زنگ خطر برای میراث تاریخی تهران/ ثبت کمتر از ۴۰۰ بنای واجد ارزش

سید احمد علوی، رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران، در جریان صحن علنی شورا و همزمان با فرارسیدن هفته جهانی میراث فرهنگی، با ابراز نگرانی از وضعیت آثار تاریخی شهر تهران گفت: در شهری زندگی می‌کنیم که بیش از ۳ هزار بنای میراثی و واجد ارزش شناسایی شده، اما کمتر از ۴۰۰ بنای آن توسط وزارت میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند.

رییس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران هشدار داد: این اختلاف عددی، یک زنگ خطر جدی برای میراث کهن پایتخت است.

وی افزود: اینکه تا این حد از ثبت آثار بازمانده‌ایم، یعنی در صورت تعلل بیشتر، در حفظ هویت تاریخی شهر دچار یک عقب‌ماندگی جبران‌ناپذیر خواهیم شد.

علوی اضافه کرد: البته فرآیند ثبت آثار، فرآیندی دشوار و زمان‌بر است، اما این موضوع نباید ما را از مسئولیت‌مان غافل کند. ما موظفیم در برابر داشته‌های تاریخی تهران، مسئولانه عمل کنیم.

رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران در ادامه، با اشاره به ظرفیت‌های فرهنگی پایتخت در حوزه موزه‌ها اظهار کرد: در تهران حدود ۱۲۰ موزه دولتی و عمومی و نزدیک به ۷۰ موزه و خانه‌موزه تحت مدیریت شهری داریم. اما متأسفانه مدیریت این مجموعه‌ها، به‌ویژه آنهایی که زیر نظر شهرداری هستند؛ متناسب با نیاز اوقات فراغت شهروندان برنامه‌ریزی نشده است.

وی تصریح کرد: شاهد هستیم که بسیاری از موزه‌ها و خانه‌موزه‌ها، رأس ساعت ۴ بعدازظهر تعطیل می‌شوند؛ درحالی‌که دقیقاً این زمان، ساعتی است که خانواده‌ها امکان حضور و بازدید دارند. این روند نه‌تنها بهره‌وری فضا‌های فرهنگی را پایین می‌آورد، بلکه سرمایه‌گذاری انجام‌شده برای آنها را نیز بی‌اثر می‌کند.

رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران ابراز تأسف کرد: این وضعیت در اکثر خانه‌موزه‌های تحت مدیریت شهری دیده می‌شود و یک زنگ خطر جدی برای سیستم فرهنگی ماست.

علوی همچنین خواستار تسریع در بررسی و تصویب ساختار گردشگری در شهرداری تهران شد و گفت: امیدواریم حکم ۹۱ برنامه چهارم توسعه شهری که مربوط به ایجاد ساختار گردشگری در شهر تهران است؛ هرچه سریع‌تر به شورا برسد و تصویب شود تا شاهد ساماندهی و نظارت یکپارچه‌تری بر مجموعه‌های فرهنگی و گردشگری شهری باشیم.

رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورا در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از اجرا نشدن دستورالعمل احیای بافت تاریخی تهران که در ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ تصویب شده، تأکید کرد: در حالی که وارد سال ۱۴۰۴ شده‌ایم؛ هنوز این دستورالعمل در بسیاری از مناطق شهرداری جاری و ساری نشده است.

علوی خاطرنشان کرد: در برخی موارد حتی مشاهده می‌شود که پرونده بنا‌های واجد ارزش به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال می‌شود؛ در حالی‌که این کمیسیون اغلب منجر به صدور احکام تخریب می‌شود. اگر برای یک بنای تاریخی، حکم تخریب صادر شود، چه چیزی از آن باقی خواهد ماند؟

او افزود: هنوز برخی دوستان در بدنه مدیریت شهری نمی‌دانند که بهره‌برداری مجاز از یک بنای تاریخی، می‌تواند به‌عنوان منبع درآمد در اداره کل درآمد شهرداری ثبت و لحاظ شود. اما به‌جای این کار، با نصب نیوجرسی مقابل این بناها، عملاً راه بهره‌برداری مسدود می‌شود. این نشان می‌دهد که دستورالعمل احیای بافت تاریخی، هنوز در بدنه شهرداری نهادینه نشده است.

علوی در ادامه به وضعیت تعیین‌تکلیف برخی بنا‌های شاخص نیز اشاره کرد و گفت: خوشبختانه موضوع مالکیتی خانه امین‌لشکر که سال‌ها پیچیده و دشوار بود، با تلاش‌های صورت‌گرفته و همکاری شهرداری به نتیجه رسید و سه‌دانگ آن که در اختیار بخش خصوصی بود، بازگردانده شد. همچنین خانه علاءالدوله به شرکت توسعه واگذار شده تا مرمت آن آغاز شود.

وی ادامه داد:، اما هنوز وضعیت خانه وثوق‌الدوله، خانه فروغ و خانه آیت‌الله طالقانی بلاتکلیف باقی مانده و با وجود وعده‌های مکرر، مرمت آنها به سرانجام نرسیده است.

رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران گفت: متأسفانه گاهی یک دوره مدیریت شهری به پایان می‌رسد؛ اما وعده‌هایی که داده شده، محقق نمی‌شود. انتظار ما این است که بالأخره دوستان این پروژه‌ها را جمع‌بندی و اجرایی کنند.

علوی در پایان با اشاره به گستردگی میراث ناملموس تهران، بر لزوم توجه به این بخش مهم نیز تأکید کرد و گفت: همه آن ۳۰۰۰ بنایی که اشاره کردم؛ مربوط به میراث ملموس است. درحالی‌که تهران دارای هزاران میراث ناملموس از جمله آداب، رسوم، سنن و خرده‌فرهنگ‌هاست که هنوز به آنها توجه جدی نشده است.

وی در پایان گفت: در برخی محلات نظیر کن، مردم به‌صورت محلی اقدام به ثبت برخی از این میراث کرده‌اند، اما این موضوع باید در سطح مدیریت شهری نیز به‌صورت جدی پیگیری شود.

انتهای پیام /