چه ارزهای دیجیتالی هاوینگ دارند؟
چکیده
در بازار ارزهای دیجیتال، یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر عرضه و قیمت برخی از رمزارزها تأثیر می‌گذارد، هاوینگ ارز دیجیتال (Halving) است. هاوینگ فرآیندی است که طی آن پاداش استخراج بلاک‌های جدید در شبکه به نصف کاهش می‌یابد و در نتیجه، نرخ عرضه‌ی آن کاهش پیدا می‌کند. این مکانیزم که عمدتاً در ارزهای دیجیتال مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (PoW) مانند بیت کوین (BTC) دیده می‌شود، نقش مهمی در کنترل تورم و افزایش کمیابی این دارایی‌های دیجیتال و قیمت آنها در صرافی ارز دیجیتال دارد. در این مقاله، به معرفی برخی از ارزهای دیجیتالی که دارای رویداد هاوینگ هستند، خواهیم پرداخت.
هاوینگ ارز دیجیتال (Halving) چیست و چه کاربردی دارد؟
هاوینگ ارز دیجیتال (Halving) یک رویداد مهم در شبکه‌ی برخی از ارزهای دیجیتال است که طی آن، پاداش استخراج بلاک‌های جدید به نصف کاهش می‌یابد. هدف اصلی هاوینگ، کنترل عرضه‌ی کوین‌های جدید و ایجاد نوعی کمیابی در شبکه است. اولین هاوینگ بیت کوین در سال ۲۰۱۲ رخ داد و پس از آن تقریباً هر چهار سال یک‌بار تکرار می‌شود. این مکانیسم در کد اصلی ارزهای دیجیتالی که از آن پشتیبانی می‌کنند، از ابتدا تعریف شده و به‌طور خودکار اجرا می‌شود.
هاوینگ تأثیر مستقیمی بر عرضه و تقاضا در بازار ارزهای دیجیتال دارد. از آنجایی که با هر هاوینگ میزان تولید کوین‌های جدید کاهش می‌یابد، در صورتی که تقاضا ثابت بماند یا خرید ارز دیجیتال افزایش یابد، قیمت آن ارز ممکن است به دلیل کاهش عرضه، افزایش یابد. به همین دلیل، هاوینگ اغلب به‌عنوان یک عامل صعودی در بازار شناخته می‌شود. برای مثال، بعد از هر هاوینگ بیت کوین، معمولاً روندهای صعودی قیمتی در بازار مشاهده شده است.
هاوینگ تأثیر قابل‌توجهی بر ماینرها (استخراج‌کنندگان ارز دیجیتال) دارد، زیرا درآمد آنها از استخراج بلاک‌ها کاهش می‌یابد. این امر ممکن است باعث شود که برخی از ماینرها به دلیل هزینه‌های بالای برق و تجهیزات، فعالیت خود را متوقف کنند. در نتیجه، قدرت پردازش (هش ریت) شبکه ممکن است کاهش یابد که این امر می‌تواند امنیت شبکه را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، در صورت افزایش قیمت ارز دیجیتال پس از هاوینگ، ماینرها همچنان انگیزه‌ی کافی برای ادامه فعالیت خواهند داشت.
بررسی هاوینگ ارزهای دیجیتال مطرح
در میان ارزهای دیجیتالی که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند، برخی از آنها دارای مکانیزم هاوینگ (Halving) هستند که به‌منظور کنترل عرضه و ایجاد کمیابی در شبکه طراحی شده است. هاوینگ به کاهش تدریجی پاداش استخراج بلاک‌ها منجر می‌شود و در نتیجه، استخراج کوین‌های جدید سخت‌تر و محدودتر می‌شود. این فرآیند در طول زمان بر قیمت، میزان استخراج و امنیت شبکه تأثیر می‌گذارد.
هاوینگ بیت کوین
بیت‌کوین، به‌عنوان اولین و مهم‌ترین ارز دیجیتال، هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک یک بار هاوینگ را تجربه می‌کند. اولین هاوینگ بیت کوین در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاد و طی آن، پاداش استخراج هر بلاک از ۵۰ بیت‌کوین به ۲۵ بیت‌کوین کاهش یافت. پس از آن، هاوینگ‌های بعدی در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ رخ دادند که پاداش به‌ترتیب به ۱۲.۵ و ۶.۲۵ بیت‌کوین کاهش یافت. هاوینگ بیت‌کوین در ۲۰۲۴ نیز باعث شد پاداش ماینرها به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین کاهش یابد.
از آنجایی که عرضه‌ی بیت‌کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است، هاوینگ نقش مهمی در کمیاب‌تر شدن این دارایی دیجیتال دارد. تاریخ نشان داده است که پس از هر هاوینگ، قیمت بیت کوین به دلیل کاهش عرضه، افزایش یافته است، اگرچه این افزایش معمولاً با تأخیر و همراه با نوسانات رخ می‌دهد. با این حال، هاوینگ می‌تواند فشار زیادی به ماینرها وارد کند، زیرا کاهش پاداش استخراج می‌تواند سودآوری این فعالیت را کاهش دهد و برخی از ماینرهای کوچک‌تر را از شبکه خارج کند.
هاوینگ لایت کوین
لایت‌کوین (Litecoin) که به‌عنوان “نقره‌ی دیجیتال” در برابر “طلای دیجیتال” بیت کوین شناخته می‌شود، یکی دیگر از ارزهای دیجیتالی است که فرآیند هاوینگ را تجربه می‌کند. لایت کوین نیز مانند بیت کوین هر ۸۴۰,۰۰۰ بلاک یک‌بار هاوینگ دارد، که تقریباً هر چهار سال اتفاق می‌افتد. اولین هاوینگ لایت کوین در سال ۲۰۱۵ رخ داد و پاداش استخراج بلاک‌ها از ۵۰ لایت کوین به ۲۵ لایت کوین کاهش یافت. دومین هاوینگ آن در ۲۰۱۹ اتفاق افتاد و پاداش به ۱۲.۵ لایت کوین کاهش پیدا کرد. جدیدترین هاوینگ لایت‌کوین در ۲۰۲۳ رخ داد که پاداش را به ۶.۲۵ لایت کوین کاهش داد.
تأثیر هاوینگ بر قیمت و اکوسیستم لایت کوین مشابه بیت کوین است. اما از آنجایی که لایت کوین نقدینگی و مقبولیت کمتری نسبت به بیت کوین دارد، تأثیر هاوینگ آن بر قیمت کمتر قابل پیش‌بینی است. با این حال، کاهش عرضه همچنان می‌تواند باعث افزایش قیمت شود و رشد خرید لایت کوین شود، به‌خصوص اگر تقاضا برای این ارز افزایش یابد. همچنین، مانند بیت کوین، ماینرهای لایت کوین نیز تحت تأثیر کاهش پاداش استخراج قرار می‌گیرند.
هاوینگ بیت کوین کش
بیت کوین کش (BCH) یکی از فورک‌های معروف بیت کوین است که در سال ۲۰۱۷ برای بهبود مقیاس پذیری و افزایش اندازه بلاک ایجاد شد. مانند بیت کوین، این ارز دیجیتال نیز از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند و دارای مکانیزم هاوینگ است. هاوینگ بیت کوین کش هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک یک‌بار رخ می‌دهد و باعث کاهش پاداش استخراج می‌شود. اولین هاوینگ این ارز دیجیتال در ۸ آوریل ۲۰۲۰ انجام شد که طی آن، پاداش استخراج از ۱۲.۵ BCH به ۶.۲۵ BCH کاهش یافت. هاوینگ بعدی نیز در ۲۰۲۴ اتفاق افتاد که پاداش ماینرها را به ۳.۱۲۵ BCH کاهش داد.
تأثیر هاوینگ بر بیت کوین کش تا حد زیادی به میزان پذیرش و استخراج این ارز بستگی دارد. برخلاف بیت کوین، که هاوینگ آن معمولاً منجر به افزایش خرید بیت کوین کش و افزایش قیمت می‌شود، بیت کوین کش نقدینگی و پذیرش بسیار کمتری دارد، بنابراین واکنش بازار نسبت به هاوینگ آن متفاوت است. کاهش پاداش ماینرها ممکن است باعث کاهش تعداد ماینرها در شبکه شود که می‌تواند امنیت بلاک چین را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، اگر تقاضا برای BCH افزایش یابد، ممکن است قیمت آن در طول زمان روند صعودی پیدا کند.
هاوینگ تومو چین
تومو چین (TOMO) بلاک چینی مبتنی بر الگوریتم اثبات سهام (PoS-V) است، اما برخلاف بسیاری از پروژه‌های مبتنی بر PoS، این شبکه نیز یک مکانیزم هاوینگ دارد. هاوینگ توموچین به‌جای کاهش پاداش استخراج مانند بیت کوین، پاداش ولیدیتورها را کاهش می‌دهد. این فرآیند هر ۹۰۰,۰۰۰ بلاک یک بار رخ می‌دهد، که تقریباً معادل ۲.۵ سال است. اولین هاوینگ توموچین در سال ۲۰۲۱ اتفاق افتاد که طی آن پاداش بلاک از ۲ TOMO به ۱ TOMO کاهش یافت.
هدف از هاوینگ در توموچین، کاهش تورم و کنترل عرضه‌ی توکن‌های جدید است. برخلاف شبکه‌هایی مانند بیت کوین، که استخراج‌کنندگان درگیر پردازش‌های پیچیده برای تولید بلاک‌ها هستند، در تومو چین تأیید بلاک‌ها توسط نودهای منتخب (Masternodes) انجام می‌شود. کاهش تدریجی پاداش بلاک می‌تواند باعث افزایش ارزش TOMO در بلندمدت شود، به‌ویژه اگر تقاضا برای این توکن افزایش یابد. با این حال، میزان تأثیر هاوینگ در این شبکه به فاکتورهایی مانند پذیرش پروژه، کاربردهای آن و میزان مشارکت اعتبارسنج‌ها بستگی دارد.
هاوینگ زی کش (Zcash)
زی کش (ZEC) یکی از ارزهای دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی است که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند و دارای مکانیزم هاوینگ مشابه بیت کوین است. این ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۶ راه‌اندازی شد و مانند بیت‌کوین، هر ۸۴۰,۰۰۰ بلاک یک‌بار، یعنی تقریباً هر چهار سال، هاوینگ را تجربه می‌کند. اولین هاوینگ زی کش در نوامبر ۲۰۲۰ انجام شد که طی آن، پاداش استخراج هر بلاک از ۶.۲۵ ZEC به ۳.۱۲۵ ZEC کاهش یافت. هاوینگ بعدی آن نیز در ۲۰۲۴ انجام شد که پاداش را مجدداً به ۱.۵۶۲۵ ZEC کاهش داد.
هاوینگ زی کش به دلیل ویژگی‌های خاص این شبکه، تأثیر متفاوتی نسبت به بیت کوین بر بازار دارد. از آنجایی که زی کش یک ارز دیجیتال مبتنی بر حریم خصوصی است، پذیرش آن در بازارهای مختلف با محدودیت‌هایی مواجه بوده، اما همچنان در میان کاربرانی که به تراکنش‌های ناشناس اهمیت می‌دهند، محبوب است. کاهش پاداش ماینرها می‌تواند باعث کاهش هش ریت شبکه و تأثیر بر امنیت آن شود، اما از سوی دیگر، کاهش عرضه می‌تواند به افزایش قیمت کمک کند. میزان تأثیر هاوینگ بر قیمت زی کش به عواملی مانند میزان تقاضا، سیاست‌های مربوط به حریم خصوصی و پذیرش آن در صرافی‌ها و پلتفرم‌های مالی بستگی دارد.
جمع‌بندی
هاوینگ یکی از مهم‌ترین رویدادهای تأثیرگذار در بازار ارزهای دیجیتال است که باعث کاهش نرخ عرضه و افزایش کمیابی برخی از ارزهای دیجیتال می‌شود. این فرآیند معمولاً تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت، امنیت شبکه و سودآوری ماینرها دارد. اگرچه تاریخ نشان داده که هاوینگ می‌تواند در بلندمدت بر رشد قیمت بسیاری از ارزهای دیجیتال مؤثر باشد، اما عوامل دیگری مانند شرایط کلی بازار، پذیرش عمومی و سیاست‌های اقتصادی نیز در تعیین قیمت نهایی نقش دارند. بنابراین، برای سرمایه‌گذاری در رمزارزهایی که هاوینگ دارند، بررسی دقیق روندهای گذشته و تحلیل عوامل مختلف ضروری است.
سوالات متداول
هاوینگ چه تأثیری بر قیمت ارزهای دیجیتال دارد؟ هاوینگ معمولاً باعث کاهش عرضه یک ارز دیجیتال می‌شود که در صورت ثابت ماندن یا افزایش تقاضا، می‌تواند قیمت آن را در بلند مدت افزایش دهد. با این حال، تأثیر آن همیشه فوری نیست و بسته به شرایط بازار متفاوت است.
هاوینگ هر چند وقت یک بار اتفاق می‌افتد؟ زمان دقیق هاوینگ به هر ارز دیجیتال بستگی دارد، اما در بیشتر موارد، این فرآیند هر چهار سال یک بار یا پس از استخراج تعداد مشخصی از بلاک‌ها رخ می‌دهد.
آیا همه ارزهای دیجیتال هاوینگ دارند؟ خیر، فقط ارزهایی که از الگوریتم اثبات کار (PoW) یا مدل‌های خاصی از اثبات سهام (PoS-V) استفاده می‌کنند، دارای هاوینگ هستند.
هاوینگ چگونه بر ماینرها تأثیر می‌گذارد؟ با کاهش پاداش استخراج، درآمد ماینرها کاهش می‌یابد که ممکن است برخی از آنها را مجبور به ترک شبکه کند. این موضوع می‌تواند هش ریت شبکه را کاهش داده و امنیت آن را تحت تأثیر قرار دهد.
آیا می‌توان زمان دقیق هاوینگ بعدی یک ارز دیجیتال را پیش‌بینی کرد؟ بله، ازآنجایی‌که هاوینگ بر اساس تعداد بلاک‌های استخراج شده اتفاق می‌افتد، می‌توان زمان تقریبی آن را با در نظر گرفتن میانگین زمان ایجاد هر بلاک محاسبه کرد.
