خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: «کاظم جلالی» سفیر ایران در روسیه با تنظیم یادداشتی اختصاصی به تشریح ترسیم یک نقشه راه ۲۰ ساله برای تحقق همکاری‌های مطلوب آتی میان تهران و مسکو و نیز «معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه» پرداخت.
متن یادداشت سفیر ایران در روسیه به شرح زیر است:
در میانه تحولات مهم جهانی، ارتباطات نزدیک، مستمر و معتمدانه میان مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، در خدمت منافع مردمان دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی خواهد بود.
در ادامه تماس‌های سطح بالا میان ایران و روسیه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، به منظور دیدار و رایزنی با مقامات عالی رتبه روسیه (ولادیمیر پوتین رئیس جمهور و سرگئی لاوروف وزیر خارجه)، در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۴ به مسکو سفر می‌کند. هدف اصلی این سفر، انتقال و ارائه پیام مکتوب رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران به پوتین بود.
جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه دارای شرایطی خاص و درخشان به لحاظ گفتمانی (هویت)، جغرافیا (وسعت، جمعیت، منابع معدنی و ذخایر انرژی)، انسانی (روحیه ملی، بسیج مردمی و اعتبار) و سیاسی (مدل حکمرانی) در محیط بیرونی هستند. هر دو دولت به‌طور همزمان از عناصر مادی و غیرمادی قدرت برخوردار بوده و به‌عنوان کنشگرانی مستقل و قدرتمند، نقشی شگرف در تحولات، روندها و چشم‌اندازهای جهانی دارند.
ایران و روسیه دیر زمانی است که همکاری خود را برای ترویج چندجانبه‌گرایی، عدالت‌محوری و احترام متقابل آغاز کرده و از منافع یکدیگر در مجامع بین‌المللی دفاع کرده‌اند. در چنین فضایی، فدراسیون روسیه، در مسائل مختلف صحنه بین‌الملل نگاه مشترکی با جمهوری اسلامی ایران داشته و همین موضوع زمینه را برای توسعه متوازن و البته پایدار روابط دوجانبه فراهم کرده است. یکی از مهم‌ترین وجوه مشترک دو کشور، زخم‌های عمیقی است که در اثر یکجانبه‌گرایی افسارگسیخته غرب بر پیکر آنان نشسته و ضرورت همکاری‌های گسترده‌تر در آینده را گوشزد می‌نماید.
هم‌افزایی و هماهنگی دو کشور [در عالی‌ترین سطح] در موضوعات کلیدی منطقه‌ای و بین‌المللی همچون ۱) فراهم کردن بستر مناسب جهت گسترش بیش از پیش رایزنی‌ها در چارچوب سازوکارهای منطقه‌ای و جهانی به‌ویژه سازمان همکاری شانگهای، گروه بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ۲) تداوم حمایت متقابل در راستای مقابله با یکجانبه‌گرایی و تلاش در جهت سوق دادن نظام بین‌الملل به سمت چندجانبه‌گرایی با ماهیتی «چندکانونی و چندوجهی»، ۳) مقابله هوشمند با تحریم‌های خصمانه و یک‌جانبه غرب، ۴) همکاری قوام‌بخش در موضوع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و مذاکرات هسته‌ای، ۵) تقویت همکاری‌ها در زمینه مبارزه با تروریسم بین‌المللی، جرائم سازمان یافته فراملی، قاچاق انسان، جریان‌های مالی غیرقانونی و مواد مخدر، ۶) رایزنی‌های مستمر و نتیجه‌محور در حوزه‌های دارای منافع مشترک همچون آسیای مرکزی، قفقاز جنوبی، دریای خزر، افغانستان، غرب آسیا و آفریقا، ضروری است.
امضای «معاهده مشارکت جامع راهبردی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» در تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۴۰۳ توسط روسای جمهور دو کشور، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای روابط تهران و مسکو است که پس از ۳ سال مذاکرات مستمر و تبادل متون میان طرف‌های متعاهد، حاصل شد. در چنین فضایی، ترسیم یک برنامه اقدام مشترک و نقشه راه [۲۰ ساله] برای تحقق همکاری‌های مطلوب آتی، مستلزم تعریف ظرفیت‌های جدید همکاری و تنظیم اسناد اجرایی در چارچوب مفاهیم کلان سند مذکور، به منظور عملیاتی نمودن مفاد آن است. لذا، امیدواریم که در آینده نه چندان دور با پیگیری مجدانه مفاد معاهده راهبردی، روابط و تعاملات دو کشور بیش از پیش گسترش یافته و به تمامی سطوح دولتی و مردمی توسعه یابد.
به بیان مقام معظم رهبری، گسترش مناسبات جمهوری اسلامی ایران با همسایگان و قطب‌های اقتصادی همچون روسیه، چین و هند، سیاستی عقلانی در راستای منافع و مصالح ملی، در مقطع کنونی است.
در همین چارچوب، امضای «معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه» و همچنین عضویت ناظر ایران در «اتحادیه اقتصادی اوراسیا»، عاملی مهم در تعمیق روابط اقتصادی، افزایش حجم تجارت ایران و روسیه و به موازات آن رونق فعالیت‌های تجاری است. شایان ذکر است که موافقتنامه جامع منطقه تجاری آزاد میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا از ۱۵ می ۲۰۲۵ (۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴) اجرایی می‌شود. طبق مفاد این سند، تعرفه گمرکی بیش از ۸۰ درصد کالاهای مبادله‌شده میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه – شامل روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان – لغو خواهد شد.
با این اوصاف، اکنون سنگ بنای روابط ایران و روسیه بر دوستی و همسایگی بنا شده و همگام با شرایط و مقتضیات زمانی و محیطی، این روابط در هم تنیده و بیش از پیش مستحکم می‌شود. تصویب «معاهده مشارکت جامع راهبردی» در پارلمان روسیه (دومای دولتی و شورای فدراسیون)، گام دیگری در توسعه روزافزون روابط دو کشور قلمداد می‌شود.
کلام آخر اینکه، سفر امروز سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به مسکو در راستای تحقق همکاری‌های مطلوب آتی، قابل توصیف و تبیین است.
