به گزارش تجارت نیوز، موضوع پرمصرف بودن ایرانیان در زمینه برق همواره مورد انتقاد مسئولان بوده است. اخیرا نیز مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، در نشست با فعالان اقتصادی استان کرمانشاه عنوان کرد: سرانه مصرف برق ایران شش برابر کشورهای اروپایی است.
ادعای شش برابر بودن سرانه مصرف ایران نسبت به کشورهای اروپایی با انتشار گزارشهای متعددی رد شد.
با این حال، بسیاری از کشورهای جهان با اینکه سرانه مصرف برق بالایی دارند، اما از انرژی استفاده بهینهتری میکنند و شدت مصرف انرژی آنها پایین است. با توجه به این موضوع این پرسش مطرح میشود کشورهایی که مصرف برق بیشتری نسبت به ایران دارند، از کدام انرژی برای تولید برق استفاده میکنند که اکثرا شدت مصرف پایینتری دارند؟
ایسلند متکی به انرژی برقآبی، زمینگرمایی و بادی است
ایسلند با مصرف برق 51.92 مگاوات ساعت به ازای هر نفر، رتبه اول سرانه مصرف برق در جهان را دارد. 99 درصد بخش برق در ایسلند به انرژیهای تجدیدپذیر ازجمله انرژی برقآبی، انرژی زمینگرمایی و انرژی بادی وابسته است.
بخش عمده برق به کاربران صنعتی، بهطور عمده به کارخانههای ذوب آلومینیوم و تولیدکنندگان فروآلیاژ فروخته میشود. صنعت آلومینیوم در ایسلند تا ۷۰ درصد از برق تولیدی را در سال ۲۰۱۳ مصرف کرد.
لازم به ذکر است که ارزش تولید ناخالص داخلی ایسلند در سال 2022، 28.77 میلیارد دلار بوده است. این بدان معناست که ایسلند به لحاظ شدت مصرف انرژی رتبه خوبی ندارد و به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی، 3.98 کیلووات ساعت برق مصرف کرده، اما نکته مورد توجه آن است که این موضوع مانع کمبود انرژی برای تولید و شبکه خانگی ایسلند نشده است.
یکی از مهمترین دلایل بالابودن میزان سرانه مصرف برق ایسلند نسبت به کل مصرف 20.72 تراواتی برق، به جمعیت پایین این کشور مربوط میشود.
اتکای نروژ به نیروگاههای برقآبی و حرارتی
نیروگاههای برقآبی، 95 درصد از تولید برق نروژ را شکل میدهند. به طور کلی نروژ به نیروگاههای برقآبی، انرژی حرارتی و انرژی بادی برای تولید برق متکی است.
این کشور با مصرف برق 24.58 مگاوات ساعت به ازای هر نفر، رتبه دوم به لحاظ بالاترین سرانه مصرف برق در سال 2023 را به خود اختصاص داد.
با این حال، با توجه به تولید ناخالص داخلی 485.6 میلیارد دلاری نروژ در سال 2022، شدت مصرف انرژی این کشور 1.10 کیلووات ساعت به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی بوده که از وضعیت خوب این کشور در بهینه مصرفکردن انرژی حکایت دارد.
نروژ با میزان مصرف 135.68 تراواتی برق در سال 2023، سرانه 24.58 مگاواتی به ازای هر نفر را به خود اختصاص داده است. نروژ با وجود داشتن رتبه دوم به لحاظ سرانه مصرف برق، رتبه 32 در جهان به لحاظ میزان مصرف برق را دارد.
بحرین متکی به سوخت فسیلی
در سال ۲۰۲۳، مصرف برق بحرین به سوختهای فسیلی وابسته بود و ۹۹.۷۲ درصد آن از گاز تامین شد. این بدان معناست که عمده تولید برق بحرین با استفاده از منابع فسیلی تولید میشود و هیچ منبعی از منابع پاک و کمکربن باقی نمیماند.
این وابستگی شدید به سوختهای فسیلی با توجه به چالشهای جهانی ناشی از تغییرات اقلیمی و آلودگی هوای مرتبط با آن نگرانکننده است.
بحرین با مصرف 36.18 تراواتی برق در سال 2023، سرانه مصرف 23.05 مگاواتی را به خود اختصاص داد. بحرین به لحاظ سرانه مصرف برق، رتبه سوم جهان را به خود اختصاص داد، اما کل مصرف برق این کشور در نسبت به دیگر کشورها زیاد نیست و رتبه 65 به لحاظ بالابودن میزان مصرف برق را به خود اختصاص داده است.
تولید ناخالص داخلی بحرین در سال 2022، 46.68 میلیارد دلار بود و با این وجود، بحرین میزان برق بالایی نسبت به تولید ناخالص داخلی مصرف کرد. همچنین میزان بالای مصرف برق این کشور با استفاده از انرژی فسیلی که آلایندگی بالایی دارد گره خورده است.
99 درصد از برق قطر از طریق سوخت فسیلی به دست میآید
قطر با میزان مصرف 55.14 تراوات ساعت برق، سرانه مصرف 18.51 مگاواتی دارد. در واقع با توجه به میزان مصرف پایین برق در این کشور، سرانه مصرف نسبت به جمعیت بسیار بالاست.
قطر برای تولید برق به شدت به گاز طبیعی متکی است و به طور عمده تمام نیازهای تولید برق خود را از این طریق تامین میکند.
گاز طبیعی، منبع اصلی برق در این کشور است و بخش کوچکی از آن از انرژیهای تجدیدپذیر به دست میآید. در سال ۲۰۲۳، قطر ۵۵.۱۴ تراوات ساعت برق تولید کرد که ۹۹.۷ درصد آن از سوختهای فسیلی و تنها ۰.۳ درصد از انرژیهای تجدیدپذیر بود.
از سوی دیگر باید اشاره کرد که تولید ناخالص داخلی قطر در سال 2022، 235.7 میلیارد دلار بود که به این ترتیب شدت مصرف انرژی این کشور، 1.48 کیلووات ساعت به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی تعیین شد.
لازم به ذکر است که انرژی قطر متکی به گاز است و 87.3 درصد از انرژی این کشور از طریق گاز طبیعی تامین میشود. به همین دلیل، میزان سرانه مصرف برق این کشور با توجه به اتکای این کشور به گاز، بالا محسوب میشود. البته با توجه به تولید ناخالص داخلی این کشور، وضعیت شاخص شدت مصرف انرژی مطلوب است، اما سرانه مصرف این کشور با توجه به میزان مصرف برق بهینه نیست.
کویت؛ کشوری وابسته به نفت و گاز که سرانه مصرف برق بالایی دارد
کویت با مصرف برق 85.57 تراوات ساعت، سرانه مصرف 17.68 مگاوات ساعتی دارد. با توجه به مصرف پایین برق در این کشور، سرانه مصرف برق بسیار بالاست و کویت رتبه پنجم به لحاظ بالابودن سرانه مصرف برق را به خود اختصاص داده است.
50 درصد انرژی کویت از نفت و 49.3 درصد آن از گاز به دست میآید. با این اوصاف سرانه مصرف برق این کشور با وجود پایین بودن مصرف برق بسیار بالاست و وضعیت بهینهای در شاخص سرانه مصرف برق ندارد.
تولید ناخالص داخلی قطر 183.9 میلیارد دلار در سال 2022 بود. با این حال، شدت مصرف انرژی این کشور 1.97 کیلووات ساعت به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی بود که نشان میدهد این کشور در شاخص شدت مصرف انرژی وضعیت بهتری نسبت به سرانه مصرف برق دارد.
امارات متکی به گاز و انرژی هستهای
امارات با میزان مصرف برق 164.92 تراوات ساعت در سال 2023، سرانه مصرف برق 15.50 مگاواتی دارد. بخش عمده انرژی تولیدی در این کشور متکی به گاز و نفت است و با این حال میزان سرانه مصرف برق این کشور بسیار بالاست.
81 درصد از برق تولیدی قطر از طریق گاز طبیعی به دست میآید و از وابستگی این کشور به سوختهای فسیلی نشان دارد. همچنین 13.3 درصد برق از طریق انرژی هستهای و 4.8 درصد از طریق انرژی خورشیدی به دست میآید.
تولید ناخالص داخلی امارات در سال 2022، 502.7 میلیارد دلار و شدت مصرف انرژی این کشور 1.74 کیلووات ساعت به ازای یک واحد تولید ناخالص داخلی بوده است. این بدان معناست که این کشور از نظر شاخص شدت مصرف انرژی رتبه بهتری نسبت به شاخص سرانه مصرف برق دارد.
کانادا با انرژی پاک توانست دو برابر ایران برق تولید کند
کانادا با میزان مصرف 605.52 تراوات ساعتی برق، سرانه مصرف 15.41 مگاوات ساعتی را به خود اختصاص داده است. با توجه به جمعیت بالای کانادا باید گفت که سرانه مصرف برق این کشور با توجه به جمعیت و البته تولید بالای برق، نامطلوب نیست.
68.5 درصد از برق تولیدی در کانادا از طریق انرژیهای پاک تولید میشود. 58 درصد از نیروگاههای این کشور برقآبی هستند و شش درصد دیگر به نیروگاههای بادی متکی هستند. این موضوع از وضعیت خوب کانادا در تولید برق از طریق انرژی پاک نشان دارد.
کانادا به طور تقریبی دو برابر ایران برق مصرف میکند، اما به دلیل جمعیت آن سرانه مصرف برق بالاتری دارد.
از سوی دیگر، لازم به ذکر است که 70 درصد برق ایران از طریق نیروگاههای حرارتی به دست میآید. این در حالی است که کانادا دو برابر برق ایران را از طریق انرژیهای پاک تولید کرده است.
تولید ناخالص داخلی کانادا 2.161 تریلیون دلار در سال 2022 بوده است و در همان سال شدت مصرف انرژی این کشور 2.26 کیلووات ساعت به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی بود.
کانادا به لحاظ شاخص شدت مصرف انرژی جزو هفت کشور آخر در جهان است، اما باید گفت که این کشور هم تولید ناخالص بالایی دارد و هم متکی به مصرف برق است، اما با این حال توانسته است سرانه مصرف برق پایینی نسبت به جمعیت داشته باشد.
کشور بعدی لیست شاخص مصرف انرژی، ایران است که با تولید ناخالص داخلی 394.4 میلیارد دلاری در سال 2022، 2.21 کیلووات ساعت برق به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی مصرف کرد. این در حالی است که کشور قبلی در جدول کانادا بود که تولید ناخالص داخلی آن پنج برابر ایران است.
در همین زمینه میتوان گفت اگر کشور متکی به انرژی تجدیدپذیر باشد و خطری از جانب اتمام منابع، تولید برق را تهدید نکند، مزایای قابل توجهی را شامل میشود. کشور مذکور میتواند میزان تولید برق بالایی داشته باشد و در عین حال با توسعه تولید و بهینهسازی مصرف انرژی، انرژی تولیدشده را صرف تولید کالا و خدمات و البته مصرف آنها کند تا انرژی در کشور پابهپای توسعه اقتصادی شکوفا شود.
برای مطالعه بیشتر گزارش سرانه مصرف برق ایران کمتر از 33 کشور اروپایی! را در تجارتنیوز بخوانید.