یادداشت|خراسان شمالی در آستانه «سقوط جمعیتی»!

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، براساس آخرین آمار رسمی منتشر شده توسط سازمان های متولی موضوع جمعیت، این استان با روندی نگران‌کننده در زمینه کاهش نرخ موالید و افزایش سرعت سالمندی جمعیت مواجه است.

طبق داده‌های ثبت احوال، نرخ موالید در این استان طی سال‌های اخیر با کاهش چشمگیری همراه بوده است.در استان خراسان شمالی در سال 1403، 10 هزار تولد ثبت شده است. این رقم نسبت به سال گذشته 12.3 درصد کاهش نشان می‌دهد. در سال 1402، تعداد موالید در خراسان شمالی 11 هزار و 892 نفر بوده است. همچنین، در نخستین روز فروردین سال 1403، 46 تولد در استان ثبت شد، که شامل 27 پسر و 19 دختر بوده است.

در سال 1397 تعداد تولدهای ثبت شده در خراسان شمالی 19 هزار و 266 مورد بود، اما این رقم در سال 1402 به حدود 11 هزار تولد رسیده که بیانگر کاهش بیش از 35 درصدی در طول پنج سال است. همچنین نرخ رشد جمعیت استان از 1.45 درصد در سال 1395 به کمتر از 0.8 درصد در پایان سال 1402 رسیده است.

همزمان جمعیت سالمند (افراد بالای 60 سال) در خراسان شمالی نیز رو به افزایش است. طبق سرشماری سال 1395 جمعیت سالمند این استان حدود 8 درصد کل جمعیت بود، اما بر اساس برآوردهای مرکز آمار ایران، این رقم تا پایان سال 1402 به بیش از 10.5 درصد رسیده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد اگر وضعیت با همین روند ادامه یابد، تا سال 1410 سهم سالمندان از کل جمعیت استان به بالای 15 درصد خواهد رسید.

کاهش آمار ازدواج، افزایش سن ازدواج، مشکلات اقتصادی، تحصیلات بالا و کم شدن تمایل خانواده‌ها به فرزندآوری از جمله مهم‌ترین عوامل کاهش نرخ موالید در استان اعلام شده‌اند. بر پایه گزارش‌های رسمی، تعداد ازدواج‌ها نیز از حدود 9 هزار مورد در سال 1395 به کمتر از 6 هزار ازدواج در سال 1402 کاهش یافته است.

طبق آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده توسط دفاتر جمعیتی و آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس و همچنین رسانه‌های رسمی کشور، استان خراسان شمالی با یکی از شدیدترین روندهای کاهش نرخ موالید و رشد جمعیت در کشور روبه‌رو شده که به هشدار جدی درباره پیری جمعیت در این استان انجامیده است.

هم چنین نرخ جایگزینی جمعیت در خراسان شمالی هم‌اکنون به حدود 1.3 فرزند به ازای هر مادر رسیده است. این عدد، به طور معناداری پایین‌تر از «نرخ جایگزینی استاندارد جمعیت» یعنی 2.1 فرزند به ازای هر مادر قرار دارد؛ به این معنا که اگر این روند ادامه یابد، جمعیت استان در نسل‌های آینده به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و زنگ خطر پیری جمعیت به صدا در آمده است

افزون بر این، به استناد گزارش‌های میدانی و مصاحبه‌های انجام‌شده با مسئولان، میانگین سنی مادران برای تولد فرزند اول نیز افزایش یافته و بیشتر در بازه 25 تا 29 سال قرار دارد. این موضوع با توجه به نرخ پایین فرزندآوری،‌ عملاً به کاهش نرخ موالید و تسریع روند سالمندی جمعیت استان کمک می‌کند

جمع‌بندی داده‌های آماری فوق نشان می‌دهد خراسان شمالی اکنون پس از کهگیلویه و بویر احمد دومین استان کشور از لحاظ کاهش جمعیت به شمار می‌رود. کارشناسان زنگ خطر این وضعیت را جدی عنوان کرده و بر لزوم سیاست‌گذاری فوری جهت حمایت از خانواده‌ها و افزایش فرزندآوری تأکید دارند.

کارشناسان جمعیتی این روند را زنگ خطری جدی برای آینده اجتماعی و اقتصادی خراسان شمالی می‌دانند و خواستار تدوین برنامه‌های حمایتی موثر برای تشویق فرزندآوری و مراقبت از جمعیت جوان استان شده‌اند. به گفته مسئولان، ادامه این روند علاوه بر افزایش بار مالی و اجتماعی ناشی از سالمندی، می‌تواند موجب کاهش جمعیت فعال، افت نیروی کار و تضعیف توسعه پایدار در سال‌های آینده شود.

انتهای پیام/311/.