وقتی قیمت بلیت کنسرت سر به فلک کشید/ زمان پاسخگویی هنرمندان است
تبسم کشاورز_ این روز‌ها افزایش بی‌رویه قیمت بلیت کنسرت‌ها در تهران به یکی از جنجالی‌ترین موضوعات حوزه فرهنگ و هنر تبدیل شده است. بلیت‌هایی که از یک میلیون و پانصد هزار تا سه میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند عملا بخش بزرگی از جامعه را از حضور در اجرا‌های زنده موسیقی محروم کرده‌اند.
برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی این قیمت‌ها غیرقابل تصور است. با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، چنین هزینه‌هایی برای یک شب سرگرمی به‌هیچ‌وجه قابل توجیه نیست. نتیجه این روند، حذف موسیقی زنده از سبد فرهنگی خانوار و تبدیل آن به یک کالای لوکس برای طبقه مرفه است. در واقع موسیقی که باید برای همه باشد در عمل فقط در دسترس اقلیتی خاص قرار گرفته است.
افزایش قیمت‌ها تنها مشکل موجود نیست. با رشد بی‌قاعده بازار کنسرت‌ها، کیفیت اجرا‌ها نیز به‌شدت افت کرده است. بسیاری از مخاطبان از اجرا‌های پلی‌بک، ناهماهنگی در گروه‌های اجرایی و حتی فالش‌خوانی خوانندگان گله‌مند هستند. در برخی از کنسرت‌ها که با استقبال گسترده برگزار شده‌اند، کیفیت صوت، نورپردازی و حتی صندلی‌گذاری به‌شکلی غیرحرفه‌ای بوده و تجربه مخاطب را مخدوش کرده است.
موسیقی تکراری؛ وقتی نوآوری فراموش می‌شود
از سوی دیگر، بسیاری از کنسرت‌ها به دلیل تکرار مکرر قطعات قبلی و عدم ریسک‌پذیری هنرمندان در ارائه آثار جدید، حال و هوای یکنواختی پیدا کرده‌اند. این تکرار نه تنها مخاطب را دل‌زده می‌کند بلکه مانعی جدی بر سر راه رشد موسیقی و خلاقیت در اجراهاست. در بلندمدت، این رویه می‌تواند به کاهش ارتباط مخاطب با موسیقی زنده و افت سلیقه عمومی منجر شود.
یکی دیگر از عوامل تشدید این وضعیت، اجاره غیراستاندارد و بی‌نظم سالن‌های کنسرت است. نبود شفافیت در این فرآیند، هزینه‌های برگزاری را افزایش داده و در نهایت این فشار مالی به دوش مخاطب منتقل شده است. سازوکار اجاره سالن‌ها هنوز هم فاقد چارچوب مشخصی است و همین بی‌نظمی به افزایش بی‌رویه قیمت بلیت‌ها دامن زده است و باید گفت این موسیقی دیگر برای همه نیست و برای اقلیتی خاص است.
کنسرت روزبه نعمت‌اللهی با بلیت‌های ۳ میلیونی
یکی از همین مشکلات فروش بلیت کنسرت روزبه نعمت‌اللهی در روز‌های اخیر بود که حاشیه‌ساز شد. با رسیدن قیمت بلیت‌ها تا سقف سه میلیون تومان، سامانه فروش در اقدامی بی‌سابقه بسته شد. این موضوع اعتراض گسترده کاربران فضای مجازی را به‌دنبال داشت و بار دیگر بحث عدم نظارت مؤثر بر بازار موسیقی را زنده کرد. بسیاری از رسانه‌ها نیز با محدودیت در انتشار انتقادات مواجه شده‌اند؛ موضوعی که این پرسش را پیش می‌کشد: «اگر رسانه‌ها نباشند چه کسی صدای مردم و حتی خود اهالی موسیقی خواهد بود؟»
نه فقط دولت؛ هنرمندان هم باید پاسخگو باشند
حذف موسیقی زنده از زندگی روزمره مردم فقط یک مسئله اقتصادی نیست بلکه پیامد‌های روانی و اجتماعی سنگینی دارد. نوجوانانی که امکان حضور در چنین رویداد‌هایی را ندارند، ممکن است دچار احساس محرومیت و سرخوردگی شوند. فاصله گرفتن از فعالیت‌های فرهنگی می‌تواند اعتماد به نفس نسل جوان را تضعیف کرده و آن‌ها را به سمت سرگرمی‌های ناسالم سوق دهد.
در چنین شرایطی، این سؤال مهم مطرح است: آیا فقط نهاد‌های دولتی و نظارتی باید پاسخ‌گوی این وضعیت باشند؟ بسیاری از هنرمندان که با حمایت همین مردم به شهرت و محبوبیت رسیده‌اند اکنون باید نقش اجتماعی خود را جدی‌تر بگیرند. هنرمندانی که نامشان بر سردر کنسرت‌های چند میلیونی می‌درخشد نمی‌توانند از مسئولیت نسبت به قیمت‌ها، کیفیت اجرا و دغدغه‌های مردم شانه خالی کنند.
ورود دفتر موسیقی به ماجرا
در واکنش به این اعتراضات، ۱۸ خرداد ماه، دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اطلاعیه‌ای صادر کرد و از تدوین شیوه‌نامه‌ای برای قیمت‌گذاری بلیت کنسرت‌ها خبر داد. این اقدام گامی در جهت شفاف‌سازی، حمایت از حقوق مخاطبان و جلوگیری از افزایش بی‌ضابطه قیمت‌ها است.
بابک رضایی: قیمت‌های فعلی غیرقابل قبول است
بابک رضایی، مدیرکل دفتر موسیقی که به‌تازگی این مسئولیت را بر عهده گرفته در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «بنده کمتر از دو ماه است که سمت مدیرکل دفتر موسیقی را دارم، اما در همین مدت متوجه حجم بالای مشکلات شده‌ام. قیمت‌گذاری‌های فعلی بلیت کنسرت‌ها مورد تأیید من نیست و در حال تدوین تعرفه مشخصی هستیم.»
وی همچنین اضافه کرد که هماهنگی با دفتر موسیقی باید الزامی باشد تا شاهد افزایش دوبرابری قیمت‌ها در بازه یک ماهه نباشیم.
به‌نظر می‌رسد واکنش‌ها و انتقادات رسانه‌ها و منتقدان بی‌تأثیر نبوده است. از صبح روز گذشته در پی جنجال‌های اخیر، روزبه نعمت‌اللهی در یک عقب‌نشینی محسوس، دوباره فروش بلیت کنسرت خود را از سر گرفت؛ این‌بار با نرخ‌هایی تعدیل‌شده در بازه ۹۰۰ هزار تا یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان.
در همین حال، گزارش خبرنگار برنا از کنسرت اخیر علیرضا قربانی نیز با واکنش‌هایی همراه شد؛ تنها چند ساعت پس از انتشار این گزارش، تصاویری که پیش‌تر تنها با پرداخت ۹۹ هزار تومان در سایت axemoon.ir قابل خریداری بودند، با افزودن گزینه‌ای جدید، به‌صورت رایگان نیز در دسترس مخاطبان قرار گرفتند. این تصمیم ناگهانی پس از افزایش انتقادها درباره تجاری‌سازی بیش از حد فضای کنسرت اتخاذ شد؛ فضایی که در آن، عکس تماشاگران با عکس و پوستر قربانی بیش از صدای هنرمند در مرکز توجه قرار گرفته بود.
هنر برای مردم یا تجارت؟ تصمیم با هنرمندان است
در نهایت، برای آن‌که موسیقی زنده جایگاه اصیل خود را باز یابد باید سه ضلع اصلی یعنی نهاد‌های دولتی، برگزارکنندگان و خود هنرمندان، هم‌زمان مسئولیت‌پذیر باشند. مخاطبان حق دارند در ازای هزینه‌ای که می‌پردازند، کیفیت و احترام دریافت کنند. موسیقی تا زمانی زنده است که برای مردم نواخته شود، نه برای بازار.
انتهای پیام/
