دماوند در محاصره بحران‌های محیط‌زیستی/ نماد ملی ایران در آستانه فروپاشی
اولین مبحثی که در بحبوحه اتفاقات هولناک از اذهان عمومی فراموش می‌شود؛ محیط زیست است. محیط زیستی که حتی اگر مشغله فکری‌ای هم در سر نباشد؛ باز هم نه مورد توجه قرار می‌گیرد و نه کسی به آن اهمیت می‌دهد. وضعیت نامناسب قله باشکوه دماوند که نماد قدرت ایران و ایرانی است؛ به این موضوع گواهی می‌دهد.
قله دماوند در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال ۱۳۹۹ نیز به‌عنوان «اثر طبیعی ملی» از سوی سازمان حفاظت محیط زیست شناخته شد. با این حال، هنوز موفق به ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو نشده؛ چرا که چالش‌های محیط‌زیستی، نبود مدیریت یکپارچه، و تعارض منافع نهاد‌ها مانعی جدی بر سر راه آن است.
علی سلطانی فعال محیط زیست با بیان این که دماوند این روز‌ها در محاصره تهدید‌های تخریب پوشش گیاهی، انباشت زباله و فاضلاب، ساخت‌وساز‌های غیرقانونی و فرسایش خاک و کاهش ذخایر آبی قرار دارد به خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا می‌گوید: چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی‌های انسانی و برداشت‌های غیرمجاز از گیاهان دارویی از جمله ریواس و والک، اکوسیستم دماوند را برهم مختل کرده؛ کوهنوردی بی‌ضابطه و نبود زیرساخت‌های مدیریت پسماند نیز دامنه‌های قله را به پناهگاه زباله بدل کرده است. ماجرای نابودی تدریجی دماوند تا زمین‌خواری و ویلاسازی در مناطق لاریجان، پلور و رینه ادامه دارد. گرم شدن هوا و کاهش بارش‌ها به‌ویژه در سال‌های اخیر، یخچال‌های دماوند را آب می‌کند، بی‌آنکه جایگزینی داشته باشند...
سلطانی کوه دماوند را فراتر از یک پدیده‌ی طبیعی و نشانه‌ای از شکوه، پایداری و خشم فروخورده می‌داند و می‌گوید: در شاهنامه‌ی فردوسی، کاوه آهنگر ضحاک را در همین کوه به بند کشید و در اساطیر کهن، دماوند جایگاه اسارت اهریمنان بود. ناصر خسرو، ملک‌الشعرا بهار و بسیاری دیگر، نام این کوه را با حماسه و آرمان گره زدند.
سلطانی ادامه می‌دهد: سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان محیط‌زیست و دوستداران طبیعت سال‌هاست برای نجات دماوند تلاش می‌کنند؛ از طرح‌های پایش گرفته تا مطالبه‌گری برای توقف پروژه‌های عمرانی زیان‌بار اما واقعیت این است که نجات دماوند نیاز به سیاست‌گذاری کلان، حمایت حکومتی و آشتی دوباره مردم با طبیعت دارد.
این فعال محیط زیست با اشاره به بیت «به دماوند بنگر‌ای بیداد!/ که به جان آمده‌ست از بیداد» خاطرنشان نی‌کند: دماوند نه فقط کوه، که آینه‌ای از حال ما است و از همین رو اگر دماوند را فراموش کنیم، خود را فراموش کرده‌ایم.
دماوند امروز همچون پیری خاموش، بر بلندای البرز ایستاده و نظاره‌گر فرزندان ناسپاس خویش است. کوهی که روزی با غرورش ضحاک را در خود بلعید، اکنون خود در هجوم آهن و دود و طمع، بی‌دفاع مانده است.
انتهای پیام/
