مسعود پناهی روز چهارشنبه در سومین روز از نمایشگاه اکسپو ایران ۲۰۲۵ در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: بنیاد مستضعفان در حوزه مسئولیت اجتماعی، نهادی به نام بنیاد علوی را به عنوان بازوی محرومیت‌زدایی در سطح کشور برنامه‌ریزی کرده است. این بنیاد در سال ۱۴۰۳ در زمینه توانمندسازی محرومان در حوزه‌های اقتصادی و اشتغال، ارتقای سلامت و عدالت آموزشی، برنامه‌ریزی‌هایی را انجام داده است.
وی با بیان اینکه یکی از چالش‌های مناطق محروم ما، حوزه اشتغال و درآمد مردم در این مناطق است، گفت: برنامه‌ریزی بنیاد مستضعفان و بنیاد علوی به عنوان بازوی اجرایی در این حوزه، در سال ۱۴۰۳ توسعه و پایدارسازی بیش از ۷۵ هزار شغل در بیش از سه‌هزار منطقه هدف روستایی و حاشیه شهری بوده است.
پناهی اظهار داشت: تا پایان سال گذشته تعداد ۶۵ هزار کسب و کار به مرحله ایجاد و پایدارسازی رسیده که این امر منجر به ایجاد حدود ۱۰۰ هزار شغل مستقیم در این مناطق شده است.
وی خاطرنشان کرد: در سالی که گذشت با هم‌افزایی مردم، برنامه‌های خود را در راستای توسعه اقتصادی و اشتغال هدایت کردیم. تقریباً معادل منابعی که بنیاد مستضعفان در حوزه پرداخت تسهیلات آموزشی و انجام زیرساخت‌ها تخصیص داده، مردم نیز به سرمایه‌های خود افزوده‌اند و حدود ۲۱.۵ همت سرمایه‌گذاری توسط مردم و بنیاد در سال ۱۴۰۳ در حوزه اشتغال انجام شده است.
مدیرعامل موسسه توانمندسازی اقتصادی بنیاد علوی ادامه‌داد: برنامه‌ریزی ما برای سال ۱۴۰۴، با افزایش حدود ۳۰ درصدی نسبت به پارسال، ایجاد حدود ۱۰۰ هزار شغل و ۱۰۰ هزار طرح کسب و کار خواهد بود.
وی تصریح کرد: قصد داریم با راهبری در این حوزه، از دولت درخواست کنیم تا منابع و تسهیلاتی که در حوزه تسهیلات تکلیفی اشتغال وجود دارد را در اختیار بنیاد قرار دهد تا با هم‌افزایی منابع داخلی بنیاد، این اتفاق مبارک و ماندگار را در سال ۱۴۰۴ رقم بزنیم.
بررسی ۱۵ مدل موفق محرومیت زدایی
پناهی اظهار داشت: در حوزه اشتغال و محرومیت‌زدایی، مهم‌ترین چالش ما در کشور، عدم وجود مدل‌های موفق است. در این زمینه بیش از ۱۵ مدل موفق را در کشور و جهان مورد بررسی قرار دادیم و مدل‌هایی از هند، ژاپن، ویتنام و چین که مرتبط با حوزه مسئولیت اجتماعی و محرومیت‌زدایی بودند، مورد تحلیل قرار گرفتند.
وی اضافه‌کرد: پس از بررسی این مدل‌ها، بهترین مدل برای بهره‌برداری از همه سرمایه‌های موجود در مناطق کم‌برخوردار و روستایی با استفاده از طرح حمایت یکپارچه اشتغال و تولید طراحی شد و همه فعالیت‌های بنیاد در حوزه اشتغال بر اساس این طرح که شامل ۱۶ مرحله است، انجام می‌شود.
مدیرعامل موسسه توانمندسازی اقتصاد بنیاد علوی گفت: همه فعالیت‌هایی که برای ایجاد، توسعه بازار و پایدارسازی یک کسب و کار لازم است، در این طرح گنجانده شده است.
وی یادآوری کرد: نکته مهم این است که طرح «حیات» یا طرح حمایت یکپارچه اشتغال و تولید، توسط خود مردم اجرا می‌شود. در ابتدای کار، هم‌افزایی با دستگاه‌های متولی حوزه اشتغال تحت راهبری فرماندار شهرستان انجام و برنامه مناطق هدف مشخص می‌شود. این جلسات در روستاها با معتمدین و دهیاران برگزار می‌شود و با هم‌افزایی مردم، مشخص می‌گردد که در هر روستا چه اقداماتی باید انجام شود.
پناهی ادامه‌داد: پس از تعیین فعالیت‌های مرتبط با آموزش، تأمین نهاده، تأمین مالی، توسعه بازار و تشکیل گروه‌های پیشرفت اقتصادی و صندوق‌های خرد در روستا، در نهایت، این فعالیت‌ها به خود مردم واگذار می‌شود تا خودشان راهبری فعالیت‌های خود را انجام دهند.
وی افزود: در راستای تأمین مالی که ما برای مردم در پروژه‌های خود انجام می‌دهیم، از هم‌افزایی منافع بنیاد مستضعفان، بنیاد علوی و بانک‌هایی که با ما تفاهم‌نامه دارند بهره می‌گیریم. در این فرایند، منابعی را در اختیار بانک قرار می‌دهیم و با آن‌ها تفاهم می‌کنیم که بیش از ۲ برابر این منابع را در اختیار ما بگذارند. به این ترتیب، مجموع منابع ما به سه برابر افزایش می‌یابد.
مدیرعامل موسسه توانمندسازی اقتصادی بنیاد علوی خاطرنشان‌کرد: این اقدام با توجه به مصوبه شورای عالی اشتغال در حوزه کسب‌وکارهای خرد خانگی در کشور انجام می‌شود و به‌ازای هر نفر، مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات بنیاد علوی در قالب طرح حیات در نظر گرفته شده است.
بنیاد علوی، مجری پروژه‌های توانمندسازی اقتصادی در مناطق محروم
وی با تاکید بر اینکه ما وام‌دهنده نیستیم بلکه مجری پروژه‌های توانمندسازی اقتصادی در مناطق محروم هستیم، گفت: بر این اساس، فعالیت ما صرفاً محدود به تامین مالی نیست. ما بر این باوریم که در مناطق محروم، مشکلات اصلی مردم در حوزه آموزش و هم‌افزایی توانمندی‌ها برای ایجاد پروژه‌های بزرگ وجود دارد.
پناهی تاکید کرد: این دو چالش در روستاها مشهود است و تأکید ما بر حل این دو موضوع از طریق آموزش کسب‌وکارهایی که در مناطق محروم وجود دارد و همچنین آموزش به مردم برای همکاری و انجام فعالیت‌های گروهی است.
وی با بیان اینکه ما هیچ محدودیتی برای حمایت از کسب‌وکارها نداریم، افزود: معتقدیم باید در سال ۱۴۰۴ در بیش از چهار هزار منطقه هدف روستایی و در بیش از هفت‌هزار و ۷۰۰ منطقه هدف در همه شهرستان‌های کشور برنامه‌های توانمندسازی را اجرا کنیم.
مدیرعامل موسسه توانمندسازی اقتصادی بنیاد علوی یادآوری کرد: در سال گذشته، در حدود ۶۴۰ رسته شغلی توانمندسازی انجام دادیم و هیچ محدودیتی در حوزه فضای مجازی برای حمایت از کسب‌وکارها نداشتیم. کسب‌وکار باید منجر به ایجاد درآمد برای یک روستایی یا ساکن حاشیه شهر شود.
وی افزود: نظارت ما در بنیاد مستضعفان نشان‌دهنده تحقق بیش از ۹۵ درصدی برنامه‌ها با ارزیابی‌های انجام‌شده در پایان سال ۱۴۰۳ است. دولت نیز دستگاه نظارتی برای این حوزه دارد و سامانه «رصد» به‌عنوان سامانه‌ای متولی رصد پایدارسازی اشتغال‌های ایجادشده در حوزه کسب‌وکارهای خرد عمل می‌کند.
پناهی ادامه‌داد: سال گذشته، بنیاد علوی به‌عنوان یکی از سه نهاد اول در حوزه پایدارسازی اشتغال‌های ایجادشده توسط وزارت کار شناخته شد.
وی گفت: ما همچنین دارای کالاهای صادراتی روستایی هستیم و امسال در بیش از ۴۸۵ شهرستان کشور، تقریباً در همه شهرستان‌ها، در حدود هفت‌هزار و ۷۰۰ منطقه هدف روستایی و حاشیه شهری برنامه‌ریزی برای حضور داریم.
مدیرعامل موسسه توانمندسازی اقتصادی بنیاد علوی اظهار داشت: در هفتمین نمایشگاه ایران اکسپو، ما محصولات و خدمات بیش از ۳۰۰ پیشران و کسب‌وکارهای پیشران را در پنج دسته مواد غذایی، کشاورزی، پوشاک، صنایع دستی و کیف و کفش به نمایش گذاشتیم.
وی با بیان اینکه یکی از مأموریت‌های بنیاد مستضعفان در حوزه پشتیبانی از کسب‌وکار، بازاررسانی و ایجاد بازار است، افزود: معتقدیم که برای ارتقای حوزه بازار و فروش در کسب‌وکارها، باید آموزش‌های لازم را ارائه دهیم تا آن‌ها بتوانند از لحاظ کیفیت تولید، بسته‌بندی و بازاریابی و فروش بهبود یابند.
پناهی ادامه‌داد: هدف ما از حضور در این نمایشگاه نیز این بود که بیش از ۱۰۰ کسب‌وکار که از آن‌ها حمایت کرده‌ایم، در این رویداد حضور داشته باشند و با کارگزاران حوزه صادرات و آموزش‌دهندگان فرآیندهای صادراتی آشنا شوند.
وی خاطرنشان کرد: این ۳۰۰ کسب‌وکار نمونه‌ای از بیش از ۶۵ هزار کسب‌وکاری است که در سال ۱۴۰۳ فعالیت کرده‌اند و بر این باوریم که محصولات روستایی توانمندی ایجاد بازار صادرات را دارند.
