فرونشست؛ سونامی بی صدا زیر پای اصفهانی ها
به گزارش خبرگزاری برنا از اصفهان، به گفته متخصصان و بر اساس تحلیل‌های آنها، تنها راهکار جدی برای مهار گسترش فرونشست در این منطقه، جاری شدن مجدد زاینده‌رود و کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی دشت اصفهان-برخوار عنوان شده است.
فرونشست در اصفهان اکنون به مرحله‌ای رسیده که با ادامه این روند، خطر تخریب ساختمان‌ها، تخریب و آسیب به اماکن تاریخی و فرهنگی، نشست سازه‌های شهری، شکست خطوط انتقال نیرو و آسیب جدی به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و شبکه‌های ارتباطی کاملاً محتمل است. طبق برآوردها، در صورت تداوم وضعیت فعلی، زندگی بیش از ۲.۵ میلیون نفر جمعیت ساکن در کلان‌شهر اصفهان در معرض تهدید مستقیم قرار خواهد گرفت.
علی بیت‌اللهی رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی چندی پیش در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه تحقیقات و مطالعات حاکی از آن است که پدیده فرونشست زمین در شهر اصفهان و نواحی اطراف آن به بحرانی جدی تبدیل شده است، گفت: این پدیده نه‌تنها جان ساکنان را تهدید می‌کند، بلکه زیرساخت‌های حیاتی و المان‌های شهری نیز در معرض خطر هستند.
وی افزود: در دشت اصفهان-برخوار بر پایه آمار سال ۱۳۹۵، ۱۲ شهر و ۲۶ آبادی وجود دارند که ۹ ایستگاه آتش‌نشانی، ۲۷۴ فلکه آتش‌نشانی، ۳۲۸ مسجد، ۳۷ کتابخانه، ۳ بیمارستان، هشت پمپ گاز و ۱۹ پمپ بنزین، ۲۵۸ مدرسه از مجموع ۳۷۱ مرکز آموزشی، ۱۹ مرکز فرهنگی، ۱۴ مرکز توریستی و یک هتل در این منطقه همگی در زون‌هایی با نرخ بالای فرونشست قرار دارند.
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی اضافه کرد: از میان ۷۸۰ هزار واحد مسکونی شهری موجود، ۲۲۷ هزار واحد فاقد اسکلت مقاوم هستند؛ موضوعی که ریسک آسیب‌پذیری در برابر فرونشست زمین را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.
پدیده فرونشست زمین به طور علمی به عنوان نشست تدریجی یا ناگهانی سطح زمین، در اثر فشردگی لایه‌های زیرسطحی، به‌ویژه خاک‌های غنی از آب تعریف می‌شود. در اصفهان، این پدیده عمدتاً ناشی از برداشت بیش از حد و بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است؛ روندی که تحت تأثیر عوامل متعددی چون رشد جمعیت، توسعه شهرنشینی، گسترش بی‌رویه صنایع آب‌بر و کشاورزی سنتی در حوضه آبریز زاینده‌رود شدت یافته است.
از سوی دیگر، خشکی زاینده‌رود به عنوان شریان حیاتی اکولوژیک و اجتماعی منطقه، موجب قطع جریان تغذیه طبیعی سفره‌های آب زیرزمینی شده و روند فرونشست را تسریع کرده است. در چنین شرایطی، بدون بازنگری جدی در الگوی مصرف آب، اصلاح نظام تخصیص منابع، و توقف طرح‌های توسعه ناپایدار، مهار این بحران دشوار و پرهزینه خواهد بود.
و در نهایت اینکه فرونشست زمین در اصفهان دیگر یک هشدار صرف نیست؛ بلکه به بحرانی ملموس و جاری تبدیل شده است که نیازمند اقدامات فوری، علمی و بین‌بخشی است. بازگرداندن زاینده‌رود به بستر طبیعی خود و احیای نظام هیدرولوژیکی منطقه، اکنون نه یک مطالبه زیست‌محیطی بلکه ضرورتی برای بقاء شهری است.
انتهای پیام
