گردوخاک «گروسی» با گرای کیست؟
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در حالی که بسیاری چشم‌انتظار برگزاری دور ششم گفت‌وگوهای غیرمستقیم هسته‌ای میان ایران و آمریکا و احتمالاً گشایشی در این مسیر هستند، دو اتفاق مهم موازی با این رویداد در 48ساعت گذشته نگاه‌ها را به سوی خود کشانده است. مورد نخست، جزئیاتی است که روز گذشته برخی رسانه‌ها از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موضوع پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی منتشر کردند. سرخط این موضوع به اخبار منتشر شده از سوی آسوشیتدپرس بازمی‌گردد.
در این راستا ظاهراً آژانس در گزارش جدید خود که آسوشیتدپرس می‌گوید محرمانه است اما این خبرگزاری به آن دسترسی پیدا کرده و احتمالاً همان «گزارش جامع» است که قرار است هفته آینده به شورای حکام ارائه شود، مدعی شده «ایران میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا نزدیک سطح تسلیحاتی خود را افزایش داده است». در این گزارش تأکید شده تا 27 اردیبهشت، ایران 6/408 کیلوگرم اورانیوم با غنای تا 60درصد ذخیره کرده که 8/133کیلوگرم نسبت به آخرین گزارش آژانس افزایش داشته است. در گزارش جدید گروسی همچنین بار دیگر ادعاها درباره «وجود مواد هسته‌ای در سه مکان اعلام نشده (تورقوزآباد، ورامین و مریوان)» تکرار و «همکاری کامل و مؤثر ایران با آژانس» مطالبه شده است. آژانس البته در نهایت تأیید کرده هیچ نشانه معتبری از یک برنامه تسلیحات هسته‌ای ساختاریافته و اعلام نشده در ایران ندارد.
انتشار جزئیات یاد شده از گزارش جدید در شرایطی است که برخی منابع، روز جمعه مدعی شدند قدرت‌های غربی به دنبال فشار بر اعضای شورای حکام آژانس اتمی برای اقدام علیه جمهوری اسلامی هستند. همزمان یک مقام اروپایی نیز به خبرگزاری رویترز گفته انتظار می‌رود گزارش جامع آژانس درباره ایران که 19 خرداد ارائه می‌شود «سختگیرانه» باشد. حتی گفته می‌شود آمریکا و سه کشور اروپایی در حال تنظیم پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای اعلام عدم پایبندی هسته‌ای ایران برای نخستین بار در 20 سال گذشته هستند.
هشدار عراقچی درباره تحرکات خصمانه اروپا
در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا، تحرکات اروپا برای صدور قطعنامه علیه تهران در شورای حکام آژانس شدت گرفته است. در این بازی، آژانس با گزارش‌های جانبدارانه، به عنوان جاده‌صاف‌کن غربی‌ها عمل کرده و بهانه‌ای مناسب در اختیار غربی‌ها قرار می‌دهد تا فضای سیاسی علیه تهران را متشنج کنند. سران کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه در هفته‌های اخیر ادبیات وقیحانه‌ای را در قبال فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی در پیش گرفته‌اند که سرفصل آن، تهدید به فعال کردن مکانیسم ماشه علیه تهران است. این سناریو تکراری که به نظر می‌رسد با چراغ سبز واشنگتن طراحی شده، هدفی جز افزایش فشار بر ایران ندارد تا در مذاکرات پیش‌رو امتیازات بیشتری بگیرند.
در مقابل، ایران به‌صراحت به تروئیکای اروپایی درخصوص باج‌گیری از تهران با اهرم مکانیسم ماشه هشدار داده است. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان شامگاه یکشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با رافائل گروسی با تأکید بر اینکه ایران به هر تحرک نامناسب اروپا واکنش مقتضی نشان می‌دهد، از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته در جریان نشست هفته آینده شورای حکام، تبعات هرگونه اقدام سیاسی را به طرف‌های اروپایی گوشزد کند.
طرح پیشنهادی ترامپ تحویل تهران شد
اما در کنار حواشی پیش آمده درباره گزارش آژانس انرژی اتمی که قطعاً بازتاب آن بر مذاکرات هسته‌ای ملموس خواهد بود، انتشار خبر دریافت مرقومه‌ای از عناصر پیشنهادی ترامپ از سوی عراقچی نیز اتفاقی است که نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت. در پی آن، کاخ‌سفید شامگاه دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد: استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری، پیشنهادی مفصل و قابل قبول در زمینه برنامه هسته‌ای به ایران ارائه داده و به نفع آن‌هاست که آن را بپذیرند! روزنامه نیویورک‌تایمز همزمان نوشت: سند ارائه‌شده از سوی آمریکا به ایران، شامل مجموعه‌ای از نکات مختصر و نه یک پیش‌نویس توافق جامع است. از جمله مفاد این سند، می‌توان به درخواست از ایران برای توقف کامل تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم اشاره کرد. این سند همچنین تشکیل یک ائتلاف منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای را به‌عنوان بخشی از یک راهکار مشترک و همکاری در حوزه انرژی پیشنهاد داده است.
آژانس ابزار فشار غرب بر تهران است
حسن بهشتی‌پور، کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل اما در گفت‌وگو با قدس درباره تحولات یاد شده و با اشاره به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، آن را «غیرمنطقی» و در امتداد تلاش‌های غرب برای اعمال فشار بیشتر بر تهران ارزیابی کرد. وی با اشاره به نقش جاده‌صاف‌کنی آژانس برای مدیریت فشار بر ایران، در مورد افق پیش رو و احتمال فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» افزود: البته گزارش جدید آژانس جهش قابل‌توجهی نداشته و لحن یا موضوع جدیدی مطرح نکرده که بتواند بهانه‌ای تازه برای آلمان، فرانسه و انگلیس فراهم کند تا به استناد آن «مکانیسم ماشه» را فعال کنند. البته که ایران پیش‌تر هشدار داده در صورت چنین اقدامی، در عضویت خود در ان‌پی‌تی بازنگری خواهد کرد و حتی ممکن است از این پیمان خارج شود. لذا طرف مقابل آگاه است که فعال‌سازی مکانیسم ماشه پیامدهای جدی خواهد داشت. با این حال اگر ایران و آمریکا به توافقی دست یابند، بعید است تروئیکای اروپایی اقدام به فعال‌سازی مکانیسم ماشه کنند، زیرا توافق به نفع اتحادیه اروپا، ازجمله آلمان، انگلیس و فرانسه نیز خواهد بود.
فضاسازی رسانه‌ای غرب
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به همزمانی انتشار گزارش آژانس با دور جدید مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا و معنای پشت پرده آن تصریح کرد: تجربه نشان داده کشورهای غربی همواره به دنبال گرفتن امتیاز از ایران بوده‌اند. اظهارات اخیر رافائل گروسی در شرایطی بیان شده که غرب تلاش دارد با فضاسازی رسانه‌ای و سیاسی، ایران را وادار به عقب‌نشینی از حقوق مسلم خود در چارچوب ان‌پی‌تی کند.
وی با بیان اینکه در این پازل، رسانه‌های غربی یکی از بازوان اصلی آژانس برای پیشبرد خط فشار علیه ایران هستند، تصریح کرد: از لحظه انتشار این گزارش، رسانه‌هایی مانند نیویورک‌تایمز، گاردین و واشنگتن‌پست، بخش‌هایی از آن را که به نفع سیاست‌های ضدایرانی‌شان است، برجسته کرده و با سوءاستفاده از موضوع غنی‌سازی 60درصدی، در تلاش‌اند برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به ساخت بمب نسبت دهند. این فضاسازی برای تضعیف روحیه طرف مقابل و تأثیرگذاری بر افکار عمومی طراحی شده‌است. در اینجا، سواد رسانه‌ای و تحلیل صحیح به ما کمک می‌کند فریب این عملیات روانی را نخوریم. وی توصیه‌ای به رسانه‌های داخلی داشت و گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری رسانه‌های داخلی باید با قدرت، واقعیت‌های موجود را تبیین کنند؛ از جمله اینکه بازرسان آژانس هم‌اکنون به‌صورت منظم و گسترده از تأسیسات هسته‌ای ایران بازدید دارند. وقتی کشوری در چارچوب معاهده ان‌پی‌تی فعالیت می‌کند، اساساً امکان ساخت سلاح هسته‌ای برایش وجود ندارد. این حقیقتی است که باید با قدرت بیان شود.
این کارشناس سیاسی درباره محتوای پیشنهاد ادعایی ترامپ به ایران هم با بیان اینکه هنوز در این زمینه، اطلاعات دقیقی در دست نیست، عنوان کرد: رفتار آن‌ها مانند «کبوتر در هوا» یعنی غیرقابل پیش‌بینی و مبهم است. اما بسیار بعید است ایران با توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود موافقت کند. تنها سناریو محتمل، بحث «تعلیق در برابر تعلیق» یعنی توقف موقت غنی‌سازی در ازای تعلیق تحریم‌های نفت، گاز، بانک مرکزی و پتروشیمی است. این تعلیق می‌تواند به‌صورت موقت و در چارچوب توافقی برای رسیدن به یک راه‌حل جامع در آینده باشد.
بازی اثرگذاری بر مذاکرات
ناصر ترابی، دیگر تحلیلگر مسائل سیاسی هم درخصوص گزارش ادعایی آژانس و تبعات آن بر مذاکرات جاری هسته‌ای گفت: باید این نکته را مورد اشاره قرار داد که آژانس در طول سال‌هایی که با آن درگیر بودیم از سال 1381 تاکنون یعنی حدود 24 سال گذشته که مراوداتی داشتیم، همیشه مواضع دو پهلو داشته است و عمدتاً موضع‌گیری علیه ما براساس اسناد جعلی رژیم صهیونیستی بوده و به نوعی آژانس در این موضوع ابزار دست جریان‌ها و قدرت‌های سیاسی دنیا بوده است. بنابراین گزارش ادعایی اخیر هم چیز عجیبی نیست و درواقع این نهاد مانند همیشه مسیری را پیش روی محور غربی - عبری قرار می‌دهد که سوءاستفاده‌های سیاسی خود را داشته باشند و در محیط کنونی هم قطعاً به منظور اثرگذاری بر مذاکرات و امتیازگیری از ایران صورت می‌گیرد. بر اساس نکات گفته شده، به نظر می‌رسد قضاوت کردن درباره گزارش جامعی که آژانس قرار است ارائه دهد هم زود است، اما اینکه با این اقدام، پرونده ما به شورای امنیت برود شلوغ‌بازی طرف غربی است.
این کارشناس درباره محتوای نامه ترامپ هم گفت: به این موضوع باید از یک قاب کلان‌تر نگاه کرد، آن هم این است که آمریکایی‌ها می‌خواهند هرچه زودتر پرونده ایران، جنگ غزه و موضوع روسیه را جمع کنند و سپس سراغ مسئله کلان خود یعنی مهار چین بروند. بنابراین تحلیل من این است برخلاف ادعای رسانه‌ای و مواضع ترامپ و ویتکاف، پیغام اخیر رئیس‌جمهور آمریکا احتمالاً نرم و قابل انعطاف باشد، چرا که می‌خواهند گفت‌وگوها با ایران به نتیجه برسد. بازی با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن هم تنها برای امتیازگیری بیشتر از ایران است.
وی در انتها تصریح کرد: البته همزمانی گزارش آژانس به کارگردانی اروپا و ارسال طرح آمریکا به ایران هم به این دلیل است که اروپایی‌ها اکنون از دو جهت ناراحت‌اند؛ یکی اینکه توسط ترامپ از مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند و نقشی ندارند و دوم، می‌بینند نمی‌توانند مقابل توانمندی‌های هسته‌ای ایران اقدامی کنند. لذا با هدف بر هم زدن بازی به این اقدامات ایذایی دست می‌زنند.
منبع: قدس
انتهای پیام/
