به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری زیرمجموعه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و مسئولیت ساماندهی و الگوسازی و توسعه آموزش‌های رسمی و غیررسمی هنر را برعهده دارد. این مرکز شامل هنرستان‌ها در قالب آموزش رسمی، آموزشگاه‌های آزاد هنری در قالب آموزش غیررسمی، صدور کارت‌های صلاحیت تدریس و آزمون‌های جامع فرهنگ و هنر است.
بررسی و برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیت‌های هنری در کشور با بهره‌مندی از مشارکت بخش غیردولتی و منابع موجود در جامعه، مطالعه، برنامه‌ریزی و تحقیق به منظور ارائه نظام‌های آموزش رسمی و غیررسمی هنر، مطالعه و طراحی آموزش‌های هنری با تمرکز بر تحقق هدف تربیت هنرمند، صدور مجوز تأسیس، رسیدگی و نظارت بر اداره امور آموزشی هنرستان‌های تحت پوشش وزارت متبوع، صدور مجوز تأسیس و نظارت بر فعالیت مراکز آموزش آزاد هنری و درخواست انحلال یا توقف فعالیت مراکز فاقد شرایط لازم به مراجع ذی صلاح از اهداف این دفتر است.
حمایت از تألیف و تدوین و انتشار کتاب‌ها و نشریات آموزشی و کمک آموزشی تخصصی، شناخت، گردآوری، بررسی و تجزیه و تحلیل تکنولوژی آموزش هنر و حمایت از طرح‌های پژوهشی و کاربردی در این حوزه، حضور فعال در تمامی کمیته‌ها و شوراهای تخصصی آموزش هنر به نمایندگی از وزارت متبوع، همکاری با وزارت آموزش و پرورش برای آموزش و توسعه فعالیت‌های هنری در مدارس، برنامه‌ریزی برای بازآموزی اساتید، مربیان و هنرآموزان مراکز آموزشی و تعیین صلاحیت تخصصی متقاضیان حقیقی یا حقوقی دریافت مجوز آموزش هنر از تمامی نهادهای تابعه وزارتخانه از دیگر اهداف دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری است.
براین اساس با محمدحسین اسماعیلی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره سیاست‌ها و برنامه‌های این اداره کل گفت و گو کرده‌ایم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره رویکردها، سیاست‌ها و رویدادهای این نهاد به خبرنگار ایرنا اظهارداشت: در تمامی کشورها موضوع آموزش اهمیت و جایگاه بسیار والا و ارزشمندی دارد و در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مورد توجه قرار می‌گیرد.
اسماعیلی گفت: در حوزه فرهنگ و هنر هم به صورت خاص‌تر آموزش از اهمیت و جایگاه بسیار ویژه‌ای برخوردار است و با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی دوران معاصر، عصر ارتباطات و دهکده جهانی، بحث آموزش و آموزش‌های فرهنگی و هنری به صورت ویژه باید مورد توجه متولیان امر قرار بگیرد.
وی افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی حوزه فرهنگ و هنر برنامه‌ریزی‌های کلانی را در حوزه آموزش دارد که با روی کارآمدن دولت چهاردهم، نگاه جدی که به حوزه‌های تخصصی و کارشناسی وجود دارد و برنامه‌های کلانی که سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کرده است، رویکرد تحولی را نسبت به حوزه آموزش‌های فرهنگی و هنری، در صدر برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات این وزارتخانه مدنظر قرار دادیم که در قالب بسته کامل تحولی، برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده و رویدادها و برنامه‌هایی در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: توسعه کمی و کیفی آموزش‌ها، محتواها و منابع و سرفصل‌های مراکز آموزش هنر، استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه آموزش، روزآمدکردن و کارآمدکردن محتواهای آموزشی و همکاری و تعامل با سایر نهادهای آموزشی همچون آموزش و پرورش، سازمان فنی و حرفه‌ای از اهم این سیاست‌های تحولی است که در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری می‌شود.
اجرای سامانه نظارت بر آموزشگاه‌های هنری
اسماعیلی با اشاره به فعالیت بیش از ۶ هزار آموزشگاه آزاد هنری در حوزه‌های هنرهای تجسمی، موسیقی، هنرهای نمایشی، خوشنویسی، هنرهای سنتی در سراسر کشور گفت: سامانه نظارت و ارزیابی آموزشگاه‌های آزاد هنری طراحی شده که مرحله آزمایشی آن در پنج استان؛ تهران، البرز، قزوین، مرکزی و سمنان اجرا شده است و بازخوردهای خوبی دریافت کردیم و در سایر استان‌ها هم اجرا خواهد شد.
وی افزود: در قالب این طرح، ضمن خودارزیابی توسط مدیران آموزشگاه‌ها، راستی آزمایی توسط ناظرین استانی انجام می‌شود، ناظران توسط ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری معرفی شدند و امکان دسترسی آنان به این سامانه ایجاد شده است.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: براساس این سامانه، ارزیابی و نظارت بر عملکرد آموزشگاه‌ها از شیوه سنتی و سلیقه‌ای خارج شده و کاملا در قالب شاخص‌هایی مشخصی انجام و در سامانه ثبت می‌شود و اگر تخلفی در آموزشگاه آزاد هنری صورت گرفته باشد، به صورت‌های مکتوب و تصویری در سامانه بارگذاری و به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و دفتر برنامه‌ریزی ارجاع می‌شود تا پیگیری و اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
اسماعیلی اظهارداشت: در سامانه نظارت و ارزیابی آموزشگاه‌های آزاد هنری، براساس شاخص‌های تعیین شده، به آموزشگاه‌ها نمره داده شده و رتبه‌بندی خواهند شد و در درجه‌های یک، دو و سه طبقه‌بندی می‌شوند و براساس این رتبه، درجه شهریه‌ها، نوع خدماتی که به آنها ارائه می‌شود، متفاوت خواهد بود و اگر از حد نصابی نمره آموزشگاه‌ها کاهش پیدا کند، لغو مجوز می‌شوند.
وی گفت: توسط سامانه نظارت و ارزیابی آموزشگاه‌های آزاد هنری می‌توانیم عملکرد و فعالیت مدیران، مربیان و مدرسان این مراکز را ارزیابی کنیم، تمام افرادی که در آموزشگاه‌های آزاد هنری تدریس می‌کنند باید کارت صلاحیت تدریس داشته باشند بنابراین تدریس افرادی که این کارت را ندارند، غیرقانونی است و با سامانه نظارت می‌توانیم از فعالیت چنین مدرسانی جلوگیری کنیم.
صدور ۹ هزار کارت صلاحیت تدریس
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به صدور حدود ۹ هزار کارت صلاحیت در رشته‌های مختلف هنری افزود: مدرسان آموزشگاه‌های آزاد هنری از لحاظ صلاحیت‌های فردی و مهارت‌های تخصصی مورد ارزیابی قرار گرفته و صلاحیت آنان توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تایید می‌شود.
وی بیان کرد: براساس سامانه، مدرسان در رتبه‌های، یک، دو و سه، رتبه‌بندی می‌شوند، مدرسانی که دارای رتبه یک هستند در همه آموزشگاه‌ها می‌توانند تدریس کنند، مدرسینی که دارای رتبه دو هستند فقط در آموزشگاه‌های درجه‌های دو و سه و مدرسان که دارای رتبه سه هستند فقط می‌توانند در آموزشگاه‌های رتبه سه تدریس کنند.
اسماعیلی اظهارداشت: اسامی مدرسان آموزشگاه‌های آزاد هنری و تمامی افرادی که دارای کارت صلاحیت تدریس هستند از اواخر سال گذشته در سامانه شفاف‌سازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داده شده است و هنرجویان و اولیای آنان با مراجعه به سامانه شفاف‌سازی می‌توانند از صلاحیت مدرسان آموزشگاه‌ها اطلاع پیدا کنند در غیر این صورت مدرس آموزشگاه از نظر وزارت فرهنگ صلاحیت ندارد.
وی گفت: همچنین اسامی آموزشگاه‌ها در سایت‌های وزارت و فرهنگ اسلامی و دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری بارگذاری شده است و همواره از شهروندان درخواست کردیم حتماً فرزندانشان را در آموزشگاه‌های دارای مجوز قانونی ثبت‌نام کنند که کاملا قابل رصد است و با جست و جو در سامانه و سایت می‌توان به راحتی به اطلاعات آموزشگاه‌ها دسترسی پیدا کرد.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: همچنین در سامانه نظارت و ارزیابی آموزشگاه‌های آزاد هنری، بخشی برای ارایه و ثبت نظرات، انتقادات و شکایت‌های اولیا، هنرجویان و مراجعه‌کنندگان به آموزشگاه‌ها در نظر گرفته شده است که اگر مواردی بود، متقاضیان در سامانه ثبت کنند تا مورد بررسی قرار گیرد.
صدور کارت‌های صلاحیت تدریس با همکاری انجمن‌ها
اسماعیلی همچنین درباره صدور کارت‌های صلاحیت تدریس مدرسان با بهره‌مندی از ظرفیت انجمن‌ها و صنوف بیان کرد: صدور مجوز و کارت صلاحیت تدریس باید توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام بگیرد اما تمامی این فرایند در حوزه موسیقی در قالب تفاهم‌نامه‌ای توسط خانه موسیقی انجام می‌شود؛ آزمون‌ها، تعیین درجه فردی که در آزمون شرکت می‌کند و انتخاب آزمونگران با همکاری این نهاد انجام می‌شود و در بخش تجسمی هم این روند با همکاری موسسه توسعه هنرهای تجسمی صورت می‌گیرد و در نهایت اطلاعات توسط این نهادها در سامانه ثبت شده و مجوز نهایی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود.
وی درباره صدور مجوز آموزشگاه‌های آزاد هنری توسط نهادهای صنفی اظهارداشت: طبق مصوبه ۴۷۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی، صدور مجوز و نظارت بر فعالیت این آموزشگاه‌ها برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و این نهاد اصلاحیه پیشنهادی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه داده است که براساس آن، انجمن‌ها و صنوف می‌توانند به عنوان نهاد مشورتی در شورای مرکزی آموزشگاه‌ها و شورای استانی حضور داشته باشند، این طرح در شورای هنر تصویب شده است و منتظر تصویب نهایی آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی هستیم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به استانداردسازی محتواهای آموزشی در آموزشگاه‌های آزاد هنری گفت: این امر یک ظرفیت‌سازی جدید برای آموزشگاه‌های آزاد هنری و اعتباربخشی این مراکز را به دنبال دارد و امکان صدور مدارک معتبر از سوی این آموزشگاه‌ها هم فراهم خواهد شد.
اهدای دومین جایزه «سرو ایرانی»
اسماعیلی با اشاره به رویداد جایزه ملی آموزش هنر با عنوان جایزه «سرو ایرانی» افزود: این رویداد سال گذشته ویژه مدیران و مربیان هنرستان‌ها برگزار شد و امسال جامعه هدف و مخاطبان این رویداد، مدیران، مدرسان و مربیان مراکز آموزش هنر و آموزشگاه‌های آزاد هنری هستند.
وی بیان کرد: هدف از برگزاری جایزه «سرو ایرانی» فراهم کردن بستر و شرایط مناسب برای رشد و تعالی نظام آموزش‌های هنری و ترغیب و ایجاد انگیزه برای مدیران و مربیان این مراکز، معرفی ظرفیت‌های آموزشی و توجه ویژه به کارایی و اثربخشی آموزش هنر در ارتقای فرهنگی کشور است.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: در حال حاضر جمعیت قابل توجهی از هنرجویان، علاقه‌مندان و متقاضیان آموزش هنر در آموزشگاه‌های آزاد هنری مشغول فراگیری رشته‌های مختلف هنری هستند. رویداد جایزه ملی آموزش هنر سعی دارد برای نخستین بار توجه ویژه و خاصی به این آموزشگاه‌ها داشته باشد، تاکنون این مراکز آموزشی در رویداد ویژه‌ای شرکت نکرده‌اند اما سعی داریم که با شرکت دادن این مراکز آموزشی در رویداد ملی آموزش هنر بتوانیم در ظرفیت‌سنجی و شناسایی قابلیت‌های مراکز آموزشی اقداماتی انجام دهیم.
اسماعیلی گفت: رویداد جایزه ملی آموزش هنر امسال در سه سطح آموزشگاهی، استانی و ملی برگزار شد؛ فراخوان آن دی ماه سال گذشته منتشر شد، در سطح اول مدیران آموزشگاه‌ها، مربیان برتر را به ستاد استانی که برای این منظور در نظر گرفته شده بود معرفی کردند، در سطح دوم تمام مربیانی که از آموزشگاه‌ها به ستاد استانی این رویداد معرفی شده بودند مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند و در نهایت ستادهای استانی برگزیدگان را به ستاد ملی این رویداد معرفی کردند و در نهایت ۷۵ مربی برتر و ۷۵ مدیر برتر استانی آموزشگاه‌های آزاد هنری به ستاد مرکزی و ستاد ملی این رویداد معرفی شدند.
وی افزود: جلسات ارزیابی ستاد مرکزی این رویداد هفته‌های گذشته برگزار شد و نفرات برگزیده این رویداد در مراسم اختتامیه که ۲۲ اردیبهشت ماه در تالار رودکی برگزار می‌شود، معرفی خواهند شد و به سه مدیر و سه مدرس برگزیده، جایزه «سرو ایرانی» اهدا می‌شود، افرادی هم به عنوان شایسته تقدیر، از آموزشگاه‌های آزاد هنری و هنرستان‌های هنرهای زیبا در این مراسم مورد تجلیل قرار خواهند گرفت. در بخش دیگر این رویداد با عنوان مفاخر ملی آموزش هنر، اساتید، پیشکسوتان و بزرگان حوزه آموزش هنر که در این حوزه جریان‌ساز و اثرگذار هستند و توانستند نقش مهمی در حوزه آموزش هنر داشته باشند، مورد تجلیل قرار می‌گیرند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهارداشت: در رویداد جایزه ملی آموزش هنر، شاخص‌هایی برای ارزیابی مدیران، مدرسان و مربیان آموزشگاه‌های آزاد هنری در نظر گرفته شده که این افراد در قالب شاخص‌های دانشی، مجموعه‌ای از آموخته‌ها، دانش‌ها، بینش‌ها و شایستگی‌های علمی مدیران و مربیان و در قالب شاخص‌ها و مولفه‌های تخصصی، مجموعه‌ای از تجربیات و مهارت‌های تخصصی و عملی این مدرسان و مربیان و شاخص‌ها و مؤلفه های عملکردی و اخلاقی؛ رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای حاکم بر شغل، حرفه و رعایت شاخص‌های نظیر انجام وظایف موثر، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
اسماعیلی بیان کرد: براساس این شاخص‌ها و ارزیابی مدیران، مدرسان و مربیان آموزشگاه‌های آزاد هنری، اطلاعات و داده‌هایی درباره توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها، نقاط قوت و ضعف این افراد و مراکز آموزش هنر و آموزشگاه‌های آزاد هنری کسب کردیم، علاوه بر اهدای هدایایی به برگزیدگان استانی و ملی این رویداد، بسته‌های حمایتی و تسهیلاتی از جمله معرفی آنان به صندوق اعتباری هنر، عضویت در انجمن‌های ملی و دوره‌های تعالی‌بخشی و ارتقای دانشی در قالب آموزش‌های ضمن خدمت برای آنان در نظر گرفته شده است.
المپیاد ملی آموزش هنر
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برگزاری «المپیاد ملی آموزش هنر» اظهارداشت: این المپیاد سال گذشته با هدف استعدادیابی در میان هنرجویان مراکز آموزشی و هنرستان‌ها برگزار شد و بازخوردهای خوبی هم داشت، تفاوت المپیاد هنر با سایر رویدادها این است که سایر جشنواره‌ها و رویدادهای هنری در سطوح خاصی برگزار می‌شوند، جامعه هدف عام‌تری دارد و شاید در سطوح خیلی حرفه‌ای‌تر برگزار می‌شوند اما هدف‌گذاری المپیاد آموزش هنر بر هنرجویان این مراکز، استعدادیابی و حمایت از آنان در مسیر توسعه آموزشی است و امیدواریم امسال دومین المپیاد آموزش هنر در سطح کمی و کیفی بالاتری برگزار شود.
وی درباره انتشار فراخوان دومین المپیاد ملی آموزش هنر گفت: فراخوان این رویداد در صورت تامین اعتبار و بودجه از سوی معاونت امور هنری و مجموعه همکاران این معاونت، منتشر خواهد شد و رویکرد ما در دومین المپیاد آموزش هنر این است که بتوانیم با بازنگری در فراخوان و شیوه‌نامه المپیاد امکان حضور تعداد بیشتری از هنرجویان را در آن فراهم بکنیم.
اسماعیلی افزود: سال گذشته به دلیل محدودیت‌هایی امکان شرکت کردن هنرجویان کمتری در المپیاد آموزش هنر فراهم شده بود اما امسال سعی داریم که محدودیت‌ها را کمتر کنیم و بتوانیم این رویداد را به استانداردهای سایر المپیادهای علمی کشور نزدیک کنیم و رویکرد کاملاً تخصصی و فنی به آن داشته باشیم و المپیاد آموزش هنر در کنار سایر المپیادهای علمی کشور به جایگاه مهم در این عرصه تبدیل شود و تمام تسهیلاتی که برای برگزیدگان المپیادهای دیگر در نظر گرفته می‌شود، بتوانیم برای برگزیدگان این المپیاد هم در نظر بگیریم البته به شرط اینکه بتوانیم با همکاری و هماهنگی همه بخش‌ها و نهادها استانداردهای لازم را برای این المپیاد هم در نظر بگیریم.
ادامه «آموزش هنر برای همه» در قالب دیگر
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره طرح ملی «آموزش هنر برای همه» اظهارداشت: این طرح سال گذشته اجرا شد و نتایج خوبی هم داشت، امسال طرح «آموزش هنر برای همه» را ارائه کردیم البته طرح‌ها و ایده‌های جدیدتری همچون «هنرشهرها» و «شهرهای خلاق هنر» در این حوزه ارائه شده و توسط معاونت امور هنری وزارت فرهنگ در حال پیگیری است که امیدواریم امسال عملیاتی شود.
وی گفت: در قالب طرح «هنرشهرها» و «شهرهای خلاق هنر»، آموزش‌های هنری در همه شهرها و نقاطی که این طرح اجرایی می‌شود، انجام خواهد شد و به عبارتی طرح ملی «آموزش هنر برای همه» در قالب جدیدتر قرار است اجرایی و عملیاتی شود.
اسماعیلی افزود: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به صورت خاص در دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری سعی داریم بتوانیم با توجه به شرایط، تحولات به روزی که در سطح جهان اتفاق می‌افتد، همگام با این تحولات و تغییرات، برنامه‌ها و رویدادهایی را برگزار کنیم، نسل جوان و حتی نوجوان در این عرصه بسیار پیشرو است و ما براساس نیازهای این نسل باید بتوانیم برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی را داشته باشیم و آینده‌نگری و آینده‌نگاری در حوزه آموزش‌ها انجام دهیم تا از قافله این تحولات عقب نمانیم.
