هوش مصنوعی، فرصت تازه‌ای برای جبران عقب‌ماندگی‌ها یا زنگ خطری برای شکاف نسلی؟
علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در یادداشتی نوشت : گاهی باید از خودمان بپرسیم: آیا نسل نوجوانان و جوانان ما آماده دنیایی هستند که در آن، ماشین‌ها و نرم‌افزارها می‌توانند به جای انسان فکر کنند، بنویسند، طراحی کنند و حتی تصمیم بگیرند؟ شاید ما در ایران هنوز درگیر دغدغه‌های سنتی مثل کنکور و مدرک‌گرایی باشیم، اما جهان دارد مسیر دیگری می‌رود.
امروز، در مدرسه‌ها و دانشگاه‌های پیشرفته دنیا، بچه‌ها یاد می‌گیرند چطور از هوش مصنوعی برای حل مشکلات واقعی استفاده کنند؛ از طراحی دارو برای بیماری‌های نادر تا خلق آثار هنری و تولید محتوای خلاقانه. اما اینجا در ایران، بسیاری از جوانان ما هنوز نمی‌دانند ChatGPT چیست، Midjourney چه کاربردی دارد و اصلاً «هوش مصنوعی مولد» یعنی چه! بیایید واقع‌بین باشیم: هوش مصنوعی قرار نیست منتظر ما بماند. این فناوری دارد شغل‌ها را بازتعریف می‌کند، بازارها را جابه‌جا می‌کند و حتی مفهوم مهارت را تغییر می‌دهد. اگر ما برای آموزش نسل جدید کاری نکنیم، نوجوان امروز، کارگر ساده فرداست؛ کارگری که ابزار کارش را نمی‌شناسد و جایش را به کسی می‌دهد که بلد است از این ابزارها استفاده کند.
شکاف مهارتی و شکاف دانشی بین نسل‌ها، همین حالا هم در حال شکل‌گیری است. نوجوانانی که دسترسی به منابع آموزشی، اینترنت پرسرعت و فرصت‌های یادگیری دارند، می‌توانند در دنیای جدید حرفی برای گفتن داشته باشند. اما در آن‌سوی ماجرا، نوجوانانی هستند که حتی یک لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند در خانه‌شان نیست. این یعنی شکاف عدالت آموزشی، حالا به شکاف هوش مصنوعی هم تبدیل شده است. حالا وظیفه ما چیست؟ به‌عنوان مسئولان امور جوانان، باید به این سؤال پاسخ دهیم که آیا می‌خواهیم نسل جدید را صرفاً به مصرف‌کنندگان منفعل محتوا و تکنولوژی تبدیل کنیم، یا آن‌ها را برای خلق آینده آماده سازیم؟
کار ما صرفاً حمایت از استارتاپ‌ها و برگزاری رویدادهای فناورانه نیست؛ باید برنامه تربیتی هوشمندانه‌تری طراحی کنیم. باید سواد دیجیتال، مهارت‌های هوش مصنوعی و تفکر انتقادی را از مدارس ابتدایی شروع کنیم، نه اینکه فقط در دانشگاه‌ها درباره آن صحبت کنیم. باید برای نوجوانان روستاها، مناطق کم‌برخوردار و حاشیه شهرها برنامه‌های اختصاصی داشته باشیم.
فراموش نکنیم که هوش مصنوعی، فقط یک ابزار است. این ما انسان‌ها هستیم که تصمیم می‌گیریم از این ابزار برای ساختن آینده‌ای بهتر استفاده کنیم یا اجازه دهیم نابرابری‌ها بیشتر شود و فرصت‌ها فقط به دست عده‌ای خاص برسد.
امروز، مسئولیت ما در قبال نسل نوجوان و جوان این است: آن‌ها را به کاربران هوش مصنوعی تبدیل نکنیم؛ آن‌ها را به خالقان آینده با کمک هوش مصنوعی تربیت کنیم. آینده از آن کسانی است که می‌دانند چطور از ابزارهای جدید برای حل مشکلات قدیمی استفاده کنند. این آینده، اگر ما بخواهیم، می‌تواند آینده‌ای ایرانی و درخشان باشد.
انتهای پیام/
