به گزارش ایرنا، مردم ایران بویژه استان بوشهر خلیج فارس را به عنوان یکی از نمادها و سمبل های ملی و میهنی همراه با باورهای ژرف دینی و الهی در قلب خود پاس داشته و آن را چون پاره تنشان در مقابل بدخواهان حراست کرده اند تا این آبراه بین المللی همچنان قلب ملت ایران در اعصار تاریخ پارسی بماند.
پرتقالی ها اولین استعمار گرانی بودند که به خلیج فارس هجوم آوردند و بخش های عمده ای از جزایر و بنادر آن را تصرف و به پایگاه های نظامی و حکمرانی خود تبدیل کردند.
آنان بویژه در جزایر جنوبی خلیج فارس از جمله هرمز بیشتر حضور داشتند و ظلم و آزار اذیت آنان بر مردم بومی این مناطق به حدی رسید که آنان بناچار تاب نیاوردند دست به قیام هایی متعددی علیه این اشغالگران و استعمارگران زدند.
در نهایت حکومت مرکزی ایران در زمان شاه عباس صفوی امام قلی خان سردار مبارز خود را با سپاهش روانه مبارزه با استعمار گران در جزیره هرمز کرد و این فرمانده شجاع حکومت صفوی به کمک نیروهای مردمی پس از جنگ های متعدد و متمادی با تجاوزگران و استعمارگران پرتغالی موفق به شکست آنها و بیرون راندنشان از جزیره هرمز و خلیج فارس شد.
به همین مناسبت روز دهم اردیبهشت که سالروز بیرون راندن پرتقالی ها از جزیره هرمز است در تقویم ملی ایران به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شدهاست.
تاریخچه دریای پارس
از دوران پیش از امپراتوری پارسی، تاریخ و فرهنگ شفاهی نشان میدهد که ایرانیان پیش از هخامنش نیز آبهای جنوب ایران را" دریای جم"،"دریای ایران" و"دریای پارس" میگفتند و حتی در سفرنامه فیثاغورس نیز نام "دریای پارسی "' نوشته شده است.
در همین ارتباط نوشته دیگر این دوران، سنگ نوشتههای داریوش بزرگ در مصر است که یکی از آنها درباره کندن"کانال نیل"یا "کانال سوئز"از سده پنجم پیش از میلاد است.
جغرافیدانان و جهانگردان بسیاری از جمله"تالس ملیتی" ، "آناکسی ماندر" ، "هرودوت"، "تزیاس" ، "گزنوفون" و "بطلمیوس"' به گونهای به نام خلیج فارس اشاره کردهاند.
واژگان پارس، دریای پارس و خلیج فارس در زبانهای جهان به گونههایی چون در عربی 'خلیج الفارسی'، در انگلیسی "پرشین گلف'، در چینی "بوشی وان"، به اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی"گلفو پرسیکو" و در یونانی"پرسیکوس سینوس" نامیده شدهاست.
در آغاز دوران اسلامی، دانشمندان عرب، آبهای جنوب ایران را به "بحر فارس"مینامیدند و در پاسداری از این نام کوشش داشتند.
ژوزه مانوئل گارسیا استاد و عضو جامعه جغرافیایی پرتغال، درمقاله پژوهشی نوشته است: ترسیم نخستین نقشهها به روش تازه به سال ۱۵۰۱ میلادی باز میگردد و از آن زمان تاکنون همواره نام این دریا در نوشتهها و اسناد رسمی و غیر پرتغالی خلیج فارس آمده است.
پس از پرتغالیها، هلندیها درخلیج فارس حضور داشتند و در تمامی نامهنگاریهای این دوره همواره از نام درست خلیج فارس بهرهگیری شدهاست.
تشکیک و تحریف نام خلیج فارس
اگرچه هویت منطقه و هویت ایرانی اسلامی با خلیج فارس پیوند و گره خورده است اما کسانی که نمی خواهند این را ببینند در یک قرن اخیر درنام خلیج فارس تشکیک و تحریف ایجاد میکنند و ما ایرانی ها به عنوان بحث هویتی باید شبه زدایی کنیم.
پنج هزار سال از تاریخ خلیج فارس می گذرد و اگر پدیده جدیدی ایجاد می شود آنها هستند که باید از این تاریخ چند هزار ساله استفاده کنند، اینجا مهد و میهن و جای مللی است که قرن ها در کنار هم زندگی میکردهاند.
قدمت نام خلیج فارس آن چنان دیرینه است که جای هیچ گونه شک و تردیدی را باقی نمی گذارد و این پهنه آبی در همه متون عربی، بحر فارس یا خلیج فارس نامیده شده است هرچند تلاش هایی برای جعل آن توسط استعمار با هدف ایجاد ریشه اختلاف و دشمنی بین جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه عربی انجام شد، اما مستندات تاریخی و حقوقی بسیاری وجود دارند که گواه نام این دریای نیمه بسته تحت عنوان خلیج فارس است.
همان طور که بوشهریها پیش از انقلاب اسلامی با کسب تکلیف از مراجع دینی به رهبری سردار جنوب رئیسعلی دلواری هجوم بیگانگان را ناکام کردند ملت ایران اسلامی و مسئولان نظام نیز دردوره کنونی تحت رهبریهای خردمندانه مقام معظم رهبری در دفاع از خلیج فارس متحد و منسجم هستند و یک قدم از حقوق واقعی کشور در این زمینه عقب نشینی نخواهند کرد.
وجود ۳۰ هزار سند تاریخی مبنی بر حقانیت نام خلیج فارس
با توجه به این که جمهوری اسلامی ایران همواره به دنبال تعمیق روابط دوستانه با کشورهای همسایه بویژه مسلمان است، یکی از مهم ترین مستندات حقوقی که درآنها برنام خلیج فارس به طور مکرر تاکید شده است، سندهای سازمان ملل متحد است، این سازمان با انتشار قطعنامه ها، بیانیه ها و سند های مختلف بر نام خلیج فارس تاکید کردهاست.
خلیج فارس دارای اهمیت فوق العاده از لحاظ استراتژیک، سیاسی و اقتصادی از دیرباز در طول تاریخ و امروز است و به مثابه یک راه آبی از آغاز تاریخ موقعیت برجسته سیاسی داشته است و به نوعی خاستگاه تمدن های بزرگ خاور باستان با پیشینه ای چند هزار ساله است.
کشورهای ایران، عمان، عراق، عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین درکنار خلیج فارس هستند و در این میان استان بوشهر نیز با مرز آبی بیش از ۹۳۷ کیلومتری بیشترین حوزه جغرافیایی را از بین استانهای ساحلی جنوبی با این آبراه دارد.
مدیر گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس بوشهر با اشاره به پیشینه تاریخی و هویتی نام خلیج فارس گفت: اسناد تاریخی و منابع معتبر جهانی از هزاران سال پیش، این پهنه آبی را با عنوان خلیج فارس معرفی کردهاند و این نام بخشی جدانشدنی از هویت ملی ایرانیان است.
علی رسولی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا به مناسبت روز ملی خلیج فارس (۱۰ اردیبهشت) اظهار کرد: این روز یادآور بیرون راندن نیروهای پرتغالی از جزیره هرمز در دوره صفوی توسط امام قلیخان است؛ رویدادی که به نمادی از استقلال و اقتدار تاریخی ایران در منطقه بدل شده است.
وی افزود: در دهه دوم و نیمه دوم قرن بیستم، برخی کشورهای همجوار با هدف تحریف هویت تاریخی منطقه، تلاشهایی برای تغییر نام این خلیج آغاز کردند که همین مسئله، ضرورت نامگذاری روزی به عنوان "روز ملی خلیج فارس" را دوچندان کرد.
رسولی تأکید کرد: این نامگذاری، نقشی مهم در افزایش آگاهی عمومی مردم ایران بهویژه نسل جوان درباره اهمیت نام خلیج فارس داشته و باعث شدهاست نگاه ایرانیان به این دریا، نهتنها بهعنوان پهنهای معیشتی، بلکه بهمثابه نمادی از هویت و تمدن دیرینهشان باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به مستندات تاریخی گفت: نام خلیج فارس در متون تمدنهای باستانی همچون سومر و بابل، نقشههای یونانی و رومی با عنوان "سینوس پرسیکوس" و همچنین در منابع عربی دوره اسلامی دیده میشود و این اسناد جای هیچگونه تردیدی در اصالت این نام باقی نمیگذارد.
وی افزود: برخی کشورهای منطقه تلاش میکنند از طریق روایتهای ساختگی و جعل اسناد، نام جعلی برای خلیج فارس جا بیندازند که این اقدامات بخشی از یک جریان هدفمند برای هویتسازی جعلی در راستای منافع سیاسی است.
رسولی تأکید کرد: فرهنگسازی مستمر و آموزش تاریخ واقعی به نسل جدید، بهترین راه برای حفظ هویت تاریخی و جلوگیری از تحریف در عرصههای بینالمللی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان بوشهر گفت: آثار و شواهد تاریخی موجود در موزهها و محوطههای باستانی استان، سندی معتبر بر حقانیت نام تاریخی خلیج فارس هستند و میراث فرهنگی نقشی محوری در اثبات این نام ایفا میکند.
اسماعیل سجادیمنش در گفتوگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به فرارسیدن دهم اردیبهشتماه، روز ملی خلیج فارس، افزود: در موزه خلیج فارس، نقشهها و اسناد تاریخی متعددی از قرون دوم و سوم هجری تا سدههای اخیر نگهداری میشود که همگی به نام خلیج فارس اشاره دارند و همچنین در کتب کهن و الواح هخامنشی نیز بر اصالت این نام تأکید شده است.
وی ادامه داد: بخش قابل توجهی از اثبات حقانیت این نام بر عهده میراث فرهنگی است زیرا آثار مستند تاریخی و اشیای باستانی از دل خاک بهدست میآیند و پژوهشها و کنفرانسهای علمی بسیاری در این زمینه برگزار شده است.
سجادیمنش با بیان اینکه استان بوشهر دارای محوطههای باستانی مهمی در کرانه خلیج فارس است، گفت: بندر تاریخی سیراف یکی از این موارد است که آثار مربوط به دوره ساسانی تا اسلامی آن، گواهی روشن بر هویت تاریخی خلیج فارس دارد؛ همچنین قلعه تاریخی ریشهر در جنوب شهر بوشهر، پس از حدود یک قرن، کاوش باستانشناسی شده و یافتههایی با قدمت شش هزار ساله در آن کشف شده است که پژوهشها در حال بررسی این آثار است.
مدیرکل میراث فرهنگی بوشهر گفت: در سالهای گذشته، همایشها و نشستهای علمی متعددی در روز خلیج فارس برگزار شده که سال گذشته نیز با حضور رسانههای خارجی بر کرانه خلیج فارس برگزار شد، در نتیجه این اقدامات، دبیرخانه دائمی همایش ملی خلیج فارس به استان بوشهر واگذار شده که از دهم اردیبهشتماه فعالیت خود را آغاز میکند.
مدیرکل سابق اسناد و کتابخانههای استان بوشهر گفت: نام و هویت خلیج فارس در اسناد و مدارک تاریخی چنان تثبیت شده که هیچ کسی در هیچ مکانی نمی تواند این نام را تغییر و جعل کند.
غلامحسین نظامی افزود: نقشه ها و مستندات تاریخی موید آن است که اگر گاهی برای خلیج فارس نام دیگری برگزیده شده، ناشی از تتبع و پژوهش علمی نیست بلکه یک شیطنت است و از تنشهای سیاسی منطقهای است.
وی اظهار کرد: استان بوشهر به عنوان ساحل نشینانی که هویتشان با خلیج فارس گره خورده باید بیشتر به شناخت خلیج فارس از جنبه های مختلف بپردازند و استفاده بیشتری از این آبراه داشته باشند.
نظامی گفت: اکنون ۳۰ هزار سند در استان بوشهر در ارتباط با خلیج فارس وجود دارد و در دهه های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰میلادی که استعمار پیر انگلیس با ماجراجویی برخی سیاستمداران کشورهای عربی به دنبال جعل نام خلیج فارس بودند پژوهشگران همان کشورها نقشه هایی که ترسیم می کردند، مستند به نام خلیج فارس بود.
این پژوهشگر ادامه داد: برخی ساکنان مجاور خلیج فارس در صدد هستند تا با استفاده از دلارهای نفتی باد آورده اما بدون مستندات متقن و بنا به مصلحت سیاسی تاریخ خلیج فارس را جعل و وارونه نشان دهند.
وی اضافه کرد: آنها در تلاش هستند نامی جعلی برای خلیج فارس تثبیت کنند که فراتر از نام در پشت این قضایا توسعه طلبی های سیاسی و اقتصادی مد نظر است هرچند که مردم ایران همواره حسن همجواری و مراوده بازرگانی در یک فضای صلح آمیز با ساکنان مجاور و سواحل خلیج فارس را در نظر داشته اند.
نظامی ادامه داد:برای پاسخگویی به ادعاهای واهی، بی ریشه و غیرمستند جاعلان تاریخ باید با تکیه بر طرح های دراز مدت علمی و پژوهشی بنیادین در پاسداشت خلیج فارس عنوان و تاریخ آن تلاش وافر کرد.
نظامی گفت: خلیج فارس یک آبراه ارتباطی و بخشی مهم از آسیا با شرق، شرق دور، آفریقا و اروپاست و منبع مهم اقتصادی اعم از آبزیان خلیج فارس و منابع معدنی مثل نفت و گاز است طوریکه امروز بخش زیادی از منابع سوختی جهان از این آبراه تامین می شود.
این پژوهشگر تاریخی تصریح کرد: در بسیاری اوقات خلا قدرت دولت مرکزی برای دفاع از خلیج فارس به وسیله مردم ساکن در سواحل این دریا پر شده است به نحوی که بارها شاهد بوده ایم که مردم خود دست به کار شده و بدون کمک دولت مرکزی با بیگانگان متجاوز به این دریا و سواحل آن جنگیده اند.
وی اظهار کرد: نمونه آن مقاومت مردم بوشهر و هرمزگان در برابر پرتغالی ها، هلندی ها و دفاع جانانه مردم استان بوشهر در برابر هجوم چهارگانه انگلیس به بوشهر است.
مدیر سابق اسناد و کتابخانه های ملی استان بوشهر گفت: بدیهی است که از این تاریخ کهنسال اسناد و مدارک زیادی برجای مانده که به زبان فارسی، عربی، انگلیسی، هلندی، پرتغالی، آلمانی، فرانسوی و غیره است که بخشی از آن در ایران و بخش اعظم آن در دیگر کشورهای مجاور و همسایه اروپایی، آمریکایی و روسی است.
وی افزود: بنابراین به طور قطع هرگونه مطالعه همه جانبه در تاریخ خلیج فارس نیازمند به گردآوری اسناد یاد شده است از این رو گردآوری و پژوهش های بنیادی مبتنی بر اسناد می تواند کمک زیادی در یافتن حقایق تاریخی مربوط به خلیج فارس باشد.
بوشهر دژ استوار خلیج فارس
خلیج فارس به عنوان میراثی گرانبها که نامش به درازای تاریخ و تمدن بشری است همواره نماد مقاومت ملت ایران بوده است طوریکه مردم استان بوشهر در چهار نوبت هجوم بیگانگان از طریق این دریا به کیان و تمامیت ارضی کشور در برابر آنها ایستادند و دفاع کردند.
رئیس بنیاد ایران شناسی شعبه بوشهر در ارتباط با واژه خلیج فارس و مستندات تاریخی موجود آن گفت: مردم ایران بویژه بوشهر «خلیج فارس» را به عنوان یکی از نمادهای ملی و میهنی همراه با باورهای ژرف دینی و الهی در قلب خود پاس داشته و آن را چون پاره تنشان در مقابل بدخواهان حراست می کنند تا این آبراه بین المللی همچنان قلب ملت ایران در اعصار تاریخ بماند.
عبدالکریم مشایخی افزود: با نگاهی گذرا به اسناد موجود اعم از نقشه ها و مستندات تاریخی که از یونانیان و اقوام ملیت های دیگر به دست ما رسیده، درمی یابیم این آبراه استراتژیک با نام های مختلفی مانند «سینوس پرسیکوس» در تاریخ از آن یاد شده که ریشه کلمه پرسیکوس به پارسی بودن این آبراه بشارت دارد.
وی یادآور شد: خلیج فارس اهمیت فوق العاده ای از لحاظ استراتژیک، سیاسی و اقتصادی در طول تاریخ و امروز داشته و دارد و به مثابه یک راه آبی از آغاز تاریخ موقعیت برجسته سیاسی داشته است و به نوعی خاستگاه تمدن های بزرگ خاور باستان با پیشینه ای چند هزار ساله است.
مشایخی اظهار داشت: ایران در چهار مرحله از تاریخ معاصر در زمان محمدعلی شاه، دوره دوم در زمان ناصرالدین شاه، دوره سوم در زمان محمدعلی شاه در جریان استبداد صغیر و بالاخره در دوره چهارم در زمان جنگ جهانی اول ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۶ میلادی انگلیسی ها به دلیل اختلافاتی که بر سر هرات داشتند نیروهای خود را از طریق آبراه خلیج فارس به بندر بوشهر اعزام کردند اما مردم غیور و دلیر این خطه در مقابل تجاوز می ایستند و در جنگ دوم در زمان ناصرالدین شاه سرهنگ باقرخان تنگستانی و فرزندش احمدخان با ۴۰۰ نیرو از آبراه خلیج فارس دفاع کردند.
وی اضافه کرد: ایران در رابطه با آبراه خلیج فارس سه شهید بین المللی به نام های شهید احمدخان تنگستانی، رئیس علی دلواری و شهید نادر مهدوی که این سه تن در دفاع از آبراه خلیج فارس جان خود را از دست دادند و در عصرهای مختلف تاریخی مردمی که در این خطه زندگی می کنند برای پاسداشت این آبراه که برایشان حیاتی است تا پای جان هم ایستاده و دفاع کردند.
پرتقالیها، هلندیها و انگلیسیها کشورهای قدرتمند آن زمان بویژه در بخش دریایی بودند که هرکدام به نوبه خود بر بخش هایی از جزایر و بنادر خلیج فارس مسلط شده و برخی بیش از یک تا دو قرن براین مناطق حکمرانی کردند.
پس از پرتقالیها که توسط امام قلیخان از جزیره هرمز بیرون رانده شدند، هلندیها نیز به قصد تسلط براقتصاد و تجارت منطقه خلیج فارس سعی کردند با ایجاد مراکزتجاری وحتی قلعه های نظامی(قلعه موسل استاین درخارگ) تا بنادر خلیج فارس به عنوان شاهرگ حیاتی و اقتصاد منطقه را قبضه کنند و بازار تجارت را دردست خود داشته باشند وهیچ گونه منافعی به صاحب اصلی آن سرزمین که مردم محروم باشند، نرسانند.
میرمهنا بندر ریگی که روحیه استعمار ستیزی داشت، حرکات آنها را زیر نظر گرفت و تحمل اعمال ستمگرانه آنان را نداشت، درزمان حکومت کریم خان زند علیه هلندیها در جزیره خارگ علم قیام برافراشت
و در سال های ۱۱۴۱ و ۱۱۴۵میر مهنا به قشون هلندی در خارگ حمله کرد و به آنها ضربات سنگینی وارد کرد.
اما استعمار گرانی که بیش از همه ساکنان بندرها و جزایر خلیج فارس را مورد ظلم و آزار قرار دادند و منابع آنها را به یغما بردند، انگلیسیها بودند.
آنها چهار بار به بوشهر تجاوز کردند و هر بار با مقاومت و مبارزه مردم رو برو شدند تا اینکه شهید رئیسعلی دلواری و همرزمان وی با پیروی از فتوای علما و مراجع زمان جنگ های متعدد و سختی را علیه آنها آغاز کردند و موفق شدند با وجود شهدای زیاد متجاوزان انگلیسی را از خاک بوشهر و خلیج فارس بیرون برانند.
نبرد مستقیم در خلیج فارس گل سرسبد نبرهای ضد استعماری
با شروع جنگ تحمیلی بویژه ۱۶ مهرماه ۱۳۶۶ در جزیره استراتژیک فارسی شاهد حماسههایی بودیم در این مقطع زمانی رزمندگان نیروی دریایی سپاه با ایمان به قدرت الهی و با توانمندی و اقتدار به متجاوزان آمریکایی در خلیج فارس ضربات مهلکی زدند که حیثیت سیاسی و نظامی شیطان بزرگ از بین رفت که باید گل سرسبد این نبردهای ضد استعماری از آن یاد کرد.
در این نبرد نا برابر و مستقیم در مقابل استکبار به دست سرداران شهید نادر مهدوی، بیژن گرد، توسلی، مبارکی، شفیعی و دیگر شهدای خلیج فارس به وقوع پیوست.
شهدای خلیج فارس در نبرد مستقیم با آمریکا نقطه اوج ایثارگری و شهادت طلبی را خلق کردند و تا همیشه جاوید شدند.
خلیج فارس نه تنها در زمینههای اقتصادی و امنیتی، بلکه در ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز اهمیت دارد، فرهنگ غنی و تاریخی ساحل نشینان جنوب ایران که از دوران باستان تا امروز در کنار خلیج فارس بهوجود آمده است، ارتباطی عمیق و دیرینه با این دریا دارند. زبان، موسیقی، غذا و آداب و رسوم جنوبیها همه به نوعی تحت تاثیر زندگی در کنار این پهنه آبی است.
سواحل خلیج فارس، همواره میزبان مراسم مختلفی بوده است که از جمله آنها میتوان به آیینهای نوروزی، جشنهای دریایی و برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری اشاره کرد که با هدف معرفی هر چه بیشتر تاریخ و فرهنگ منطقه انجام میشود.
نقش استراتژیک خلیج فارس در امنیت منطقه
یکی از ابعاد مهم و غیرقابلانکار خلیج فارس، نقش آن در امنیت ملی ایران است، نیروهای نظامی و دریایی جمهوری اسلامی ایران، با دقت و آمادگی بالا در این منطقه حضور دارند و هرگونه تهدیدی را با واکنش سریع و قاطع پاسخ میدهند.
خلیج فارس به عنوان آبراهی مهم برای انتقال انرژی جهانی، همواره تحت نظر ایران قرار دارد و این به معنای حفظ امنیت نه تنها برای کشورمان بلکه برای منطقه و حتی جهان است.
استان بوشهر با موقعیت استراتژیک خود و همجواری با خلیج فارس، به عنوان یکی از نقاط حساس امنیتی کشور مطرح است، این استان به دلیل نزدیکی به آبهای آزاد و هممرز بودن با کشورهای حاشیه خلیج فارس، همواره در مواجهه با تهدیدهای احتمالی از اهمیت خاصی برخوردار بودهاست.
سردار سرتیپ دوم پاسدارعلی رزمجو گفت: تمامی تحرکاتی که در خلیج فارس صورت میگیرد از چشمان تیزبین پاسداران نیروی دریایی سپاه پنهان نمانده و تحت رصد کامل و لحظه به لحظه نیروی دریایی سپاه پاسداران است.
فرمانده سپاه امام صادق (ع) استان بوشهر افزود: فلسفه تشکیل سپاه حفاظت و حراست از انقلاب اسلامی، سنگرهای اصلی نظام اسلامی و دستاوردهای آن است و پاسداران در راه انجام این وظیفه سترگ با ایثار و از جان گذشتگی از آرمانها و ارزشهای انقلاب اسلامی پاسداری میکنند.
سردار رزمجو تصریح کرد: تلاشها و مجاهدتهای خستگیناپذیر پاسداران همیشه مورد توجه حضرت امام (ره) و بعد از آن خلف صالح ایشان، مقام معظم رهبری بوده و بالاترین مدال زرین پاسداران اظهار رضایت ولی امر مسلمین است که بر گردن خویش آویزان کرده و بر قلبهای خویش حکاکی کردهاند.
وی با بررسی شرایط خاص خلیج فارس و تامین امنیت این آبراهه مهم و راهبردی توسط نیروی دریایی سپاه، اضافه کرد: در حال حاضر نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشرافیت کامل اطلاعاتی بر تحرکات و جزییات در خلیج فارس دارد و با آمادگی کامل در حال حراست و دفاع از مرزهای آبی جمهوری اسلامی ایران است.
خلیج فارس دروازهای به سوی آیندهای روشن برای جمهوری اسلامی ایران
در نهایت، روز ملی خلیج فارس نه تنها فرصتی برای گرامیداشت تاریخ این دریا و اهمیت آن برای ایران است، بلکه یادآور نقش بیبدیل این پهنه آبی در شکلدهی به هویت ملی ایرانیان است. خلیج فارس با تمامی ویژگیهای طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتیاش، دروازهای به سوی آیندهای روشن برای استان بوشهر و جمهوری اسلامی ایران است. در این روز، همه ایرانیان باید به یاد داشته باشند که این دریا، نه تنها منبع زندگی و شکوفایی برای ما است، بلکه نماد مقاومت، استقلال و عظمت ایران در برابر تمامی تهدیدات خارجی است.
تاثیرات اقتصادی و اشتغالزایی خلیج فارس
خلیجفارس از آغاز تاریخ و شکلگیری تمدنهای کهن بینالنهرین تا دوران معاصر، نقشی تعیینکننده در پیوندهای اقتصادی، تجاری و فرهنگی منطقهای و فرامنطقهای داشته و امروز نیز یکی از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی جهان بهشمار میرود.
این پهنه آبی، از دوران ایلام تا پس از اسلام، مسیر اصلی تجارت و تبادل کالا میان تمدنهای ایران، خاورمیانه، آسیای میانه و جنوب شرق آسیا بودهاست؛ چنانکه بندر تاریخی سیراف بهعنوان یکی از کانونهای اصلی تجارت بینالمللی در مسیر راه ابریشم شناخته میشود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر افزود: اکتشاف ذخایر عظیم نفت و گاز در قرن گذشته، نقش خلیجفارس را در معادلات انرژی جهانی بهطرز چشمگیری افزایش دادهاست؛ طوریکه این منطقه اکنون بزرگترین مخزن هیدروکربنی جهان محسوب میشود و حدود ۵۰ درصد تولید نفت جهان در این منطقه صورت میگیرد.
رسول رستمی افزود: روزانه بیش از ۱۷ میلیون بشکه نفت از طریق تنگه هرمز، که از مهمترین آبراههای استراتژیک جهان است، صادر میشود، همچنین، خلیجفارس بزرگترین هاب تولید گاز طبیعی جهان بهشمار میآید و اقتصاد صنعتی جهان، وابستگی فزایندهای به گاز طبیعی و زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی پیدا کردهاست.
خلیج فارس کانون شکوفایی توسعه اقتصاد دریامحور
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار بوشهر ادامه داد: خلیجفارس با تبدیلشدن به کانون بزرگ تولید محصولات پتروشیمی و شکلگیری پارکهای پتروشیمی در اطراف آن، به مرکز ثروتسازی برای کشورهای منطقه و جهان تبدیل شدهاست، این امر جایگاه ژئواکونومیک آن را در کنار اهمیت ژئوپلیتیکیاش دوچندان کردهاست.
وی بیان کرد: علاوه بر انرژی، ظرفیتهای زیستی و اکولوژیکی خلیجفارس از جمله در حوزه صید و پرورش آبزیان، و نیز ظرفیت گردشگری دریامحور، این منطقه را به یکی از مقاصد راهبردی در سطح بینالمللی تبدیل کردهاست.
رستمی با اشاره به اهمیت خلیجفارس برای ایران گفت: این پهنه آبی نهتنها هویتساز تاریخی برای ملت ایران است، بلکه بیش از ۸۵ درصد تجارت بینالمللی کشور از طریق خلیجفارس و تنگه هرمز انجام میشود، بنادر مهمی همچون شهید رجایی، شهید باهنر، بندر امام خمینی (ره)، بوشهر و خارگ نقش عمدهای در صادرات و واردات کالا ایفا میکنند.
وی افزود: استان بوشهر با بیش از ۹۳۷ کیلومتر مرز آبی و استقرار هشت شهرستان در مجاورت دریا، یکی از اصلیترین مناطق راهبردی کشور در حوزه اقتصاد دریاست، افزون بر آن، ۹۰ درصد جمعیت این استان در شعاع ۶۰ کیلومتری سواحل خلیجفارس زندگی میکنند که نشاندهنده وابستگی مستقیم اقتصاد این استان به دریا است.
به گفته رستمی، ۷۴ درصد گاز کشور در ۱۳ پالایشگاه گازی مستقر در استان بوشهر تولید میشود و ۹۵ درصد صادرات نفت خام کشور از طریق جزیره خارگ، همچنین حدود ۷۰ درصد تولید نفت فراساحل در آبهای استان صورت میپذیرد.
وی تصریح کرد: وجود ۱۰ میدان نفتی دریایی و سهم ۵۰ درصدی در تولید پتروشیمی کشور، نقش استان بوشهر را در اقتصاد ملی بیبدیل کردهاست؛ همچنین، فعالیت دو هزار فروند شناور صیادی و اشتغال ۱۱ هزار صیاد گواهینامهدار که ۹۰ درصد صیادان کشور را شامل میشوند، نشاندهنده اهمیت خلیج فارس حوزه شیلات برای مردم استان است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری بوشهر تاکید کرد: بهرهبرداری از بزرگترین بندر صیادی کشور، توسعه صنعت شیلات، نقشآفرینی در امنیت انرژی و حضور فعال در تجارت دریایی، همه و همه نشان از ظرفیتهای کمنظیر استان بوشهر در مسیر تحقق اقتصاد دریامحور دارند.
استان بوشهر که با ساحلهای طولانی و بندرهای مهم خود، به قلب اقتصادی ایران تبدیل شده، از این منظر نه تنها یک نقطه استراتژیک در ایران بلکه در سطح جهانی نیز جایگاه ویژهای دارد.
از لحاظ اقتصادی، استان بوشهر با داشتن بندرهای مهمی همچون بندر بوشهر، بندر کنگان و بندر عسلویه، دروازهای به بازارهای جهانی است، این بندرها نقش حیاتی در صادرات و واردات کالاها و بهویژه در صنعت نفت و گاز ایفا میکنند.
عسلویه، به عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین مناطق صنعتی ایران در زمینه گاز و پتروشیمی، یکی از تاثیرات مستقیم خلیج فارس بر اقتصاد استان بوشهر است.
صنعت نفت و گاز، که بیشترین سهم را در اقتصاد بوشهر دارد، بدون وجود خلیج فارس و ارتباطات دریایی آن، ممکن نمیبود، روزانه میلیونها بشکه نفت و گاز از این استان به دیگر نقاط جهان صادر میشود و در نتیجه، نه تنها اقتصاد بوشهر بلکه اقتصاد کل کشور از این منطقه بهرهمند میشود.
رونق گردشگری و ظرفیتهای طبیعی خلیج فارس
خلیج فارس همچنین با دارا بودن جزایر زیبا مانند کیش، قشم، خارگ و لاوان، ظرفیتهای عظیمی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرده است، استان بوشهر نیز با سواحل بینظیر خود و جاذبههای طبیعی چون ساحلهای شنی، تالابها و زیستگاههای متنوع، پتانسیل فراوانی برای جذب گردشگران دارد.
وجود منابع طبیعی غنی، آبزیان متنوع، و همچنین صنایع دستی بوشهر که برگرفته از فرهنگ بومی مردم این دیار است، در کنار زیباییهای طبیعی خلیج فارس، این منطقه را به یک مقصد گردشگری مهم تبدیل کردهاست.
امروزه گردشگران از اقصی نقاط ایران و جهان به استان بوشهر سفر میکنند تا از زیباییهای طبیعی این استان و تاریخ غنی آن بهرهمند شوند.
روز ملی خلیج فارس که در تقویم جمهوری اسلامی ایران ثبت شده، روزی است که در آن نیروهای ایرانی به فرماندهی امام قلی خان سردار صفوی، پس از ماهها نبرد توانستند سلطه پرتغالیها بر تنگه هرمز و آبهای خلیج فارس را پایان دهند و پرچم استقلال و حاکمیت ملی را در این منطقه به اهتزاز درآورند.
تصویب نامگذاری این روز به عنوان روز ملی خلیج فارس در سال ۱۳۸۴ و در پی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفت، از آن زمان تاکنون، این روز بهانهای برای برگزاری جشنوارهها، آیینهای فرهنگی، همایشهای علمی و برنامههای ملی در سراسر کشور بهویژه استانهای جنوبی همچون بوشهر، هرمزگان و خوزستان شده است.