کنترل زبان؛ یکی از نشانه‌های کمال حج از منظر امام صادق (ع)

به‌گزارش خبرگزاری تسنیم، در روزگاری که حجم بالای گفتارهای بی‌ثمر و مجادله‌گری در فضای مجازی و حقیقی دیده می‌شود، بازخوانی آموزه‌های دینی می‌تواند راهی روشن برای پالایش زبان و نگاه ما به عبادت باشد.

این درحالی است که سفر حج، یکی از بزرگ‌ترین تمرین‌های معنوی برای  مؤمنان است؛ سفری که نه تنها جسم را به حرکت در می‌آورد، بلکه روح را نیز به تأمل و تزکیه دعوت می‌کند. در این مسیر، اعمال ظاهری همچون طواف، سعی، وقوف و قربانی، تنها بخشی از حقیقت حج را شکل می‌دهند. آن‌چه در این میان گاه مغفول می‌ماند، رعایت اخلاق، زبان، رفتار و نیت است.
امام جعفر صادق علیه‌السلام، در بیانی الهام‌بخش به یکی از ابعاد مهم حج می‌پردازند که کمتر از مناسک دیگر شنیده‌ایم: سکوت به جز در خیر، و مراقبت کامل از زبان.

ایشان می‌فرمایند:«چون احرام بستى، تقواى خدا را در پیش گیر و ذکر خدا بسیار گو و سخن کم گو مگر در خیر؛ زیرا از کمال حجّ و عمره این است که آدمى زبانش را نگه دارد مگر از سخن خیر، همچنان که خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: فَمَنْ فَرَضَ فِیهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَ لَا فُسُوقَ وَ لَا جِدَالَ فِی الْحَجِّ»

به این ترتیب فرمایش امام صادق (ع)، فراتر از توصیه‌ای اخلاقی، در واقع تبیینی از حقیقت معنوی حج است: سکوت، تقوا، ذکر و پرهیز از بیهوده‌گویی را نشان می‌دهد و ایشان  با استناد به آیه‌ای از سوره بقره، سه ممنوعیت اصلی حج را یادآور می‌شوند: «رفث» (سخنان زشت)، «فسوق» (گناه) و «جدال» (بحث و بگومگوی بی‌نتیجه). چون حج، تمرین خودداری  رفتار، نگاه و کلام است.

اینجاست که می‌بینیم در جامعه‌ای که زبان، گاه بی‌مهار و بی‌ملاحظه، به‌کار گرفته می‌شود و از احترام، انصاف و نیت پاک فاصله می‌گیرد، آموزه‌های امام صادق (ع) نوری است برای بازگشت به اصل دین: حفظ حرمت زبان و بر زبان آوردن تنها کلماتی که بوی خیر، یاد خدا و اصلاح داشته باشد.

بنابراین، حاجی واقعی کسی است که نه‌تنها احرام می‌بندد و طواف می‌کند، بلکه زبان خود را نیز در بند تقوا می‌آورد. او در این سفر، یاد می‌گیرد که خاموشی به‌موقع، خود عبادت است؛ و سخن‌گفتن، تنها وقتی ارزش دارد که بار نیکی بر دوش داشته باشد.

انتهای پیام/