به گزارش تجارت نیوز، ایالات متحده آمریکا و امارات متحده عربی توافق تاریخی بی‌سابقه‌ای را به امضا رسانده‌اند که طی آن امارات متعهد شده در چارچوب یک برنامه ده‌ساله، مجموعاً ۱.۴ تریلیون دلار در بخش‌های استراتژیک اقتصاد آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
این توافق که محورهای اصلی آن شامل زیرساخت‌های هوش مصنوعی، صنایع نیمه‌رسانا، انرژی، پتروشیمی و تولید پیشرفته می‌شود، گامی بی‌سابقه برای تعمیق شراکت راهبردی ابوظبی و واشنگتن تلقی می‌شود. این سرمایه‌گذاری گسترده که یکی از بزرگ‌ترین تعهدهای مالی خارجی در تاریخ اقتصاد آمریکا محسوب می‌شود، بازتابی از روابط عمیق دو کشور و نقش محوری امارات در معادلات اقتصادی جهانی است.
زمینه‌های شکل‌گیری توافق
چارچوب سرمایه‌گذاری یادشده نخستین‌بار در ۲۱ مارس ۲۰۲۵ پس از دیدار شیخ طحنون بن زاید، مشاور امنیت ملی امارات، با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده در کاخ سفید مطرح شد. این دیدار که در دفتر بیضی صورت گرفت، نقطه عطفی در روابط دو کشور محسوب می‌شود و زمینه‌ساز مذاکرات گسترده‌ای بود که طی هفته‌های بعدی ادامه یافت.
همزمان با این ملاقات، معاون رئیس‌جمهور جی دی ونس و چندین مقام کابینه آمریکا میزبان شام رسمی هیأت اماراتی بودند که شامل رهبران بزرگ‌ترین صندوق‌های ثروت حاکمیتی و شرکت‌های اماراتی بود. این نشست‌ها نشان‌دهنده اهمیت بالای این توافق در نظر دولت آمریکا و تعهد جدی طرفین برای پیش‌برد مذاکرات بود.
توافق نهایی در جریان سفر رسمی دونالد ترامپ به امارات در مه ۲۰۲۵ رسماً به امضا رسید و شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات، طی استقبال رسمی در قصر الوطن ابوظبی، جزئیات کامل این برنامه را اعلام کرد. این مراسم که با حضور مقامات عالی‌رتبه دو کشور برگزار شد، نمادی از تعمیق روابط راهبردی میان ابوظبی و واشنگتن بود. شیخ محمد بن زاید این طرح را «گامی بی‌سابقه برای تعمیق شراکت راهبردی ابوظبی-واشنگتن» توصیف و تأکید کرد که این سرمایه‌گذاری‌ها در راستای تقویت اقتصاد دو کشور و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید خواهد بود. کاخ سفید نیز اعلام کرد که ترامپ قراردادهای جدیدی بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار با امارات به امضا رسانده است.
ساختار و محورهای اصلی سرمایه‌گذاری
یکی از محورهای اصلی این توافق، سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های هوش مصنوعی و فناوری‌های نوظهور است که امارات را به سومین قطب رقابت جهانی در عرصه هوش مصنوعی و فناوری‌های نو پس از ایالات متحده و چین بدل خواهد کرد. این بخش از سرمایه‌گذاری شامل توسعه مراکز داده پیشرفته، زیرساخت‌های محاسباتی ابری و سیستم‌های هوش مصنوعی کاربردی است که نقش کلیدی در تقویت موقعیت رقابتی آمریکا در عرصه فناوری خواهد داشت. همچنین این سرمایه‌گذاری‌ها شامل توسعه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های فناوری، ایجاد مراکز تحقیق و توسعه مشترک و برنامه‌های آموزشی تخصصی در حوزه فناوری‌های نوین خواهد بود.
بخش دیگری از این سرمایه‌گذاری به صنایع نیمه‌رسانا اختصاص یافته که نقش حیاتی در زنجیره تأمین جهانی فناوری دارد. این توافق در امتداد سیاست تنوع‌بخشی اقتصاد غیرنفتی امارات ارزیابی می‌شود و به تقویت نقش این کشور در زنجیره ارزش نیمه‌رساناها کمک خواهد کرد. سرمایه‌گذاری در این بخش شامل احداث کارخانه‌های تولید تراشه‌های پیشرفته، توسعه فناوری‌های ساخت نیمه‌رسانا و ایجاد مراکز طراحی و توسعه محصولات الکترونیکی است. این اقدامات نه تنها به کاهش وابستگی آمریکا به واردات نیمه‌رسانا کمک خواهد کرد، بلکه موجب تقویت امنیت ملی و اقتصادی این کشور نیز خواهد شد.
انرژی و پتروشیمی از دیگر محورهای کلیدی این توافق است که شامل سرمایه‌گذاری در تولید و صادرات گاز طبیعی مایع، توسعه زیرساخت‌های انرژی و پروژه‌های انرژی پاک می‌شود. XRG، شاخه سرمایه‌گذاری جهانی شرکت نفتی دولتی امارات ADNOC، تأیید کرده که قصد دارد از تولید و صادرات گاز طبیعی آمریکا حمایت کند و در تأسیسات صادرات گاز طبیعی مایع Nextrade واقع در تگزاس سرمایه‌گذاری نماید. علاوه بر این، شرکت‌های اماراتی برنامه دارند سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در دارایی‌های مختلف آمریکایی انجام دهند که شامل گاز، مواد شیمیایی، زیرساخت انرژی و راه‌حل‌هایی برای کم کردن استفاده از کربن می‌شود.
پروژه‌های کلیدی و ابتکارات خاص
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این بسته سرمایه‌گذاری، مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری دولتی ADQ با شرکت آمریکایی Energy Capital Partners برای تأسیس یک پروژه ۲۵ میلیارد دلاری در حوزه انرژی و مراکز داده است. این مشارکت راهبردی که نخستین بخش عملیاتی از کل بسته قراردادها محسوب می‌شود، بر توسعه زیرساخت‌های انرژی پایدار و مراکز داده پیشرفته متمرکز است. این پروژه شامل احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی و مراکز داده سبز است که از انرژی‌های پاک استفاده می‌کنند. همچنین این ابتکار به توسعه شبکه‌های هوشمند انرژی، بهبود بهره‌وری انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک خواهد کرد.
در یکی از قابل توجه‌ترین پروژه‌های این توافق، شرکت Emirates Global Aluminium متعهد شده است نخستین مجتمع ذوب آلومینیوم ایالات متحده در ۳۵ سال اخیر را احداث کند. این پروژه که ظرفیت تولید داخلی آلومینیوم آمریکا را تقریباً دو برابر خواهد کرد، نقش مهمی در کاهش وابستگی آمریکا به واردات آلومینیوم و تقویت صنایع داخلی خواهد داشت. احداث این پروژه نه تنها هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد، بلکه به تقویت زنجیره تأمین صنایع هوانوردی، خودروسازی و ساختمان آمریکا نیز کمک خواهد کرد. این پروژه نیز از فناوری‌های پیشرفته برای سلامت محیط زیست در فرآیند تولید استفاده خواهد کرد.
پیامدها و تأثیرات اقتصادی
تحلیلگران معتقدند که ورود منابع مالی ۱.۴ تریلیون دلاری امارات، موقعیت رقابتی آمریکا در عرصه‌های مختلف اقتصادی و فناوری را به طور قابل توجهی تقویت خواهد کرد. این سرمایه‌گذاری به ویژه در حوزه‌های هوش مصنوعی، فناوری‌های نو و صنایع پیشرفته، به آمریکا کمک خواهد کرد تا رهبری خود در این بخش‌ها را حفظ و تقویت کند. همچنین این توافق موجب تسریع در توسعه و پیاده‌سازی فناوری‌های نوظهور، افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و بهبود زیرساخت‌های فناوری آمریکا خواهد شد. افزون بر این، ایجاد مشاغل جدید و بهبود بهره‌وری در صنایع مختلف از دیگر پیامدهای مثبت این توافق است.
از سمت امارات نیز، این توافق در امتداد سیاست تنوع‌بخشی اقتصاد غیرنفتی این کشور قرار دارد و به تقویت نقش امارات در زنجیره ارزش جهانی کمک خواهد کرد. سرمایه‌گذاری در بخش‌های فناوری پیشرفته، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع نوین، به امارات امکان کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد منابع درآمد پایدار را خواهد داد. همچنین این توافق موجب انتقال فناوری، توسعه نیروی انسانی متخصص و تقویت ظرفیت‌های نوآوری امارات خواهد شد. مشارکت در پروژه‌های بزرگ آمریکایی همچنین به شرکت‌های اماراتی دسترسی به بازارهای جهانی و فناوری‌های پیشرفته خواهد داد.
چشم‌انداز آینده
توافق سرمایه‌گذاری ۱.۴ تریلیون دلاری بین ایالات متحده و امارات متحده عربی، نمونه‌ای بارز از شراکت راهبردی نوین در عصر حاضر است که فراتر از روابط تجاری سنتی، بر همکاری‌های عمیق فناورانه و اقتصادی متمرکز است. این توافق که طی یک دهه اجرایی خواهد شد، نه تنها به تقویت اقتصاد دو کشور کمک خواهد کرد، بلکه الگویی برای سایر کشورهای منطقه و جهان در زمینه همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی ارائه خواهد داد.
موفقیت این توافق به عوامل مختلفی از جمله اجرای دقیق پروژه‌ها، هماهنگی مؤثر بین نهادهای دو کشور و حمایت سیاسی مداوم بستگی دارد. با توجه به ابعاد گسترده و پیچیدگی این سرمایه‌گذاری، نظارت دقیق بر روند اجرا و ارزیابی مستمر نتایج ضروری است. همچنین ایجاد مکانیسم‌های مؤثر برای حل اختلافات احتمالی و تضمین منافع طرفین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت اجرای موفق، این توافق می‌تواند نقطه عطفی در روابط اقتصادی آمریکا با کشورهای منطقه خلیج فارس محسوب شود و الگویی برای توافقات مشابه با سایر شرکای راهبردی ارائه دهد.
