مناقب علی (ع) در احادیث شافعی| پرچمدار قیامت میان پیامبران
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کتاب مَناقِبُ الإمام عَلِيّ بْن أبی طالب علیه‌السلام مشهور به مَناقب ابن مغازلی، یکی از مهم‌ترین منابع روایی اهل سنّت در فضایل حضرت علی علیه‌السلام است. این اثر توسط ابن مغازلی شافعی، از علمای اهل سنت قرن پنجم هجری، تألیف شده است. ابوالحسن علی بن محمد بن علی بن مغازلی واسطی شافعی (متوفای حدود 483 ق) از محدثان و فقیهان مشهور شافعی‌مذهب بود. وی در شهر واسط عراق به دنیا آمد و بیشتر عمر علمی خود را در بغداد و شهرهای اطراف گذراند. ابن مغازلی به عنوان یکی از راویان حدیث و علاقه‌مند به نقل فضائل اهل بیت علیهم‌السلام شهرت دارد.
کتاب مجموعه‌ای است از روایات و احادیث مربوط به فضائل، مناقب، ویژگی‌ها، جایگاه معنوی و کرامات امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام. ابن مغازلی این روایات را عمدتاً از منابع اهل سنت جمع‌آوری کرده است و در آن: روایاتی درباره‌ی شجاعت، علم، عدالت، و زهد امام، احادیث درباره‌ی منزلت الهی و قرآنی ایشان، روایات مرتبط با واقعه غدیر خم، احادیثی درباره‌ی خلافت و وصایت امام علی علیه‌السلام، شواهدی بر افضلیت امام علی علیه‌السلام بر سایر صحابه ارائه شده است. این روایات عمدتاً با سند ذکر شده‌اند و ابن مغازلی، به عنوان یک محدّث اهل سنّت، تلاش کرده که آن‌ها را از منابع معتبر زمان خود گردآوری کند.
این نوع نگرش ابن‌مغازلی شافعی به اهل‌بیت وحی، ریشه در محبت عمیق و باور اصیل پیشوای مکتب او، امام محمد بن ادریس شافعی، نسبت به آن انوار مقدس دارد؛ محبتی که نه‌تنها احساسی، بلکه برخاسته از معرفت، فهم دقیق آیات قرآن و سنت نبوی است. شافعی با صراحت در اشعار و آثار خود، ولایت و فضیلت اهل‌بیت علیهم‌السلام را بیان کرده و محبت آنان را جزئی جدایی‌ناپذیر از دین و ایمان دانسته است.
به عنوان نمونه ابن‌مغازی در همین کتاب اینطور با سلسله سند خود روایتی را از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می‌کند:
خبر داد به ما احمد فرزند مظفر گفت: خبر داد به ما عبدالله فرزند محمد ملقب به ابن سقا حافظ گفت: خبر داد به ما محمد فرزند محمد گفت: نقل کرد موسی فرزند اسماعیل گفت: نقل کرد به من پدرم از پدرش از جدش جعفر بن محمد از پدرش از جدش علی بن الحسین از پدرش از جدش علی علیه‌السلام گفت: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
خشم خدای متعال و خشم من بر کسی که خون مرا بریزد و یا درباره‌ی عترتم مرا بیازارد، شدت یافت.
این حدیث، نشان‌دهنده‌ی پیوند عمیق میان پیامبر و اهل‌بیت اوست، به‌گونه‌ای که هرگونه آزار به آنان، معادل دشمنی با خدا و رسول او شمرده شده است. ابن‌مغازلی با نقل چنین روایاتی، بر مظلومیت اهل‌بیت و حرمت خدشه‌ناپذیر آنان از نگاه نبوی تأکید می‌کند.
اما وی در جایی دیگر حدیثی را که در بین شیعه و سنی مشهور به حدیث «منزلت» است، از ربیع از سعد خفاف از عطیه از ابو زید باهلی نقل می‌کند که پیامبر خدا میان مسلمانان برادری انداخت و فرمود:
این حدیث شریف که ابن مغازلی شافعی از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل کرده، بیانگر جایگاه یگانه و منحصر به فرد امام علی علیه‌السلام در میان امت و نزد خداوند است. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله با تشبیه علی علیه‌السلام به هارون در نسبت با موسی، بر پیوند عمیق و موقعیت جانشینی علی تأکید می‌کند، با این تفاوت که پس از پیامبر، دیگر پیامبری نیست. در ادامه، پیامبر اسلام از جایگاه خود در قیامت خبر می‌دهد که نخستین فردی است که مورد خطاب و حساب قرار می‌گیرد، نه به جهت گناه، بلکه به سبب قرابت، مقام و شرافتی که نزد پیامبر دارد. او حامل لوای حمد است، پرچمی که تنها در دست بزرگ‌ترین و نزدیک‌ترین بنده خدا قرار می‌گیرد، و با این پرچم در میان پیامبران الهی گام برمی‌دارد؛ تصویری عظیم از جایگاه قیامتی امیر مؤمنان علیه‌السلام که نه‌تنها در امت اسلام، بلکه در میان انبیا، به عنوان نشانه افتخار پیامبر و اهل بیت او می‌درخشد.
همچنین ایستادن سه امام بزرگوار در کنار حضرت ابراهیم در سایه عرش، نشان از نزدیکی خاص آنان به مقام قرب الهی دارد. ندا از زیر عرش که علی را «برادر خوب» و ابراهیم را «پدر خوب» می‌نامد، مهر تأییدی الهی بر نسبت روحی و ایمانی اهل‌بیت با سلسله انبیا است.
انتهای‌پیام/
