تحول آموزش عالی در سایه مدیریت جهادی به روایت وزیر سابق

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، در این گفت‌وگوی تفصیلی با پروفسور محمدعلی زلفی‌گل، وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری، به بررسی دوران خدمت ایشان در دولت شهید رئیسی و نقش مؤثر شهید رئیسی در پیشبرد اهداف علمی و فناورانه کشور می‌پردازیم.

زلفی‌گل از نزدیک‌ترین همکاران شهید رئیسی بود و در این مصاحبه، خاطرات، سیاست‌ها و دستاوردهای ماندگار آن دوران را مرور می‌کند. از نحوه ورود به عرصه مدیریتی تا تأکیدات شهید رئیسی بر اخلاق‌مداری، عدالت و تحول در نظام آموزش عالی، موضوعاتی است که در ادامه می‌خوانید.

تسنیم: چگونه و تحت چه شرایطی به پیشنهاد شهید سلگی برای همکاری در ستاد انتخاباتی شهید رئیسی پاسخ دادید و چه عواملی باعث شد این مسئولیت را بپذیرید؟

زلفی‌گل: در سال 1396 شهید حاج میرزا محمد سلگی رئیس ستاد آقای رئیسی بودند و طی تماسی اصرار کردند که من به کمک ایشان بروم و من گفتم فرد علمی هستم و خیلی علاقه ای به ورود به این مسائل را ندارم و ایشان اصرار کردند و من عرض کردم شما از فرماندهان دوران دفاع مقدس هستید اگر شما دستور می دهید من تبعیت می کنم در غیر این صورت علاقه ای ندارم خلاصه با اصرار ایشان پذیرفتم.

در زمان کرونا بود که حاج میرزا سلگی به دیدار حق شتافتند و پس از این عده ای افراد اصرار کردند که پس از ایشان مسئولیت ستاد انتخاباتی را قبول کنم، سپس وارد بعد انتخابات شدم.

تسنیم: شهید رئیسی در جلسات انتخاباتی چه تأکیداتی داشتند و چگونه بر رعایت اخلاق و پرهیز از تخریب اصرار می‌کردند؟

زلفی‌گل: جلساتی با شهید رئیسی داشتیم و ایشان در این جلسات می‌گفتند به هر قیمتی نمی‌خواهیم در انتخابات پیروز شویم و بر رعایت اخلاق در انتخابات و عدم تخریب تاکید داشتند که اگر کسی خلاف آن عمل کند شرعا و قانونا مسئولیت بر عهده خود اوست.

بعد از پیروزی در انتخابات از سمت ایشان برای حضور در کارگروهی متشکل از شش نفر تماس گرفتند و در آن نظرات و صحبت‌هایی مطرح شد و بعد از دیدار با شهید رئیسی وارد گود وزارت علوم شدم.

تسنیم: شهید رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور چه نقشی در احیای شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری داشتند و چرا تشکیل منظم این شورا اهمیت داشت؟

زلفی‌گل:چون از خانواده فرهنگی و دانشگاهی بودند به مسائل و مشکلات و توانمندی و ظرفیت‌های آموزش عالی کشور اشراف داشتند و در هر ماه جلسه ای در حوزه آموزش عالی شرکت می کردند ضمن اینکه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری که شورای بالادستی و تعیین کننده سیاست های علمی کشور به ریاست رئیس جمهور است.

تا قبل از ریاست جمهوری ایشان به مدت 9 سال این شورا بدون حضور رییس جمهور برگزار شده بود در حالی که در این مدت کمتر از سه سال حضور شهید رئیسی دو بار شخصا این شورا را تشکیل داد و مصوبات خوبی از جمله آیین نامه پژوهشگران مستقل در آن تصویب شد که ارفاد با مدرک کارشناسی ارشد و دکترا بدون شغل دولتی افزایش در موراد پارک های علم و فناوری، توسعه شرکت های دانش بنیان و افزایش کیفیت آموزش مصر بودند.

تسنیم: یکی از چالش‌های دوران شما، بازگشایی دانشگاه‌ها پس از کرونا بود. شهید رئیسی چگونه از این تصمیم حمایت کردند و چه اقداماتی انجام شد؟

زلفی‌گل: ایشان وقتی شروع به کار کرد دورام شیوع کرونا بود و دانشگاه ها به صورت مجازی آموزش را پیگیری می کردند و ایشان مصرانه گفتند در اولین فرصت باید دانشگاه ها بازگشایی شود و آموزش ها حضوری شود.  تعدادی از دانشگاه های خصوصی تغییر کاربری داده بودند و بسیاری خوابگاه ها نیاز به بازسازی داشتند که ایشان حمایت کردند تا آماده سازی برای آموزش حضوری انجام شود.

برای نخستین بار معاونت فناوری و نوآوری را در دولت شهید رئیسی در وزارت علوم و با حمایت ایشان برای مدیریت پارک های علم و فناوری، مراکز رشد، هدایت شرکت‌های دانش بنیان و شتاب دهنده‌ها، افراد صاحب دیده و غیره ایجاد شد.

تسنیم: شهید رئیسی چگونه بر برنامه‌ریزی عملیاتی وزارتخانه‌ها نظارت داشتند و چرا اعلام عمومی این برنامه‌ها برای نظرسنجی متخصصان مهم بود؟

زلفی‌گل:یکی از ویژگی های شهید رئیسی این بود که از بدو آغار فعالیت از همه وزارتخانه ها خواست تا برنامه عملیاتی چهار ساله خود را تحویل دهند و فردی را مامور کرده بود تا این برنامه ها  را نهایی کنند و در نخستین فرصت اعلام عمومی کردند تا متخصصان و دانشگاهیان نیز نظردهی کنند.

شهید رئیسی به صورت فصلی یا 6 ماه یک بار در وزارتخانه مربوطه حضور می یافتند و از وزیر مربوطه نیز مرتب گزارش کار و میزان اجرایی شدن برنامه ها را دریافت می کردند.

تسنیم: به نظر شما ماندگارترین دستاورد دولت شهید رئیسی در حوزه علم و فناوری چه بود؟ و سامانه‌هایی مانند "نظام ایده‌ها و نیازها" یا "جان" چه تأثیری گذاشتند؟

زلفی‌گل: موثرترین مورد "توسعه تبدیل علوم به فنون و تحقیقات نیاز محور" بود، سامانه نظام ایده ها و نیازها را تصویب کردیم و در برنامه توسعه هفتم، قواینن بودجه سالیانه شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد تا تمام دستگاه های اجرایی، وزارتخانه ها، سازمان ها و غیره نیازهای خود را در این سامانه ثبت و ضبط کنند و این نیازها و مسائل در معرض دید استادان، دانشمندان، دانش پژوهان و دانشگاهیان قرار می گیرد و آنها تحقیقات خود را در این راستا تعریف می کنند و بعد برای اساتیدی که در این زمینه تحقیق کنند پایه تشویقی و حمایت‌های ویژه اختصاص می یابد.

همچنین سامانه جریان اقتصادی نوین، سامانه جان نیز ایجاد شد که در آن محصولات شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری عرضه شد و مورد ازاریابی قرار گرفت و توانمندی های آنها در معرض دید عموم قرار می گرفت.

در دولت شهید رئیسی سعی شد تا نظام سنجش و ارزش جدیدی طراحی شود. به عنوان مثال برای اعضای هیئت علمی پایه های تشویقی در نظر گرفته شد اکنون سه پایه بر اساس میزان فعالیت ها می توانند دریافت کنند.

درمورد مرجعیت علمی اتفاقات مبارکی افتاد و در بدو ورود 101 مجله تحت نمایه بین المللی داشتیم و اکنون به 212 مورد رسید و بسیاری از دستورالعمل ها را بازبینی کردیم و غیره که نتایج آنها را سالهای آتی خواهیم دید.

تسنیم: شهید رئیسی در موضوع نگهداشت نخبگان و بهبود معیشت دانشگاهیان چه اقداماتی انجام دادند و چه برنامه‌هایی در دست اجرا بود که ناتمام ماند؟

زلفی‌گل: قرار بود تا بعد از بازگشت از آخرین سفر جلسه ای با ایشان داشته باشم و پیرامون راهکار نگهداشت نخبگان و تامین مسکن و معیشت دانشگاهیان که آن زمان شروع کرده بودیم، فوق العاده ویژه کارکنان که چند سال باقی مانده بود و نیاز بود تا در شورای حقوق و دستمزد مصوب شود ولی سازمان اموری استخدامی و معاونت بودجه دائما این مورد را پاسکاری می کردند و محقق نشده بود ضمن اینکه با رهبری شخصا صحبت کرده بودم تا اعتباری را برای تجهیز آزمایشگاه ها و کارگاه ها دریافت کنیم در این موراد قرار بود با ایشان صحبت کنم که به فیض شهادت نائل آمدند.

مسکن دانشگاهیان یکی از مواردی بود که در چند جا نیز خودشان ورود یافتند و پیگیری کردند، در موضوع نگهداشت نخبگان تاکید ویژه ای داشتند ضمن اینکه در توسعه شرکت های دانش بنیان و تحقیقات کاربردی نیز مصر بودند.

تسنیم: از ویژگی‌های اخلاقی و مدیریتی شهید رئیسی بگویید که الگویی برای مسئولان امروز باشد.

زلفی‌گل: ایشان شخصیت با اخلاق و با تقوایی داشتند و در هیئت دولت به طور جدی پیگیر امور بودند. ضمن استحکام، جدیت و ابهتی که داشتند بسیار با محبت بودند.

ایشان همیشه تاکید می کردند تلاش کنیم تا دانشگاه های ما به جای پیرو، پیش رو باشند و می گفتند تصمیم سازی و تصمیم گیری باید علم پایه باشد و از ظرفیت نخبگان جامعه برای این منظور استفاده شود، پشتوانه و پیش نیاز تصمیم گیری ها، تخصص، اعتبار و کار کارشناسی باشد. شهید رئیسی چندین جلسه با استادان، دانشجویان نمونه و غیره در نقاط مختلف کشور داشتند.  

باید یاد بگیریم که سیاست ما عین دیانت ما باشد و دیانت ما عین سیاست ما باشد و شهید جمهور از انسان هایی بودند که برای این امر تلاش می کردند و در مورد اصول و قانون اساسی و شعارهای انقلاب کوتاه نمی آمدند. در مورد عدالت تعارف نداشتند. این امکان دارد که با برخی سلایق جور نباشد و در مقابل دشمنان محکم و استوار بودند. در مجمع عمومی سازمان ملل قرآن و تصویر شهید سلیمانی را بالا بردند امکان دارد برخی دیدگاه های متفاوتی داشته باشند و چنین اقداماتی را برنتابند.

چشم اندازهایی که در برنامه هفتم توسعه آمده است سبب می شود مسیر پیشرفت کشور ادامه یابد و جای نگرانی نیست.

این مصاحبه با مرور خاطرات و تأکیدات شهید رئیسی بر عدالت، اخلاق و علم‌محوری، تصویری روشن از دغدغه‌های ایشان برای پیشرفت کشور ارائه می‌دهد.

مصاحبه از حاجی قربان قنبری خرم

پیاده سازی و تنظیم: مریم رحیمیان انور

انتهای پیام/