از سکته فردوست تا تهدید شاه؛ 28 اردیبهشت، روزی پرحادثه در تاریخ ایران

28 اردیبهشت، روزی که در تاروپود تاریخ معاصر ایران گره خورده است با رخدادهایی که هر کدام به تنهایی میتوانند سرفصلی در روایت این دوران باشند. از درگذشت ناگهانی یکی از نزدیکترین افراد به شاه تا تهدید مخالفین توسط او، از اعتراضات خارجی به سیاستهای ایران تا اعتراضات داخلی علیه رژیم، و از بحرانهای طبیعی تا تحولات در روابط بینالملل، این روز در طول دههها شاهد رویدادهای گوناگونی بوده که بازخوانی آنها، زوایای پنهان تاریخ معاصر ایران را روشن میسازد.
عصر ایران - امروز، 28 اردیبهشت 1404 خورشیدی، نگاهی به بایگانی تاریخ معاصر ایران میاندازیم تا مروری کنیم بر وقایع مهمی که در همین روز در سالهای گذشته رقم خوردهاند. این روز در طول دههها شاهد تحولات گوناگونی بوده است؛ از عرصه سیاست خارجی و روابط بینالملل گرفته تا مسائل داخلی، بحرانهای طبیعی و تحولات اجتماعی. بازخوانی این رویدادها نه تنها یادآوری از گذشته است، بلکه میتواند به درک بهتر از مسیر تحولات و چالشهای پیش روی ایران امروز نیز کمک کند. در این گزارش، به مهمترین وقایعی که در 28 اردیبهشت در تاریخ معاصر ایران به ثبت رسیدهاند، خواهیم پرداخت.
28 اردیبهشت 1384
دولت کانادا روابط دیپلماتیک با ایران را به دلیل نارضایتی از پرونده زهرا کاظمی و آنچه که نقض حقوق بشر در ایران می خواند به حالت تعلیق درآورد. زهرا کاظمی روزنامه نگار کانادایی بازداشت شده ای بود که در زندان اوین درگذشت.
28 اردیبهشت 1378
طی توافقی دوجانبه میان جمهوری اسلامی ایران با دولت انگلستان نیکلاس براون کاردار آن کشور در تهران به سمت سفیر انگلیس و غلامرضا انصاری کاردار ایران در لندن به سمت سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در لندن معرفی شدند و روابط دوکشور به سطح سفارت ارتقاء یافت.
28 اردیبهشت 1370
رئیس اداره ایمنی و دریانوردی سازمان بنادر و کشتیرانی استان هرمزگان گفت لکه های نفتی سرازیر شده از چاههای نفتی کویت 70 کیلومتر مربع از آبهای منطقه قشم را آلوده کرده است.
28 اردیبهشت 1370
دفتر حفاظت منافع ایران و مصر در پایتختهای دو کشور گشایش یافت.
28 اردیبهشت 1366
ارتشبد حسین فردوست دوست صمیمی محمد رضا پهلوی و رییس دفتر اطلاعات ویژه شاه بر اثر سکته درگذشت.
28 اردیبهشت 1362
ساختمان تکاوران در دهانه شمالی تونل 5 جاده چالوس بر اثر سیل مهیب ویران شد و 31 نفر از نظامیان ارتشی و سپاهی جان خود را از دست دادند.
28 اردیبهشت 1360
هیأت بررسی و تحقیق راجع به شایعه شکنجه در زندانهای کشور، نتیجه فعالیت خود را به امام خمینی تقدیم کردند.
28 اردیبهشت 1357
روزنامه لوماتن چاپ فرانسه در گزارشی نوشت میزان خریدهای تسلیحاتی شاه از آمریکا به سالی 10 میلیارد دلار می رسد. ایران بیش از نیمی از سلاحهای صادراتی آمریکا را وارد می کند و عملاً به بزرگترین خریدار جنگ افزارهای آمریکایی تبدیل شده است.
28 اردیبهشت 1356
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت به دلیل آنکه کنفرانس آتی کشورهای اسلامی قرار است در لیبی تشکیل شود، ایران در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد. وی گفت موضع لیبی در برابر ایران غیردوستانه است و روابط دو کشور بی آنکه رسماً قطع شود در رکود کامل است.
28 اردیبهشت 1355
10 نفر از مخالفین رژیم شاه در جریان درگیریهای مسلحانه با مأمورین در شهرهای رشت، کرج و قزوین کشته شدند.
28 اردیبهشت 1351
گلدا مایر نخست وزیر رژیم صهیونیستی با موافقت شاه به تهران آمد. وی پس از ملاقات با شاه به اسرائیل بازگشت.
28 اردیبهشت 1342
شاه طی یک سخنرانی شدیداللحن، مخالفین «انقلاب سفید» را تهدید به کشتار کرد.
28 اردیبهشت 1342
اهالی یکی از ایلات عشایر در منطقه خمسه فارس توسط نظامیان رژیم شاه قتل عام شدند.
28 اردیبهشت 1340
جبهه ملی میتینگ بزرگی با هدف نشان دادن قدرت خود با موافقت دکتر علی امینی نخست وزیر در پارک لاله تهران برگزار کرد.
28 اردیبهشت 1335
وزارت خارجه ایران به دلیل انتشار اخبار و تحلیلهای ضدایرانی به حکومت مصر اعتراض کرد. در این دوره مصر در آستانه جنگ با اسرائیل بر سر کانال سوئز قرار داشت. شاه، همپیمان اصلی اسرائیل، در معرض حمله تبلیغاتی افکار عمومی جهان عرب به ویژه دولت و ملت مصر قرار گرفته بود.
28 اردیبهشت 1332
در جریان تظاهرات ضدامریکایی مردم تهران، دو گروهبان امریکایی عضو هیأت مستشاری نظامی در مقابل کاخ دادگستری مجروح شدند.
28 اردیبهشت 1330
دولت امریکا قانون ملی شدن صنعت نفت ایران را خلاف قوانین بینالمللی دانست. .
28 اردیبهشت 1327
آیت الله کاشانی در بیانیه ای مردم را به تظاهرات علیه صهیونیستهای اشغالگر در روز جمعه 31 اردیبهشت فراخواند.
28 اردیبهشت 1324
آیت الله میرزامهدی خراسانی فرزند عالم بزرگ آخوند ملامحمدکاظم خراسانی که در استقرار مشروطه در ایران و استقلال عراق نقش برجسته ای داشت، در 70 سالگی دارفانی را وداع گفت.
28 اردیبهشت 1307
طی موافقتنامه ای مقرر شد دولت انگلیس گمرکات جنوب ایران را در ازاء دریافت مبلغ دو میلیون لیره به دولت ایران بازگرداند.
28 اردیبهشت 1301
وزارت داخله به وزارت امور خارجه اطلاع داد دولت روسیه با گذشت بیش از یک سال از انعقاد عهدنامه دوستی با ایران، هنوز از تحویل شهرک فیروزه امتناع می ورزد.
28 اردیبهشت 1299
نظامیان روس وارد بندرانزلی شدند و به پاکسازی روسهای سفید و حامیان انگلیسی آنان پرداختند.
28 اردیبهشت 1298
. نظامیان ارتش سرخ شوروی در ساحل انزلی پیاده شدند.
28 اردیبهشت 1297
ژنرال دنسترویل از امرای ارتش انگلستان راجع به فقر و گرسنگی در ایران نوشت : «جای جای طول جاده قزوین - همدان را لاشه قربانیان نگون بخت قحطی پوشانده بود.»
28 اردیبهشت 1294
رئیس بانک استقراضی روس و رئیس بلژیکی امور مالی اصفهان ترور شده و به قتل رسیدند.
28 اردیبهشت 1288
علمای نجف از جمله آیات عظام عبدالله مازندرانی و کاظم خراسانی با ارسال تلگراف مشترکی خطاب به امپراطور روسیه تزاری با اشاره به عواقب شوم مداخله نظامیان روس در ایران خواستار خروج بی قید و شرط آنان از ایران شدند.
منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی