انگلیس: تحویل حاکمیت بر 67 جزیره به کشور موریس بعد از 215 سال

بریتانیا به طور رسمی حاکمیت بر جزایر "چاغوس" در اقیانوس هند را به کشور موریس تحویل داد.

به گزارش عصرایران، این اقدام طبق توافقنامه ای صورت گرفت که دو کشور آن را امضا کردند. براساس این توافقنامه، بریتانیا ضمن تحویل این جزایر در اقیانوس هند به کشور موریس، بزرگترین آن یعنی جزیره "دیگو گارسیا" را به مدت 99 سال اجاره کرد.

این جزیره حلقه ای شکل از دهه ها قبل محل استقرار پایگاه نظامی حساس و استراتژیک انگلیس و امریکاست. این پایگاه محل استقرار هواپیماهای نظامی استراتژیک امریکاست که در حملات متعدد در خاورمیانه از جمله در جنگ افغانستان و عراق مشارکت داشتند.

توافق بریتانیا و موریس برای انتقال مالکیت این جزایر در نتیجه مدت ها مذاکره مستقیم میان دو کشور انجام شد. بریتانیا برای سال های طولانی، ضمن تاکید بر اینکه جزایر چاگوس بخشی از سرزمین های این کشور است انتقال مالکیت آنها به موریس را رد می کرد. با این حال دولت جدید بریتانیا به نخست وزیری استامر کر برخلاف دولت های قبلی لندن، تصمیم گرفت آنها را به تحویل موریس دهد.

براین اساس، دولت انگلیس بعد از 210 سال ، از حاکمیت بر جزایر "چاگوس" دست می کشد و حاکمیت بر این جزایر را به دولت موریس واگذار می کند.

جزایر چاگوس شامل 67 جزیره در اقیانوس هند (جنوب مالدیو) هستند. موقعیت این جزایر به گونه ای هستند که می توان آنها را تقریبا در میان استرالیا، جنوب شرق آسیا، آفریقا، هند و خاورمیانه دانست.

جزایر چاگوس تا قبل از این توافق، بخشی از سرزمین و حاکمیت بریتانیا بود. بریتانیا و موریس برای دهه های طولانی بر سر مالکیت این جزایر، اختلاف داشتند و بارها در سازمان ها و دادگاه های بین المللی، وارد رویارویی شدند. این توافق به حدود 60 سال اختلاف بر سر حاکمیت این جزایر پایان می دهد.

دست کشیدن دولت بریتانیا از سرزمین تحت حاکمیت خود به سود کشور دیگر در سال های اخیر ، پدیده ای نادر است.

موقعیت جزایر چاگوس و از جمله بزرگترین جزیره (دیه گو گارسیا) در اقیانوس هند

"کر استارمر" نخست‌وزیر بریتانیا در اظهار نظر رسانه ای تأکید کرد توافقنامه شامل اجاره پایگاه نظامی دیه گو گارسیا به مدت 99 سال قابل تمدید به مدت 40 سال دیگر در ازای پرداخت سالانه 101 میلیون پوند (حدود 135.6 میلیون دلار) در سال است.

وی افزود بریتانیا مسئولیت کامل دفاع از امنیت پایگاه نظامی در جزیره "دیگو گارسیا" را بر عهده خواهد گرفت.

او اشاره کرد کشور موریس دارای تمامی اختیارات در مدیریت برنامه‌های اسکان مجدد در جزایر چاگوس به جز "دیگو گارسیا" است.
نخست وزیر بریتانیا این توافق را برای امنیت بریتانیا و متحدانش، به دلیل اهمیت حیاتی پایگاه نظامی و موقعیت راهبردی آن در اقیانوس هند "استراتژیک" دانست.

جزیره حلقه ای شکل "دیه گو گارسیا" بزرگترین جزیره در میان جزایر چاگوس در اقیانوس هند است. این جزیره محل پایگاه استراتژیک آمریکا - انگلیس است.

وی افزود بدون این معاهده، برخی از دعاوی قضائی بین‌المللی قادر خواهند بود فعالیت پایگاه نظامی را متوقف کرده و مانع از فعالیت نیروهای بریتانیایی در اطراف جزایر "چاغوس" شوند.

استامر کر اضافه کرد "توافقنامه، تنها راه برای تأمین آینده‌ پایگاه نظامی دیگه گو گارسیا و جلوگیری از حضور دشمنان بریتانیا در منطقه است."

وزیر دفاع بریتانیا (جان هیلی) گفت: بدون این پایگاه، توانایی بریتانیا برای بازدارندگی تروریست ها، دفاع از منافع خود و حفاظت از نیروهای خود در سراسر جهان در خطر خواهد بود. وی افزود: توافق امروز امنیت ملی و اقتصادی را برای نسل های آینده تضمین می کند.

بر اساس بیانیه ای که دولت بریتانیا در ضمیمه این توافقنامه منتشر کرده پایگاه دیه گو گارسیا علاوه بر یک مرکز دائمی برای رصد فعالیت های لرزه ای، دارای قابلیت های دریایی، هوایی و فضایی مختلف است.

پایگاه نظامی آمریکا در جزیره دیه گو گارسیا - اقیانوس هند

در این بیانیه آمده است "این پایگاه یک مرکز لجستیکی حیاتی است که در موقعیت استراتژیک قرار دارد و مجموعه‌ای از امکانات متکامل را شامل می شود. همچنین دارنده یک مرکز اصلی سوخت‌گیری و تامین برای عملیات‌های دریایی و هوایی است که امکان استقرار سریع و انعطاف‌پذیر نیروها را در سراسر خاورمیانه، شرق آفریقا و جنوب آسیا فراهم می‌کند."

بیانیه اضافه می کند: این پایگاه به حمایت از برخی از مهمترین مسیرهای دریایی انتقال کالا در جهان کمک می کند. درعین حال به اندازه کافی در انزواست تا در برابر حملات دشمنان، حمایت شود.

در این بیانیه تاکید شده امریکا، استرالیا، کانادا و هند از این از توافقنامه جدید حمایت می کنند زیرا اهمیت آن را برای امنیت جهان، درک می کنند.

پایگاه نظامی آمریکا در جزیره دیه گو گارسیا - اقیانوس هند

مجمع الجزایر چاگوس که از 67 جزیره تشکیل شده و بزرگترین آنها دیگو گارسیا است، به طور رسمی به عنوان قلمرو اقیانوس هند بریتانیا شناخته می شود و بخشی از سرزمین بریتانیاست. این جزایر در سال 1965 میلادی زمانی که هنوز مستعمره بریتانیا بودند از موریس جدا شدند.

در اواخر دهه 1960، امریکا با اجاره بزرگترین جزیره (دیه گو گارسیا) از بریتانیا یک پایگاه نظامی در دیگو گارسیا ایجاد کرد. امریکا و انگلیس قبل از این، هزاران نفر از ساکنان بومی این جزیره را به اجبار از جزیره اخراج کردند و مانع از بازگشت آنها شدند. این اقدام آنها باعث اعتراض و شکایت و پیگیری مدام بومیان این جزیره شد که برای دهه ها طول کشیده و همچنان ادامه دارد.

با اعلام بریتانیا و امضای توافقنامه در تاریخ ۲۲ مه ۲۰۲۵، موریس جزایر چاغوس را پس از ۲۱۵ سال کنترل بریتانیا بر آنها ، بازپس گرفت.
فرانسه مستعمره موریس و جزایر چاغوس را که به "ایل دو فرانس" معروف بود، در سال ۱۸۱۰ به دولت بریتانیا واگذار کرد. بریتانیا نیز جزایر چاغوس را در ۸ نوامبر ۱۹۶۵ از موریس جدا کرد یعنی قبل از استقلال موریس در سال ۱۹۶۸.