بهترین غذاها برای کمک به وزن‌گیری سالم نوزادان

اگر نگران کمبود وزن نوزاد خود هستید، به خاطر داشته باشید که نوزادان معمولا در چند روز اول زندگی خود 7 تا 8 درصد (و حداکثر 10 درصد) از وزن بدو تولدشان را از دست می‌دهند، که تقریبا تا پایان هفته‌ی دوم دوباره آن را به دست می‌آورند.

نوزادان تا 6 ماهگی باید حدود 450 گرم یا بیشتر در ماه وزن اضافه کنند. آن‌ها باید در حدود پایان سال اول تولدشان، حدود سه برابر وزن بدو تولد خود وزن داشته باشند.

این اعداد میانگین هستند و یک نوزاد سالم ممکن است بسته به وزن هنگام تولد، سرعت رشد قدی و عوامل دیگر، اعداد متفاوتی در افزایش وزن داشته باشد. شما می‌توانید در هر زمان، مثلا در معاینات دوره‌ای نوزاد سالم، در مورد وزن‌گیری نوزاد خود از پزشک متخصص اطفال سوال کنید.

اگر نوزاد شما 6 ماهه یا بزرگ‌تر است و پزشک متخصص کودک دلایل پزشکی کمبود وزن نوزاد خود، مثل مشکلات قلبی یا گوارشی را رد کرده است، به تغذیه با غذاهای کامل و پرکالری فکر کنید. این غذاها ممکن است وزن‌گیری سالم را تشویق کنند.

در این مطلب قرار است با بهترین غذاها برای وزن‌گیری نوزاد آشنا شده و ببینید چه زمانی واقعا باید نگران از دست دادن وزن نوزاد خود باشید.

بهترین غذاها برای وزن‌گیری نوزاد زیر 6 ماه

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در چند هفته‌ی اول، 8 تا 12 بار در روز (در 24 ساعت) شیر می‌خورند. پس از این مدت، هنگامی که افزایش وزن مناسب تثبیت شد، ممکن است بعضی از نوزادان دفعات شیر خوردن کمتری داشته باشند.
مطمئن شوید که به نوزاد خود اجازه می‌دهید سینه‌ی شما را کاملا تخلیه کند. این توصیه به این دلیل است که شیرِ آخرِ تغذیه، که در انتهای شیردهی خارج می‌شود، ممکن است چربی بیشتری نسبت به شیرِ اولِ تغذیه داشته باشد، که در ابتدای شیردهی خارج می‌شود.

علاوه بر این از پوشیدن سوتین‌ها یا لباس‌های تنگ خودداری کنید. این نوع لباس‌ها می‌توانند از جریان آزاد شیر شما جلوگیری کنند.

پزشک ممکن است در مورد هرگونه مشکل در گرفتن سینه سوال کند و هرگونه مشکل پزشکی زمینه‌ای را که ممکن است بر جذب مواد مغذی یا متابولیسم نوزاد شما در این سن تأثیر بگذارد، بررسی کند.

اگر به این فکر می‌کنید که آیا شیردهی با شیر مادر را با شیر خشک (Formula) مکمل کنید یا می‌خواهید بدانید کدام شیر خشک را انتخاب کنید، با یک متخصص اطفال مشورت کنید. این انتخاب‌ها پیچیده هستند و به بسیاری از عوامل شخصی بستگی دارند و پزشک می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری آگاهانه کمک کند. همچنین می‌توانید با یک مشاور شیردهی صحبت کنید.

بهترین غذاها برای وزن‌گیری نوزاد 6 تا 9 ماهه

اکثر نوزادان در حدود 6 ماهگی آمادگی خود را برای خوردن غذاهای جامد نشان می‌دهند. در مورد زمان شروع دادن غذاهای جامد کمکی به نوزاد خود با پزشک متخصص کودک مشورت کنید.

سعی کنید غذاهای جدید را یکی یکی معرفی کنید. به این ترتیب، اگر فرزندتان واکنش آلرژیک (Allergic reaction) نشان داد، بهتر می‌توانید متوجه شوید که چه چیزی باعث آن شده است.

آووکادو

آووکادو می‌تواند یک غذای انتقالی خوب برای نوزادانی باشد که تازه شروع به خوردن جامدات می‌کنند. چربی‌های سالم موجود در آووکادو، همراه با طعم نسبتا ملایم آن، این غذا را به گزینه‌ای عالی تبدیل می‌کند وقتی می‌خواهید به وزن‌گیری نوزاد خود کمک کنید. حتماً قبل از دادن آووکادو به نوزاد خود، آن را له یا پوره کنید.

فرنی جو دوسر

برای تهیه‌ی فرنی جو دوسر مناسب برای نوزاد، جو دوسر پرک ساده را که در آب پخته شده است، مخلوط کنید و در صورت نیاز آب اضافه کنید تا به بافت سوپ‌مثل برسد. برای مقوی‌تر کردن آن، فرنی جو دوسر را با شیر خشک یا شیر مادر بپزید و رقیق کنید. با گذشت زمان و راحت‌تر شدن نوزاد خود، می‌توانید به تدریج غلظت آن را بیشتر کنید.

فرنی جو دوسر حاوی بتا گلوکان است، که نوعی فیبر غذایی محلول است. این ماده ممکن است به تقویت سیستم ایمنی نوزاد شما کمک کند. فرنی جو دوسر همچنین ممکن است به کاهش التهاب و یبوست کمک کند. طعم فرنی جو دوسر نسبتا خنثی است، که ترکیب آن را با سایر غذاهای مقوی و سالم آسان می‌کند. به عنوان مثال، می‌توانید برای طعم بیشتر، پوره میوه و دارچین به آن اضافه کنید.

از دادن عسل خودداری کنید

اگرچه ممکن است خودتان به فرنی جو دوسر عسل اضافه کنید، اما هرگز به نوزاد زیر 1 سال عسل ندهید. انجام این کار می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر بوتولیسم قرار دهد و خطر خفگی را هم به همراه دارد.

کره بادام زمینی

کره بادام زمینی سرشار از پروتئین و چربی‌های سالم است – که هر دو می‌توانند وزن‌گیری نوزاد شما را تشویق کنند. با این حال، نباید بادام زمینی کامل به نوزاد داده شود، چون خطر خفگی دارد.

آخرین یافته‌ها از تغذیه نوزادان به اندازه 6 ماهگی با غذاهایی که معمولا باعث آلرژی می‌شوند، حمایت می‌کند. این شامل کره بادام زمینی هم می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که این رویکرد ممکن است به جلوگیری از ایجاد آلرژی کمک کند.

مهم است که مراقب علائم آلرژی باشید، از جمله:

• کهیر
• قرمزی دور دهان
• خس‌خس سینه

در صورت بروز یک یا چند مورد از این علائم خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید.

هرگز کره بادام زمینی را مستقیما از شیشه به نوزاد خود ندهید، چون انجام این کار ممکن است خطر خفگی ایجاد کند. بهترین راه برای تغذیه آن‌ها با کره بادام زمینی طبیعی، یا هر نوع کره آجیل دیگر، مخلوط کردن آن با موارد زیر است:

• آب گرم
• پوره سیب
• شیر مادر یا شیر خشک

اگر قبلا لبنیات را به رژیم غذایی نوزاد اضافه کرده‌اید، ماست هم یک گزینه مناسب است.

اگر فرزند شما در معرض خطر بالای آلرژی است یا اگزما داشته است، قبل از دادن هرگونه کره آجیل یا غذاهای پرخطر به او، با یک پزشک متخصص کودک مشورت کنید. آن‌ها ممکن است توصیه کنند تا بزرگ‌تر شدن کودک صبر کنید و سپس بخواهند این کار را در مطب خودشان زیر نظر بگیرند یا ابتدا آزمایش آلرژی را پیشنهاد دهند.

آلرژی‌های غذایی رایج

علاوه بر بادام زمینی، رایج‌ترین آلرژی‌های غذایی عبارتند از:

• شیر گاو
• تخم‌مرغ
• ماهی
• صدف سخت‌پوستان مثل میگو
• گندم
• سویا
• آجیل درختی
• تخم‌مرغ

تخم‌مرغ همزده می‌تواند به عنوان یک غذای کمکی برای نوزادان استفاده شود. تخم‌مرغ حاوی اسید DHA است، نوعی اسید چرب امگا 3 که برای رشد مناسب مغز در اوایل کودکی ضروری است.

بهترین غذاها برای وزن‌گیری نوزاد 9 تا 12 ماهه

در این بخش فقط یک غذا می‌بینید، درست است. اضافه کردن این غذا به لیست قبلی می‌تواند مواد مغذی بسیار زیادی برای نوزاد فراهم کند و به شکلی یک غذای کامل محسوب می‌شود.

ماهی

لازم نیست تا 9 ماهگی برای اضافه کردن ماهی به برنامه غذایی صبر کنید، اما ممکن است هضم بافت آن در این سن برای نوزادان راحت‌تر باشد. ماهی سرشار از پروتئین و چربی‌های سالم است. سعی کنید ماهی‌های کم جیوه را انتخاب کنید، ماهی‌هایی مثل:

• ماهی سالمون
• شاه‌ماهی
• قزل‌آلا

این ماهی‌ها و سایر ماهی‌ها همچنین حاوی DHA هستند. می‌توانید ماهی را با یک سس ماست پرچرب برای مواد مغذی بیشتر همراه کنید.

بهترین غذاها برای وزن‌گیری نوزاد بالای 1 سال

وقتی نوزادان به نقطه‌ی عطف 12 ماهگی می‌رسند، ممکن است متوجه شوید که کمتر غذا می‌خورند. دلیلش این است که سرعت رشد آن‌ها کند می‌شود. اکثر کودکان نوپا بین تولد یک سالگی و دو سالگی فقط حدود 2 کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند.

البته، آن‌ها هنوز در حال رشد هستند و هنوز به تغذیه‌ی زیادی نیاز دارند. آن‌ها فقط به سرعت 12 ماه اول زندگی‌شان رشد نمی‌کنند. اگر دیدید کودک پرخور شما ناگهان سرعت غذا خوردنش کم شده یا در این مرحله به ثبات رسیده، نگران نباشید. اگر هنوز انرژی برای بازی کردن دارد و هوشیار به نظر می‌رسد، احتمالاً حالش خوب است.

روغن زیتون یا روغن آووکادو

کودک نوپای شما باید مقدار مناسبی چربی سالم دریافت کند. در واقع، 30 تا 40 درصد کالری دریافتی کودک نوپا باید از چربی‌ها باشد. آن‌ها در این سن تقریبا به 1000 تا 1400 کالری در روز نیاز دارند. این مقدار به حدود 30 تا 50 گرم چربی در روز تبدیل می‌شود.

اگر کودک نوپای شما به حمایت بیشتری نیاز دارد، اضافه کردن کمی روغن زیتون یا روغن آووکادو به غذای او را در نظر بگیرید، حدود 4 تا 7 میلی‌لیتر (یک چهارم تا نصف قاشق غذاخوری) برای شروع مناسب است. می‌توانید آن را به یک کاسه سوپ یا هوموس اضافه کنید یا مقداری نان سبوس‌دار را در آن فرو کنید. مراقب باشید که روغن زیادی به نوزاد خود ندهید، چون انجام این کار می‌تواند باعث ناراحتی معده یا اسهال شود.

آیا باید نگران وزن فرزندتان باشید؟

مگر اینکه یک پزشک متخصص کودک مشکلی را در وزن نوزاد خود تشخیص داده باشد، احتمالا نیازی به نگرانی ندارید. به خاطر داشته باشید که نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند و نوزادانی که نیازهای سلامتی خاصی دارند، ممکن است مطابق با نمودارهای رشد عمومی پیش نروند.

با این حال ابراز هرگونه نگرانی که ممکن است در مورد سلامت فرزندتان داشته باشید با پزشک متخصص کودک ایده‌ی خوبی است. هر چیزی را که مشاهده می‌کنید و شما را نگران می‌کند، تا حد امکان با جزئیات یادداشت کنید. مثلا می‌توانید زمان‌ها، تاریخ‌ها، مقادیر و انواع غذایی که فرزندتان خورده است را ثبت کنید.

اگر نوزاد خود بی‌حال به نظر می‌رسد، از غذا خوردن امتناع می‌کند یا به نقاط عطف رشدی نمی‌رسد، باید برای صحبت با یک پزشک متخصص کودک، مثل متخصص اطفال، وقت بگیرید. آن‌ها علاوه بر معاینه‌ی پزشکی، ممکن است شما را به متخصص دیگری، مشاور شیردهی، کاردرمانگر یا متخصص تغذیه ارجاع دهند.

مرور کلی

غذاهای مغذی زیادی برای کمک به رشد نوزاد شما وجود دارد، از جمله تخم‌مرغ، آووکادو و کره بادام زمینی. اگر نوزاد شما زیر 6 ماه دارد، سعی کنید فرصت‌های کافی برای شیردهی یا نوشیدن شیر خشک بر اساس نشانه‌های گرسنگی او فراهم کنید.

اگر متوجه شدید که فرزندتان از غذا خوردن امتناع می‌کند، بی‌حال به نظر می‌رسد یا به نقاط عطف رشدی نمی‌رسد، با پزشک فرزندتان صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به شما در یافتن راه‌حل کمک کنند یا شما را به متخصص پزشکی دیگری که بتواند کمک کند، ارجاع دهند.