بنیان‌گذاران دو پلتفرم بزرگ: شبنامه‌ها ویرانگرند؛ مثل حمله مغول
«آن‌ها در هدف خود که سرکوب امید و رشد استارتاپ‌ها بود، بسیار موفق عمل کردند.»
«حسام آرمندهی»، بنیان‌گذار گروه هزاردستان و «حمید محمدی»، هم‌بنیان‌گذار دیجی‌کالا، با انتشار مطالبی در شبکه اجتماعی لینکدین نسبت به تأثیرات مخرب شبنامه‌ها و اتهامات امنیتی سال‌های گذشته بر فضای استارتاپی ایران هشدار دادند.
در این مطالب، هر دو فعال باسابقه حوزه فناوری، به‌شدت از فضایی انتقاد کرده‌اند که طی آن، بی‌نام‌ونشان‌بودن برخی اتهامات، نه‌تنها اعتماد و امنیت روانی را از بین برده، بلکه روند رشد اقتصادی کشور در حوزه دیجیتال را نیز مختل کرده است.
آرمندهی با یادآوری جایگاه پیشین ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه استارتاپ‌ها در منطقه، به این پرسش پرداخته که چگونه کشورهایی مانند ترکیه، امارات، عربستان و اردن، یکی پس از دیگری از ایران سبقت گرفتند. او دلیل اصلی این عقب‌ماندگی را پدیده‌ای به نام «شبنامه» دانسته است؛ جریانی مخرب که با هدف قراردادن چهره‌های شناخته‌شده در فضای کسب‌وکار، ذهنیت فعالان این حوزه را از مسیر رشد به حاشیه‌هایی همچون ترس و بی‌اعتمادی کشاند.
به گفته بنیان‌گذار هزاردستان، این شبنامه‌ها اغلب با ادبیاتی مبهم و بدون هویت مشخص منتشر می‌شدند و در عمل به «امنیتی‌سازی» فضای سالم کسب‌وکار منجر شدند؛ روندی که به‌زعم او ماه‌ها و سال‌ها ادامه یافت و تأثیر منفی عمیقی بر عملکرد شرکت‌های نوآور کشور گذاشت.
آرمندهی همچنین از پیامدهای اجتماعی و انسانی این فضا سخن گفت: «همه به هم و حتی به خودشان مشکوک شده‌اند.» به گفته او، نتیجه این جو بی‌اعتمادی، مهاجرت تعداد قابل توجهی از بهترین نیروهای حوزه فناوری، از مدیرعامل تا برنامه‌نویس، در ابتدای دهه بیست زندگی‌شان به خارج از کشور بوده است.
او با اشاره به کاهش تدریجی سرمایه‌گذاری در حوزه استارتاپ، تأکید کرد که امروز، این میزان به «صفر مطلق» رسیده؛ در حالی‌که شرکت‌های منطقه‌ای از ترکیه گرفته تا اردن، در همین بازه زمانی، موفق به جذب سرمایه‌هایی در ابعاد ده‌ها تا صدها میلیون دلار شده‌اند.
آرمندهی با انتشار تصاویری از کلیدواژه «تغییر» در شبنامه‌ها، ریشه این نگاه را یا در تعصب می‌داند یا در غرض‌ورزی. به باور او، این جریان تلاش کرده است «تغییر» را نه به‌عنوان فرصتی برای رشد، بلکه به‌عنوان تهدیدی برای ساختارهای سنتی جا بزند.
او در پایان از عدم شفاف‌سازی درباره هویت عاملان این شبنامه‌ها انتقاد کرد و نوشت: «آن‌ها در هدف خود که سرکوب امید و رشد استارتاپ‌ها بود، بسیار موفق عمل کردند.»
حمید محمدی نیز با بازنشر پست آرمندهی، دیدگاهی مشابه را مطرح کرد و در اظهاراتی تند، تأثیر شبنامه‌ها را با یکی از فاجعه‌بارترین وقایع تاریخی ایران مقایسه کرد. او نوشت: «اگر چند دهه بعد به این اتفاقات نگاه کنیم، تأثیر شبنامه در آینده ایران را مثل تأثیر حمله مغول می‌بینیم؛ با این تفاوت که تأثیرات این حمله چند سال بعد مشخص خواهد شد.»
