مردد کرده است. اما مقامات چینی بر این باورند که اگر اقدامات آمریکا مهار نشود، این کشور احتمالاً بیش از پیش به تایوان نزدیک خواهد شد و همین موضوع زمینهساز سوءمحاسبه خواهد بود. چین ممکن است به این نتیجه برسد که برای رساندن پیام قاطع به تیم امنیت ملی ترامپ مبنی بر عدم تحمل گسترش روابط آمریکا و تایوان یا اقدامات تحریکآمیز تایوان، باید رویکرد تهاجمیتری در پیش بگیرد. در عین حال، تصور چین از بیمیلی ترامپ به دفاع از تایوان میتواند پکن را به اقدامات تنشزای بیشتری علیه این جزیره سوق دهد.
اصلاح مسیر
سیاستگذاران آمریکا و متحدانش نباید این تغییرات در برداشتهای چین نسبت به تایوان و اقداماتش را نادیده بگیرند. با ادامه دوره ریاستجمهوری لای، احتمال ورود پکن و تایپه به شرایطی خطرناکتر افزایش مییابد. کارشناسان چینی بر این باورند که لای ممکن است در سال 2027 و پیش از انتخابات ریاستجمهوری بعدی، اقدامات رادیکالتری برای تقویت استقلال تایوان انجام دهد. اگر جایگاه لای در نظرسنجیها تضعیف شود، تحلیلگران چینی نگرانند که او برای کسب حمایت انتخاباتی، همچون چن در سال 2008، موضع ضدپکن خود را تشدید کند. از سوی دیگر، شی جینپینگ مهلتی تا سال 2027 تعیین کرده تا ارتش آزادیبخش خلق چین توانایی تصرف اجباری تایوان را به دست آورد. با توجه به فشار شی برای تسریع مدرنسازی ارتش، بعید است فرماندهان نظامی چین در سال 2027 به او بگویند که کشورشان قادر به اجرای موفقیتآمیز عملیات نظامی گسترده علیه تایوان نیست. این امر ممکن است به افزایش اعتمادبهنفس شی منجر شده و او را به تحریک یک بحران یا درگیری سوق دهد.
کاهش صبر پکن و عزم راسختر آن، ضرورت اقدام دولت ترامپ برای اطمینان از درک شفاف چین از قاطعیت آمریکا در مقابله با تجاوزات چین را دوچندان میکند. ایالات متحده باید اقدامات فوقالعادهای برای بازدارندگی از بروز درگیری یا در صورت شکست بازدارندگی، برای ناکام گذاشتن و شکست دادن ماجراجوییهای نظامی چین انجام دهد. این اقدامات شامل تقویت توانمندیهای نظامی خود، تایوان و متحدانش، افزایش قابلتوجه هزینههای دفاعی متحدان و شرکا و همچنین یکپارچهسازی بهتر عناصر مختلف سیاست آمریکا در قبال چین و تایوان برای ارتقای بازدارندگی و کاهش خطرات سوءبرداشت از سوی دشمنان بالقوه خواهد بود.این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که پکن فقط با ارزیابی اقدامات دفاعی آمریکا، عزم این کشور را نمیسنجد. برای مثال، برخی از کارشناسان چینی با رصد مذاکرات تعرفهای و تجاری میان آمریکا و چین، متوجه شدهاند که واشنگتن بهسرعت تعرفهها را افزایش و سپس موقتاً عقبنشینی کرده است. این روند بهزعم آنان نشان میدهد که ترامپ در ابتدا بلوف زده و اکنون دولت او دریافته که علیرغم تمرکز بر رقابت، نیازمند همکاری با چین است.از آنجا که ایالات متحده در جبهههای متعددی به سرعت در حال حرکت است، بسیار مهم است که به چگونگی ارتباط چین میان سیاستهای مختلف آمریکا برای شکل دادن به درک جامعتری از راهبردها و نیات واشنگتن توجه شود. به میزان برداشتهای نادرست چین از آمریکا، حیاتی خواهد بود که دولت ترامپ با این روایتها، هم بهصورت عمومی و هم خصوصی، مقابله کرده و آنها را اصلاح کند.اگر دولت ترامپ نمیخواهد با بحران مواجه شود، نباید چنین فرصتی را برای پکن باقی بگذارد. تنگه تایوان به اندازه کافی طی سالهای آینده متلاطم خواهد بود و نباید با برداشتهای مبهم چین از میزان آمادگی آمریکا برای اقدام یا عدم اقدام، بر پیچیدگیهای آن افزوده شود.