تتو نقشی بر لباس دائمی تن و سرانجامی با پشیمانی/ نقش تتو در اختلالات روانی چیست؟

به گزارش خبرنگار برنا، تتو یا خالکوبی هنری کهن و در عین‌حال همیشه نو است؛ نقشی که قرن‌ها بر پوست انسان‌ها حک شده است، اما هر بار معنای تازه‌ای می‌گیرد. نخستین نشانه‌های خالکوبی به هزاران سال پیش بازمی‌گردد؛ از پیکر مومیایی شده اوتسی، مرد یخی آلپ تا نقش‌های آیینی در مصر باستان و حتی مناطق عشایری ایران. در گذشته، تتو نشانی بود از تعلق قبیله‌ای، قدرت یا حتی مجازات. اما آنچه روزگاری با درد و آیین همراه بود، امروزه به انتخابی شخصی تبدیل شده است که اغلب در سالن‌های مدرن و زیر نور فلاش‌های اینستاگرام شکل می‌گیرد.

در دنیای امروز، تتو صرفاً یک رسم باستانی یا باور فرهنگی نیست؛ بخشی از زبان تصویری انسان امروزی شده است. در کنار تغییرات ظاهری، پرسش‌های تازه‌ای درباره دلایل روان‌شناختی این انتخاب و آثار آن بر سلامت جسم و روان نیز پدید آمده‌اند.

حسین ابراهیمی مقدم، متخصص روانشناسی و استاد دانشگاه، در رابطه با سابقه فرهنگی تتو به برنا گفت: ما سابقه ذهنی چندان خوبی از نظر فرهنگی نسبت به خالکوبی و تتو نداریم، چون در گذشته عمدتا کسانی که در زندان‌ها بودند روی بدن خودشان خالکوبی می‌کردند. مثلا در زندان قصر این قضیه خیلی شایع بود البته بعد‌ها در بین کسانی که لات محسوب می‌شدند این قضیه رواج داشت. مثلا یک بیت شعر یا تصویر شیر بود که عظمت خودش یا مثلا محبت‌شان را در ارتباط با عشق و مادر و مسائلی از این دست نشان دهند ولی عمدتا فرهنگ و جامعه نگاه خوبی نداشت. به اضافه اینکه خالکوبی‌ها هم با توجه به امکاناتی که در آن زمان وجود داشت زیبایی و جذاب نبود و معمولا با یک جوهر آبی خیلی پررنگ خودش را نشان می‌داد.

وی با اشاره به اثر تاریخ در دیدگاه افراد گفت: در گذشته‌های دورتر مثلا در جنگ جهانی دوم این طور که تاریخ نشان می‌دهد سربازان کسانی را که به عنوان اسیر بودند بعضا داغ می‌کردند و نشان می‌گذاشتند. در حال حاضر به نظر می‌رسد این قضیه رایج‌تر و عادی‌تر شده و دلایل مختلفی هم می‌تواند وجود داشته باشد. دلایل روانشناختی و جامعه شناختی.

ابراهیمی مقدم افزود: خیلی از افراد، مسابقه فوتبال کشور‌های دیگر را تماشا می‌کنند و می‌بینند بعضی از بازیکنان که از نظر شهرت، بازیکن بزرگی هم هستند بعضا تمام بدنشان را تتو کرده‌اند؛ لذا اینها منجر به این می‌شود که یک مقدار تابو شکنی اتفاق بیفتد. بعضی از این افراد هم شاید قهرمان ورزشی باشند که این کار را کردند و می‌توانند الگو محسوب شوند و همین باعث می‌شود تا جوانان با الگوسازی از این افراد اقدام به تتو زدن می‌کنند.

وی با پرداختن به مسائل روانشناسی گفت: واقعیت این است که با بررسی خیلی از افرادی که به سمت هنجارشکنی می‌روند متوجه شدیم آنها از نظر روانشناختی دچار مسائلی از قبیل اختلال شخصیت هیستریانیک یا نمایش‌گری هستند. یعنی به نظر می‌رسد که خیلی دوست دارند به چشم بیایند، از طریق دیگران دیده شوند و مورد توجه قرار بگیرند، حتی اگر در بعضی مواقع توجه منفی باشد. در این موارد هم شاهد بودیم افرادی هستند که دوست دارند اصطلاحا ساز ناکوک بزنند و نشان دهند که ما می‌خواهیم جور دیگری باشیم. عده کمی هستند که واقعا به فلسفه‌ی پوشش، طرح یا آرمی که روی لباس‌شان است، آرایش مو یا حتی تتویی که می‌تواند نقش و نگار خاص داشته باشد فکر کنند.

ابراهیمی مقدم در ادامه افزود: به نظر می‌رسد که کم و زیاد یا بزرگ و کوچک بودن تتو از نظر روانی نمی‌تواند نشان دهنده چیزی باشد مگر اینکه طرح و اندازه‌ای که وجود دارد تا حدی ما را به سمت و سو‌هایی راهنمایی کند. مثلا فرض کنید که استفاده از طرح‌هایی مثل عقاب یا شیر می‌تواند نشان دهنده این باشد که فرد می‌خواهد در ذهن طرف مقابل نوعی هیبت و حس خاصی به وجود آورد.

وی با پرداختن به موضوع تاثیرات اختلالات روانی و تتو زدن خاطرنشان کرد: با دیدن یک مورد نمی‌توانیم به کسی برچسب بزنیم و سریع بگوییم که فرد دچار اختلال روانی است ولی در هر صورت فراموش هم نمی‌کنیم که معیار‌های ما جدا از معیار‌های روانشناختی و آماری، معیار‌های جامعه شناختی و فرهنگی هم است. اگر فرد رفتاری انجام می‌دهد در سطح جامعه که عرف و قابل قبول جامعه نباشد از این نظر این رفتار را می‌توانیم همچنان در جامعه یک رفتار نابهنجار بشناسیم ولی لزوما به عنوان یک اختلال روانی در طبقه بندی‌های ما قرار نمی‌گیرد.

اگر فردی را ببینید که تتو دارد آیا به این فکر می‌کنید که این فرد، چون اختلال روانی داشته تصمیم به تتو زدن گرفته یا، چون می‌خواهد چیزی را به ما بگوید بدون آنکه آن را به زبان بیاورد؟ تتو زدن همیشه به‌خاطر تاثیرات محیطی یا اختلالات فردی نیست. باید به این بپردازیم که تتو گاهی شیوه ابراز احساسات افراد است.

مهدی اسماعیل تبار، کارشناس روانشناسی بالینی، در گفت‌و‌گو با برنا گفت: من موافق نیستم که تتو به تنهایی نشان دهنده اختلال باشد، اما می‌خواهد چیزی بگوید؛ که من آزادی دارم، قدرت انتخاب و شخصیت دارم. تتو به تنهایی نمی‌تواند نشان دهنده اختلال باشد، اما باز هم چنین چیزی در افراد متفاوت است.

در بررسی دیدگاه بسیاری از مردم با چند مورد مواجه شدم؛ اول آنکه برخی افراد فکر می‌کنند کسانی که تتو می‌زنند نیاز به مشاوره ویژه دارند چرا که این افراد دچار اختلال هستند. آنها معتقدند افراد سالم تمایلی به درد کشیدن و ثبت تصویر دائمی روی پوستشان ندارند. دوم آنکه می‌گویند تتو و خالکوبی انتخاب افرادی است که خلاف می‌کنند و از جامعه طرد شده‌اند.

اسماعیل تبار در این باره می‌گوید: اگر به طور مثال شما به گروهی از دانشجو‌ها بگویید شما باید حتما به مشاوره بروید آیا ناراحت نمی‌شوند؟ وقتی شما به افرادی که تتو دارند بگویید شما حتما باید به مشاوره بروید و مشکل دارید قطعا ناراحت می‌شوند. کسی که تتو کار است و دیگری که تتو می‌زند افرادی نیستند که به آنها بگوییم بد. به کسی که اعتیاد دارد می‌گوییم معتاد و اعتیاد بد است، اما به کسی که تتو می‌زند چنین چیزی نمی‌گوییم.

با گسترش رسانه‌های اجتماعی، تتو بیشتر از همیشه دیده می‌شود. پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و پینترست پر از عکس‌ها و ویدیو‌های تتو هستند. از طرح‌های ساده تا آثار پیچیده و هنری. بسیاری از تتوکاران از طریق فضای مجازی شناخته شده‌اند و مشتری جذب می‌کنند که این موضوع باعث پیشرفت حرفه‌ای و سریع دنیای تتو شده است.

وی اظهار کرد: تتو و خالکوبی نتیجه شبکه‌های اجتماعی‌اند. روزی اگر ما فردی را می‌دیدیم که تتو دارد می‌گفتیم این فرد مجرم است و مجرمان تتو داشتند و در گذشته هم این مجرمان بودند که درد خالکوبی را قبول می‌کردند. اما امروزه تتو نتیجه شبکه‌های اجتماعی است. افراد می‌خواهند دیده شوند و برای دیده شدن تتو می‌زنند و تصویر آن را در شبکه اجتماعیشان می‌گذارند. ما با دیدن تتو می‌توانیم بگوییم الهام زندگی این افراد چیست.

تتوی بیشتر، پشیمانی بیشتر

جدا از تمامی بحث‌هایی که درباره تتو وجود دارد موضوع دیگری هم است که باعث می‌شود افراد برای انتخاب طرح تتویشان دقت و وسواس به خرج دهند، آن هم دائمی بودن تتو است. وقتی تصمیم به تتو طرحی می‌گیرید باید بسیار دقت کنید چرا که آن طرح یا جمله تا ابد با شما خواهد بود. مگر آنکه بعد از پشیمان شدن تصمیم بگیرید آن را با لیزر پاک کنید و یا با تتوی جدیدی روی طرح قدیم، آن را پنهان کنید.

منصور اصفهانی، متخصص پوست و مو، می‌گوید: درصد گرفته نشده، اما اکثر کسانی که تتو می‌زنند یا از طرحش ناراضی‌اند یا از کل وجود تتو پشیمان می‌شوند. بنابر این زمانی که دچار پشیمانی می‌شوند برداشتنش توسط لیزر بهتر است؛ شما هرچه تتو را با تتو‌های بیشتر پوشش دهید مقدار رنگی که به پوست منتقل می‌شود بیشتر و برداشتنش سخت‌تر می‌شود. هر تتویی که انجام دهید بین ۵ تا ۱۰ جلسه لیزر می‌خواهد و وقتی رنگ تتو بیشتر شود مسلما پاک کردنش هم جلسات بیشتری می‌خواهد.

وی با اشاره به واکنش پوست به تتو گفت: واکنش آلرژیک نسبت به رنگ با هر رنگی ممکن است رخ دهد، خیلی فرقی نمی‌کند روشن باشد یا تیره. اگر نسبت به مواد رنگ آلرژی وجود داشته باشد، این واکنش در همه انواع رنگ ممکن است ایجاد شود، اما در رنگ‌های روشن و قرمز بیشتر است. درضمن هرچه تتو بزگ‌تر و مقدار رنگ و سطح تتو بیشتر باشد مواد آلرژی‌زا و حساسیت‌زا بیشتر وارد بدن می‌شود و واکنش بیشتری خواهد داشت.

بیشتر اوقات مراجعین دلیل اینکه چرا می‌خواهند تتویشان را پاک کنند نمی‌گویند، اما در مواردی که غیر مستقیم با آن مواجه شده‌ام افراد یا به دلیل تصمیم احساسی و سریع از طرح تتویشان پشیمان بودند یا به دلیل نارضایتی از کار تتو آرتیستشان تمایل به تغییر داشتند و در بیشتر موارد افراد با توجه به اینکه این تصاویر را هر روز مشاهده می‌کنند و از آن خسته شده‌اند تصمیم به پاک کردن تتوهایشان می‌گیرند.

انتهای پیام /