چگونه تفاوت‌ اختلالات شخصیت مرزی و خودشیفته تشخیص دهیم؟

این دو اختلال می‌توانند تأثیرات زیادی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی افراد داشته باشند. برای اینکه بتوانیم این تفاوت‌ها را درک کنیم، لازم است ابتدا به تعریف هر یک از این اختلالات پرداخته و سپس آن‌ها را مقایسه کنیم تا بتوانیم تمایزات میان این دو نوع شخصیت را به خوبی شناسایی کنیم.

اختلالات شخصیت مرزی چیست؟

یک اختلال روانشناختی، اختلال شخصیتی مرزی است که در آن فرد دارای نوسانات شدید در خلق و خو، روابط بین فردی و خود ارزیابی است. این افراد ممکن است به سرعت از حالت شادمانی به افسردگی عمیق تغییر حالت دهند و برای آنها حفظ روابط سالم با دیگران دشوار باشد. افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، ممکن است مشکلاتی چون ترس از رها شدن، خودآزاری و رفتارهای خطرناک را تجربه کنند. این اختلال به طور معمول در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و منجر به آسیب‌های جدی در زندگی اجتماعی و حرفه‌ای فرد می‌گردد.

اختلالات شخصیت خودشیفته چیست؟

اختلال خودشیفتگی یا اختلال شخصیت خودشیفته، نوعی اختلال روانی است که در آن فرد حس بالایی از بزرگ‌منشی و نیاز به تحسین و توجه دارد. افراد مبتلا به این اختلال به طور معمول در مورد خود تصورات غیرواقعی دارند و به دنبال تایید و تمجید از دیگران هستند. آن‌ها اغلب از دیگران انتظارات بالایی دارند و اگر احساس کنند که توجه کافی به آن‌ها نشده است، ممکن است عصبی و خشمگین شوند. در این افراد، مشکلاتی چون ناتوانی در همدلی با دیگران و احساس برتری نسبت به دیگران رایج است.

بررسی تفاوت‌های اختلالات شخصیت مرزی و خودشیفته

درک تفاوت اختلال شخصیت مرزی و خودشیفته پیچیده است، زیرا این دو اختلال در برخی از ویژگی‌ها مشترک هستند، اما تفاوت‌های زیادی در رفتار، احساسات و روابط آن‌ها وجود دارد. در ادامه، این تفاوت‌ها به طور دقیق‌تر بررسی خواهد شد.

1. تفاوت در نیاز به تایید و تحسین

یکی از تفاوت شخصیت مرزی و خودشیفته در نیاز به تایید از دیگران است. افراد با اختلال شخصیت خودشیفته به شدت نیاز دارند که توسط دیگران تحسین شوند و در مرکز توجه قرار گیرند. این نیاز به توجه به گونه‌ای است که اگر فرد نتواند به آن دست یابد، ممکن است به شدت عصبانی یا افسرده شود. در مقابل، افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، بیشتر از اینکه به تایید و تحسین نیاز داشته باشند، از ترس رها شدن و ترک شدن توسط دیگران رنج می‌برند. این ترس موجب نوسانات شدید عاطفی و مشکلات جدی در روابط آن‌ها می‌شود.

2. تفاوت در رابطه با دیگران

در اختلال شخصیت مرزی و خودشیفتگی، نحوه برقراری روابط با دیگران کاملاً متفاوت است. افراد با اختلال شخصیت مرزی معمولاً روابطی بسیار ناپایدار دارند و به دلیل ترس از ترک شدن، ممکن است با رفتارهایی مانند تسلیم شدن بیش از حد یا قطع ارتباطات به صورت ناگهانی واکنش نشان دهند. در مقابل، افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته، به دلیل احساس برتری نسبت به دیگران، ممکن است روابطی یک‌طرفه و خودخواهانه ایجاد کنند و تمایل به کنترل و استفاده از دیگران دارند. در این حالت، ارتباطات آن‌ها اغلب سطحی و غیرعمیق است.

3. تفاوت در رفتارهای خودآزاری و آسیب‌زنی

در مورد سوم، فرق بین خودشیفتگی و شخصیت مرزی این است که افراد با اختلال شخصیت مرزی ممکن است رفتارهای خودآزاری، مانند بریدن خود یا سوء مصرف مواد، انجام دهند. این رفتارها اغلب ناشی از نوسانات عاطفی شدید و احساس بی‌ارزشی است که فرد تجربه می‌کند. از سوی دیگر، افراد با اختلال شخصیت خودشیفته معمولاً تمایلی به آسیب رساندن به خود ندارند، بلکه بیشتر در تلاشند تا از دیگران استفاده کنند. آن‌ها خود را بیشتر از دیگران مهم می‌دانند و ممکن است احساسات دیگران را نادیده بگیرند.

4. تفاوت در درک از خود

در حالی که افراد با اختلال شخصیت مرزی ممکن است احساس کنند که هویت آن‌ها مبهم یا ناپایدار است، افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته تصویری اغراق‌آمیز از خود دارند. آن‌ها ممکن است خود را برتر از دیگران بدانند و دچار مشکلاتی در همدلی با دیگران شوند. این افراد معمولاً خود را در جایگاه خاصی می‌بینند که دیگران باید آنها را تحسین کنند، در حالی که افراد با اختلال شخصیت مرزی به دلیل مشکلات هویتی ممکن است در پیدا کردن مسیر خود دچار سردرگمی شوند.

5. تفاوت در واکنش به انتقاد

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دیگر در اختلال شخصیت مرزی و خودشیفته، واکنش افراد به انتقاد است. افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند، به شدت نسبت به انتقاد و حتی کوچک‌ترین خطاهای خود حساس هستند. این افراد ممکن است از انتقاد به شدت ناراحت شوند و حتی به خودآزاری روی آورند تا با احساس بی‌ارزشی مقابله کنند. در مقابل، افراد با اختلال شخصیت خودشیفته، اغلب نسبت به انتقاد واکنش‌های تند و منفی نشان می‌دهند، اما به جای احساس گناه یا ناراحتی، معمولاً به دنبال توجیه خود و نادیده گرفتن انتقاد هستند. آن‌ها ممکن است به انتقاد به عنوان حمله‌ای به هویت خود نگاه کنند و آن را با پرخاشگری یا خود بزرگ‌بینی پاسخ دهند.

6. تفاوت در احساس همدلی

افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، ممکن است در برخی مواقع قادر به تجربه همدلی و احساسات نسبت به دیگران باشند. این افراد ممکن است در جستجوی ارتباط عمیق با دیگران باشند، هرچند این ارتباطات ناپایدار و پر از تنش است. در حالی که افراد با اختلال شخصیت خودشیفته، اغلب فاقد همدلی هستند و تمایلی به درک احساسات و نیازهای دیگران ندارند. آن‌ها به دیگران به چشم ابزاری برای دستیابی به تایید و تحسین نگاه می‌کنند و به ندرت توانایی احساس همدلی با دیگران را دارند.

سخن پایانی

تفاوت اختلال شخصیت مرزی و خودشیفته به‌طور واضحی در رفتار، احساسات و تعاملات فرد با دیگران نمایان می‌شود. هر دو اختلال می‌توانند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند، اما به دلایل مختلف. اختلال شخصیت مرزی معمولاً با نوسانات عاطفی و ترس از رها شدن همراه است، در حالی که اختلال شخصیت خودشیفته بیشتر به نیاز شدید به تحسین و تایید دیگران مربوط می‌شود. شناخت این تفاوت‌ها به درمان و مدیریت این اختلالات کمک کرده و به افراد کمک می‌کند تا بهبود یابند و روابط سالم‌تری ایجاد کنند.