فلاح: هوش مصنوعی در خدمت گسترش میراث فرهنگی قرار میگیرد

آیین پایانی بخش علمی بیستوششمین جشنواره بینالمللی قصهگویی با حضور حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فرهاد فلاح رییس و عالیه قوامی دبیر جشنواره، مدیران، کارشناسان، مربیان و قصهگویان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا، در ابتدای این آیین بیانیه هیئتهای داوری بخشهای مختلف علمی خوانش و از آثار برگزیده در چهار بخش «رساله و پایاننامه»، «جستارنویسی»، «کتاب» و «مقالههای علمی» شامل ۹ اثر برگزیده از ۱۱ نفر تقدیر شد.
"فرهاد فلاح" رییس بیستوششمین جشنواره بینالمللی قصهگویی با تأکید بر پیوند روزافزون فناوری و فرهنگ، یکی از مهمترین سرفصلهای بخش علمی جشنواره را توجه ویژه به نقش هوش مصنوعی در تولید محتواهای قصهمحور دانست و گفت: امروز باید به صورت جدی به حوزههایی مثل بازیسازی، طراحی فعالیت، ساخت دستیارهای قصهگو، و آموزش قصهگویی با کمک هوش مصنوعی ورود کرد. این تکنولوژی، تنها یک ابزار ساده نیست؛ بلکه پدیدهای است که آینده فرهنگ و زبان را تحت تأثیر قرار میدهد. برخلاف متاورس که نتوانست سهم چندانی از زندگی روزمره بگیرد، هوش مصنوعی دست از سر انسان برنمیدارد.
فلاح در ادامه با بیان این که اگر نسبت به فرصتها و تهدیدهای هوش مصنوعی در عرصه فرهنگی سرمایهگذاری نشود، جامعه آسیب خواهد دید ادامه داد: این فناوری میتواند دیوار میان زبانها را بردارد، فرهنگها را به هم پیوند دهد، یا برعکس، با تلفیق جعلی دادهها، به تولیدات خطرناک و بیپایه دامن بزند.
وی از پژوهشگران و فعالان فرهنگی خواست تا هوش مصنوعی را به مسئلهای جدی در دستور کار خود تبدیل کنند و تشریح کرد: باید در راستای هوش مصنوعی محتوا تولید شود، به آن ساختار داده و از این فناوری به نفع فرهنگ خود بهره ببریم. اگر انگیزه و اراده باشد، میتوانیم دستیارهایی بسازیم که قصه بگویند، آموزش دهند و حتی تحلیل فرهنگی انجام دهند.
فلاح با اشاره به رشد چشمگیر برنامههای قصهمحور در رسانهها، به ویژه در شب یلدای سال گذشته گفت: از دل قصه میتوان نمایشنامه، فیلمنامه، آثار تجسمی، بازی و حتی فعالیتهای آموزشی استخراج کرد. قصه خاطره میسازد، هویت میسازد و همچنین صدای ما را در جامعه بلندتر میکند.
وی گفت: نباید حضور مداوم در این عرصه را عادی و کماهمیت تلقی کرد. قصهگویی سرمایهای فرهنگی است که باید با تمام توان تقویت و از آن صیانت شود.
وی با اشاره به تأثیرات فزاینده هوش مصنوعی بر فرهنگ قصهگویی گفت: یکی از آسیبهای جدی که هوش مصنوعی میتواند به فرهنگ وارد کند، تولید قصههایی است که از منابع اصیل و میراث مکتوب ما بویی نبردهاند. بسیاری از این روایتها سطحی و بیریشه بوده و اگر بیتوجه از کنارشان عبور کنیم به دوری جامعه از فرهنگ خودمان دامن میزنیم.
فلاح با اشاره به دغدغههای آیندهنگرانه جشنواره افزود: امید است در دورههای بیستوهفتم یا بیستوهشتم جشنواره، رویکردی علمیتر و مهندسیشدهتر نسبت به هوش مصنوعی داشته باشیم. این فناوری باید در خدمت فرهنگ باشد، نه برعکس.
فلاح در ادامه به چهار رویکرد کلیدی بهره گیری از هوش مصنوعی در قصه گویی اشاره کرد و گفت: تولید قصههای مبتنی بر منابع اصیل و ساخت دستیارهای هوشمند برای قصهگویی کودکان و نوجوانان از جمله این رویکردها هستند. همچنین نه تنها باید کاربرد هوش مصنوعی در آموزش و تربیت مربیان قصهگویی مورد بررسی قرار گیرد؛ بلکه باید از هوش مصنوعی در تحلیل دادههای فرهنگی و آماری حوزه قصهگویی نیز استفاده شود.
وی خاطرنشان کرد: جشنواره قصهگویی میتواند نقطه آغاز این تحول باشد؛ جایی که دانش و فناوری در خدمت حفظ و گسترش میراث فرهنگی ما قرار میگیرد.
بخش رساله و پایاننامه (از میان ۱۴ اثر):
بهار ملک پورشهرکی با پایاننامه «طراحی و اعتبار سنجی بسته آموزشی مهارتهای زندگی برای کودکان و تعیین اثربخشی آن بر مهارتهای اجتماعی، سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دوره ابتدایی شهرستان شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری»
زینب صمصامی با مقاله «تعیین اثربخشی مداخله ترکیبی قصه درمانی و تمرینات تن آرامی بر کاهش علائم جسمانیسازی و اضطراب امتحان در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی دارای هراس امتحان شهر یزد»
بخش جستارنویسی (از میان ۱۰۲ اثر):
شادی پاکزاد (گنبد آسمان) از آذربایجانغربی
بهاره قانعنیا (بذری در باغ جهان) از خراسانرضوی
آسیه رحمتی (او هنوز با راکون خداحافظی نکرده) از خوزستان
بخش کتاب (از میان ۵ اثر):
الناز معتمدی (چگونه به کودکان قصه بگوییم؟) از استان تهران
بخش مقالههای علمی (از میان ۸۱ اثر):
مینا و مریم فراهانی (واکاوی عوامل موثر بر قصهگویی محیطی و صنعت گردشگری با استفاده از رویکرد داده بنیاد گلیزری) از تهران
زهرا زارعی و معصومه کریمی (ادامه حیات قصهها با هوش مصنوعی) از همدان
خلیل زندی (واکاوی موانع و راهکارهای توسعه قصهگویی کلاسی در مدارس ابتدایی) از کردستان
جشنواره بینالمللی قصهگویی کانون، هر ساله با حضور شرکتکنندگانی از ایران و کشورهای دیگر، یکی از مهمترین رویدادهای حوزه ادبیات کودک و نوجوان به شمار میرود.
در پایان این رویداد از جلدهای شماره ۳ و ۴ کتابهای "قصهجو" رونمایی شد.
انتهای پیام/