روسیه با این موشک از اوکراین انتقام می گیرد!

به گزارش تابناک در حالی که انتظار می رفت با انجام مقدمات گفتگوهای دو جانبه روسیه و اوکراین، حرارت جبهه جنگ خونین سه ساله کاهش پیدا کند، حمله بی سابقه پهپادی اوکراین به درون خاک روسیه ناگهان همه چیز را تغییر داد!

در حمله اوکراین، بیش از ۴۰ هواپیمای استراتژیک روسیه، از جمله بمب‌افکن‌های هسته‌ای Tu-95 و Tu-22M3، و همچنین یک هواپیمای هشدار اولیه A-50، به طور کامل نابود شدند و خسارات آن در عرض چند دقیقه بیش از ۲ میلیارد دلار تخمین زده شد.

حالا توپ در زمین روسیه است، خشم و ملی گرایی در روسیه گره خورده است، در روسیه می گویند این یک تحقیر ملی است! کاربران فضای مجازی روسی بر طبل تشدید جنگ می کوبند و از پوتین تقاضای حمله اتمی علیه اوکراین کرده اند.

اما خبرهای دقیق تر نشان می دهد، انتقام روسیه از اوکراین در راه است،از نظر پوتین، عرب یک خط قرمز را شکسته است پس باید خط قرمزی شکسته شود! پی تصمیم کشورهای غربی برای اجازه به اوکراین جهت استفاده از تسلیحات دوربرد علیه خاک روسیه، نیروهای مسلح این کشور در حال آماده‌سازی برای استقرار موشک‌های بالستیک مافوق صوت RS-26 Oreshnik با قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای و متعارف هستند. این اقدام، که به عنوان واکنشی به تشدید حمایت نظامی غرب از کی‌یف تلقی می‌شود، نشان‌دهنده مرحله جدیدی از تنش‌ها در جنگ اوکراین است. منابع خبری و تحلیل‌های اخیر حاکی از آن است که روسیه نه تنها قصد دارد استفاده از این موشک پیشرفته را گسترش دهد، بلکه احتمالاً برنامه‌ریزی برای استقرار آن در خاک بلاروس، تحت نظارت مستقیم مسکو، را نیز در دستور کار دارد تا فشار استراتژیک بر اوکراین و ناتو را افزایش دهد.

موشک اورشنیک ، سلاح انتقامی روسیه
موشک RS-26 Oreshnik، که اولین‌بار در نوامبر ۲۰۲۴ (آذر ۱۴۰۳) در حمله به تأسیسات نظامی در شهر دنیپرو اوکراین استفاده شد، یک موشک بالستیک میان‌برد با برد تقریبی ۴۰۰۰ تا ۵۸۰۰ کیلومتر است. این موشک با سرعت بیش از ۱۰ ماخ و توانایی حمل کلاهک‌های مستقل هدایت‌شونده (MIRV) با توان تخریبی ۱۵۰ تا ۵۵۰ کیلوتن، قادر است سامانه‌های دفاع موشکی پیشرفته را دور بزند.

استقرار احتمالی این موشک‌ها در بلاروس، که مرز مشترکی با اوکراین و کشورهای ناتو مانند لهستان و لیتوانی دارد، می‌تواند تهدیدی جدی برای امنیت منطقه ایجاد کند. این اقدام همچنین به عنوان بخشی از استراتژی بازدارندگی روسیه در برابر گسترش نفوذ ناتو در شرق اروپا تفسیر می‌شود.

به گزارش منابع خبری، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در سخنرانی اخیر خود بر آمادگی مسکو برای پاسخ قاطع به هرگونه تهدید تأکید کرده و استفاده از RS-26 را بخشی از این استراتژی دانسته است. تحلیلگران معتقدند که استقرار این موشک‌ها در بلاروس می‌تواند به منظور تقویت اتحاد نظامی مسکو-مینسک و ایجاد یک جبهه جدید در برابر ناتو باشد. با این حال، برخی کارشناسان غربی هشدار داده‌اند که این اقدام ممکن است خطر تشدید تنش‌های هسته‌ای را افزایش دهد، به‌ویژه با توجه به شباهت‌های RS-26 به موشک‌های قاره‌پیما که می‌تواند باعث سوءتفاهم در سامانه‌های هشداردهنده شود.


اما موشک اوزشنیک

موشک بالستیک مافوق صوت RS-۲۶ Oreshnik (به روسی: Орешник) یکی از جدیدترین دستاورد‌های نظامی روسیه است که به عنوان یک موشک بالستیک میان‌برد (IRBM) با قابلیت‌های پیشرفته و سرعت مافوق صوت طراحی شده است. این موشک که توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای و متعارف را دارد، به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، از جمله سرعت بالا، مانورپذیری، و توانایی نفوذ به سامانه‌های دفاع موشکی، توجه زیادی را در محافل نظامی و سیاسی به خود جلب کرده است.

توسعه موشک RS-۲۶ Oreshnik ریشه در تلاش‌های روسیه برای تقویت زرادخانه موشکی خود پس از خروج ایالات متحده از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد (INF) در سال ۲۰۱۹ دارد. این پیمان که در سال ۱۹۸۷ بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی امضا شده بود، تولید و استقرار موشک‌های بالستیک با برد ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر را ممنوع می‌کرد. پس از لغو این پیمان، روسیه به سرعت برنامه‌های خود را برای توسعه موشک‌های میان‌برد جدید، از جمله RS-۲۶، تسریع کرد. این موشک که بر پایه موشک قاره‌پیمای RS-۲۴ Yars طراحی شده، توسط مؤسسه فناوری حرارتی مسکو (MIT) توسعه یافته است. اولین آزمایش‌های موفقیت‌آمیز این موشک در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ گزارش شد، اما معرفی رسمی و استفاده عملیاتی آن در نوامبر ۲۰۲۴ (آذر ۱۴۰۳) طی سخنرانی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام شد. پوتین در این سخنرانی از آزمایش موفق این موشک و استفاده آن در حمله به تأسیسات نظامی اوکراین در شهر دنیپرو خبر داد. این اقدام به عنوان پاسخی به حملات اوکراین با موشک‌های دوربرد آمریکایی به خاک روسیه تلقی شد.

RS-۲۶ Oreshnik یک موشک بالستیک میان‌برد سوخت جامد سه‌مرحله‌ای است که توانایی حمل چندین کلاهک مستقل هدایت‌شونده (MIRV) را دارد. این موشک با طول تقریبی ۱۲ متر و وزن پرتاب حدود ۳۶ تن، نسبت به موشک‌های قاره‌پیمای سنگین‌تر مانند RS-۲۸ Sarmat سبک‌تر است، اما به دلیل استفاده از سوخت جامد، قابلیت پرتاب سریع‌تر و انعطاف‌پذیری عملیاتی بیشتری دارد.

برد این موشک بین ۴۰۰۰ تا ۵۸۰۰ کیلومتر گزارش شده است، اگرچه برخی منابع روسی ادعا می‌کنند که با پیکربندی خاص، برد آن می‌تواند تا ۱۱۰۰۰ کیلومتر افزایش یابد. این برد، RS-۲۶ را قادر می‌سازد تا اهدافی در سراسر اروپا و بخش‌هایی از آسیا را پوشش دهد. سرعت این موشک بیش از ۱۰ ماخ (۱۲۳۰۰ کیلومتر در ساعت) است و در برخی گزارش‌ها حتی تا ۱۱ ماخ ذکر شده، که آن را در دسته موشک‌های مافوق صوت (هایپرسونیک) قرار می‌دهد. ویژگی کلیدی این موشک، استفاده از کلاهک‌های بازگشتی هدف‌گیری مستقل چندگانه (MIRV) است که می‌تواند شامل ۳ تا ۴ کلاهک با توان تخریبی ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلوتن یا یک کلاهک بزرگ‌تر با توان ۵۵۰ کیلوتن باشد.

هر کلاهک همچنین می‌تواند به ۶ زیرموشک کوچک‌تر تقسیم شود، که دقت و قدرت تخریب را افزایش می‌دهد. این موشک از پرتابگر‌های متحرک زمینی شلیک می‌شود، که امکان جابجایی سریع و کاهش آسیب‌پذیری در برابر حملات پیش‌دستانه را فراهم می‌کند.

RS-۲۶ Oreshnik به گونه‌ای طراحی شده که بتواند از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع موشکی، مانند پاتریوت آمریکایی یا سامانه‌های ناتو، عبور کند. مانورپذیری کلاهک‌های هدایت‌شونده و مسیر غیرقابل پیش‌بینی آن، رهگیری را برای سامانه‌های دفاعی موجود بسیار دشوار می‌کند. این ویژگی‌ها، همراه با سرعت مافوق صوت، به موشک امکان می‌دهد تا پناهگاه‌های زیرزمینی عمیق را حتی بدون استفاده از کلاهک هسته‌ای نابود کند. استفاده از این موشک در جنگ اوکراین در نوامبر ۲۰۲۴ نشان‌دهنده نقش آن به عنوان یک ابزار بازدارندگی استراتژیک و همچنین یک سلاح تاکتیکی برای نمایش قدرت است.

این اقدام روسیه، به گفته تحلیلگران، هشداری به اوکراین و حامیان غربی آن، به‌ویژه ایالات متحده، بود که نشان‌دهنده توانایی روسیه در پاسخ به حملات با تسلیحات پیشرفته است. با این حال، مقامات غربی، از جمله ایالات متحده، ادعای پوتین مبنی بر غیرقابل رهگیری بودن این موشک را رد کرده و آن را یک موشک بالستیک میان‌برد معمولی با قابلیت‌های بهبودیافته توصیف کرده‌اند.

اولین استفاده عملیاتی از RS-۲۶ Oreshnik در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ (۱ آذر ۱۴۰۳) در حمله به تأسیسات نظامی در شهر دنیپرو اوکراین گزارش شد. این حمله که از منطقه آستراخان در روسیه انجام شد، مسافتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر را در کمتر از ۱۵ دقیقه طی کرد. ویدئو‌های منتشرشده از این حمله نشان‌دهنده شش فلش درخشان در آسمان بود که هر یک به خوشه‌ای از شش زیرموشک تقسیم می‌شدند، تأییدی بر استفاده از فناوری MIRV. اوکراین ابتدا ادعا کرد که این حمله با یک موشک قاره‌پیما (ICBM) انجام شده، اما بعداً تأیید شد که موشک مورد استفاده از نوع RS-۲۶ Oreshnik بوده است. این حمله به عنوان یک نمایش قدرت و همچنین آزمایشی عملیاتی برای این موشک تلقی شد. پوتین پس از این حمله، دستور تولید انبوه این موشک را صادر کرد و اعلام کرد که هدف آن تغییر روند جنگ اوکراین است.

استفاده از RS-۲۶ Oreshnik در جنگ اوکراین نگرانی‌هایی را در میان کشور‌های غربی، به‌ویژه اعضای ناتو، ایجاد کرده است. توانایی این موشک در حمل کلاهک‌های هسته‌ای و برد کافی برای تهدید پایتخت‌های اروپایی، آن را به یک ابزار بازدارندگی هسته‌ای بالقوه تبدیل کرده است.

استفاده از این موشک در یک درگیری متعارف، مانند جنگ اوکراین، می‌تواند خطر اشتباه محاسباتی و تشدید تنش‌های هسته‌ای را افزایش دهد. این موضوع به‌ویژه به دلیل شباهت‌های ظاهری و عملیاتی RS-۲۶ به موشک‌های قاره‌پیما مانند RS-۲۴ Yars و RS-۲۸ Sarmat اهمیت دارد، که ممکن است باعث سردرگمی در شناسایی نوع موشک توسط سامانه‌های هشداردهنده شود. از سوی دیگر، برخی کارشناسان غربی معتقدند که RS-۲۶، با وجود قابلیت‌های پیشرفته، عامل تغییردهنده بازی در درگیری‌های نظامی نیست، زیرا تعداد محدودی از این موشک‌ها در زرادخانه روسیه موجود است و سامانه‌های دفاع موشکی مدرن ممکن است بتوانند با آن مقابله کنند.

با وجود ادعا‌های روسیه مبنی بر غیرقابل رهگیری بودن RS-۲۶، برخی تحلیلگران معتقدند که سرعت مافوق صوت این موشک، که در فاز نهایی پرواز به دست می‌آید، ویژگی مشترکی با بسیاری از موشک‌های بالستیک دیگر است و لزوماً آن را به یک موشک هایپرسونیک پیشرفته، مانند موشک‌های هدایت‌پذیر آوانگارد، تبدیل نمی‌کند. علاوه بر این، تولید انبوه این موشک با چالش‌های مالی و لجستیکی مواجه است، زیرا روسیه همزمان در حال توسعه سایر سامانه‌های موشکی، مانند آوانگارد و سارمت، است. بودجه محدود و تحریم‌های غربی ممکن است توانایی روسیه برای گسترش زرادخانه RS-۲۶ را محدود کند. همچنین، استفاده از این موشک در درگیری‌های متعارف ممکن است به دلیل هزینه بالا و خطر تشدید تنش‌های هسته‌ای، از نظر اقتصادی و سیاسی مقرون‌به‌صرفه نباشد.

RS-۲۶ Oreshnik شباهت‌هایی با موشک‌های دیگر روسیه، مانند RS-۲۴ Yars و آوانگارد، دارد، اما به دلیل وزن سبک‌تر و طراحی برای برد میان‌برد، انعطاف‌پذیری بیشتری در عملیات تاکتیکی ارائه می‌دهد. در مقایسه با موشک‌های هایپرسونیک دیگر، مانند آوانگارد که سرعت آن تا ۲۷ ماخ گزارش شده، RS-۲۶ سرعت کمتری دارد، اما همچنان به دلیل فناوری MIRV و مانورپذیری کلاهک‌ها، تهدیدی جدی محسوب می‌شود. در سطح بین‌المللی، این موشک با موشک‌های هایپرسونیک در حال توسعه توسط چین (مانند DF-۱۷) و ایالات متحده (مانند AGM-۱۸۳ ARRW) رقابت می‌کند، اما تمرکز آن بر میان‌برد بودن، آن را به گزینه‌ای مناسب برای تهدیدات منطقه‌ای تبدیل کرده است.

در مجموع می توان گفت موشک RS-۲۶ Oreshnik به عنوان یک سلاح استراتژیک و تاکتیکی، بخشی از تلاش‌های روسیه برای حفظ برتری نظامی در برابر ناتو و تقویت بازدارندگی هسته‌ای است. این موشک با ترکیب سرعت مافوق صوت، فناوری MIRV، و قابلیت نفوذ به سامانه‌های دفاع موشکی، یک ابزار قدرتمند در زرادخانه روسیه محسوب می‌شود. با این حال، استفاده از آن در درگیری‌های متعارف و محدودیت‌های تولید انبوه، چالش‌هایی را برای کاربرد گسترده آن ایجاد می‌کند. تأثیر این موشک بر توازن قدرت جهانی و جنگ اوکراین همچنان موضوع بحث‌های گسترده در میان کارشناسان نظامی است.