به گزارش تجارت نیوز، کمبود برق در کشور، همگان را درگیر کرده است. وزارت نیرو در راستای کمبود برق در کشور، هر روز دنبال مقصر جدیدی می‌گردد. یک روز مقصر مردم هستند و روز دیگر کمبود برق به دوش کم‌آبی می‌افتد.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در همایش «حکمرانی توسعه؛ صندوق توسعه ملی و رفع ناترازی‌ها» اظهار کرد: در حال حاضر ۱۳ درصد میزان ظرفیت نیروگاهی کشور برق‌آبی است که پاشنه آشیل ما شده است. بی‌آبی موجود ضربه خود را وارد کرد. نیروگاه‌های برقی از مدار تولید خارج هستند چون آب نداریم.
از سوی دیگر، شرکت توانیر اعلام کرده است که حدود یک‌سوم ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی به دلیل خشکسالی و کم‌آبی از مدار خارج شده‌اند. باقی ظرفیت قرار است در دوره پیک مصرف در تیر و مرداد ماه مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین، در حال حاضر این ظرفیت قابل استفاده نیست.
باید دید با توجه به سهم نیروگاه‌های برق‌آبی می‌توان بار بی‌برقی را بر دوش کم‌آبی انداخت؟
بار کمبود برق بر دوش نیروگاه‌های برق‌آبی است؟
محمدابراهیم رئیسی، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های برق‌آبی کشور حدود ۱۳ هزار مگاوات است که حدود ۱۵ درصد از کل ظرفیت نصب‌شده برق کشور را تشکیل می‌دهد. با این حال، وقتی از «ظرفیت» صحبت می‌شود، منظور توان تولیدی به مگاوات است، اما این ۱۵ درصد ظرفیت، به‌طور متوسط حدود پنج درصد از انرژی تولیدی کشور را تامین می‌کند.
وی ادامه داد: این بدان معناست که سهم واقعی نیروگاه‌های برق‌آبی در انرژی تولیدی کشور، به طور متوسط حدود پنج درصد است. البته این عدد در دوره اوج مصرف یا پیک افزایش می‌یابد. به طور متوسط سهم نیروگاه‌های برق‌آبی در تامین برق کشور در زمان پیک به حدود ۱۰ درصد می‌رسد. بنابراین، نیروگاه‌های برق‌آبی تنها به اندازه ظرفیت تولیدی خود می‌توانند در جبران ناترازی برق نقش داشته باشند.
رئیسی توضیح داد: افزایش سهم تولیدی نیروگاه‌های برق‌آبی در زمان پیک، دلایل فنی دارد. با بالارفتن دمای هوا در تابستان، بخشی از ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی به دلیل ضرورت حفظ شرایط عملیاتی ایمن کاهش می‌یابد. در حال حاضر این ظرفیت حدود 56 هزار تا 57 هزار مگاوات است. کاهش این ظرفیت در پیک، جایگزینی برق‌آبی را به دنبال دارد.
تولید نیروگاه‌های برق‌آبی حدود 12 تا 15 درصد کاهش یافته است
رئیسی در مورد وضعیت سال جاری خاطرنشان کرد: اگر به طور مثال در کشور 25 هزار مگاوات ناترازی وجود دارد، سهم نیروگاه‌های برق‌آبی از این ناترازی تنها 10 تا 12 درصد است. باقی ناترازی را برق‌آبی‌ها نمی‌توانند جبران کنند.
این کارشناس انرژی توضیح داد: وضعیت امسال نسبت به پارسال خیلی بدتر نشده است. طبق داده‌ها، امسال نسبت به سال گذشته حدود 12 تا ۱۵ درصد کاهش در میزان تولید نیروگاه‌های برق‌آبی مشاهده شد، اما همچنان بخش عمده‌ای از این نیروگاه‌ها در حال فعالیت هستند.
به گفته او، تولید این نیروگاه‌ها کمتر شده است، اما این ادعا که این نیروگاه‌ها به‌طور کامل کنار گذاشته شده‌اند، با واقعیت مطابقت ندارد. تنها نقش آن‌ها در سال جاری کمی کاهش یافته است.
علت اصلی ناترازی برق در ایران؛ نبود سرمایه‌گذاری کافی متناسب با رشد تقاضا
رئیسی متذکر شد: نکته بسیار مهم‌تر این است که علت ناترازی برق در ایران، نبود سرمایه‌گذاری کافی وزارت نیرو متناسب با رشد تقاضا بوده است. در واقع، وزارت نیرو به دلیل نبود سرمایه‌گذاری یا فراهم نکردن شرایط لازم برای ورود بخش خصوصی، نتوانسته عرضه برق مورد نیاز کشور را تامین کند.
وی تشریح کرد: در حال حاضر، 55 درصد نیروگاه‌های کشور توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند. در یک دوره‌ای وضعیت بسیار بهتر بود و سرمایه‌گذاری انجام می‌شد. این زمانی بود که دولت مطالبات خود را به موقع پرداخت می‌کرد. از زمانی که دولت نتوانست مطالبات خود را پرداخت کند و هم‌زمان سرمایه‌گذاری لازم نیز انجام نشد، ناترازی به‌تدریج آغاز شد و به وضعیت کنونی رسید.
این کارشناس انرژی گفت: در چنین شرایطی، بدون توجه کافی به واقعیت‌های اقتصادی کشور، تمرکز اصلی بر رضایت عمومی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد تحقق برخی از ادعاهای مطرح‌شده به‌ویژه در حوزه تجدیدپذیرها امکان‌پذیر نیست. چراکه مشکلات اساسی از جمله تحریم‌ها، امکان انتقال پول، محدودیت‌های واردات و … همچنان پابرجاست.
وی عنوان کرد: حتی با وجود تمام این مشکلات، انرژی‌های تجدیدپذیر و برق‌آبی می‌توانستند سهم کوچکی در پوشش ناترازی برق کشور که امسال در حدود ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار مگاوات برآورد می‌شود، داشته باشند. به نظر می‌رسد این سهم چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از ناترازی باشد و ۸۵ درصد باقی‌مانده ناترازی باید در جای دیگری جست‌وجو شود.
رئیسی توضیح داد: نکته دیگر آن است که موضوع مدیریت مصرف نیز به نوبه خود جایگاه ویژه‌ای دارد، اما حیطه فعالیت‌های وزارت نیرو در حال حاضر بیشتر معطوف به مدیریت عرضه برای کنترل ناترازی است. متاسفانه نه خود وزارت نیرو در این زمینه سرمایه‌گذاری لازم را انجام داده است و نه بستری را برای بخش خصوصی فراهم کرده است که با اطمینان خاطر بتوانند سرمایه‌گذاری کنند.
وی افزود: دلایل این موضوع نیز بسیار هستند. مسائلی مانند یارانه انرژی، نبود توجه به آلایندگی نیروگاه‌های حرارتی و موارد دیگری که باید بیشتر در مورد آن صحبت شود.
او در نهایت گفت: نیروگاه‌های برق‌آبی نمی‌توانند عامل اصلی ناترازی برق قلمداد شوند. هر موضوعی به اندازه سهم خود نقش دارد. عوامل اصلی، نبود مدیریت مناسب در عرضه برق، نبود سرمایه‌گذاری کافی و مهیانکردن بستر لازم برای سرمایه‌گذاری توسط وزارت نیرو است.
برای مطالعه بیشتر گزارش رشد 11 هزار مگاواتی مصرف برق بهانه جدید خاموشی‌ها را در تجارت‌نیوز بخوانید.
