جنگ ماسک و ترامپ؛ آیا رویای فضایی آمریکا در آستانه فروپاشی است؟


اختلافات بیسابقه میان ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیسایکس، و دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، میتواند آینده برنامههای فضایی ایالات متحده را به خطر بیندازد. در حالی که ناسا خود را برای مأموریتهای جاهطلبانه به ماه و مریخ آماده میکند، احتمال قطع همکاری اسپیسایکس با دولت آمریکا زنگ خطر را برای صنعت فضایی این کشور به صدا درآورده است. این تنش نهتنها در آسمانها، بلکه در زمین سیاست و فناوری نیز بحرانی بیسابقه ایجاد کرده است.
ابعاد فاجعهبار قطع همکاری اسپیسایکس
اسپیسایکس از سال 2020 تنها شرکت آمریکایی است که با فضاپیمای Crew Dragon فضانوردان را به ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) منتقل میکند. در صورت خروج این شرکت از همکاری، آمریکا یا باید به فضاپیماهای روسی سایوز (با روابط متزلزل پس از جنگ اوکراین) وابسته شود یا سالها منتظر جایگزینهایی مانند بوئینگ استارلاینر بماند که هنوز آماده بهرهبرداری کامل نیست.
موشکهای فالکون 9 و فالکون هوی اسپیسایکس ستون فقرات پرتاب ماهوارههای نظامی و جاسوسی نیروی فضایی آمریکا و آژانس ملی اطلاعات فضایی (NRO) هستند. توقف این پرتابها میتواند توانایی رصد جهانی و امنیت ملی آمریکا را به شدت تضعیف کند.
اسپیسایکس نقش کلیدی در برنامه آرتمیس ناسا با توسعه فرودگر قمری استارشیپ دارد. قطع همکاری میتواند این برنامه را حداقل 5 تا 7 سال به تعویق بیندازد، چرا که یافتن پیمانکار جدید زمانبر و پیچیده خواهد بود.
موشکهای اسپیسایکس به دلیل قابلیت استفاده مجدد، هزینههای پرتاب را به شکل چشمگیری کاهش دادهاند. جایگزینی این خدمات با شرکتهایی مانند بوئینگ یا ULA نهتنها هزینهها را چند برابر میکند، بلکه به دلیل محدودیتهای فنی، زمانبندی پروژهها را نیز مختل خواهد کرد.
ایلان ماسک با نوآوریهای اسپیسایکس، آمریکا را به پیشتاز صنعت فضایی تبدیل کرده است. اما توقف همکاری او میتواند راه را برای کشورهای رقیب مانند چین و روسیه باز کند تا در فناوری فضایی از آمریکا پیشی بگیرند.
چشمانداز یک بحران استراتژیک
چنانچه ایلان ماسک تصمیم به لغو یا تعلیق قراردادهای اسپیسایکس با دولت آمریکا بگیرد، ناسا و برنامه فضایی این کشور با چالشهای بیسابقهای روبهرو خواهند شد. این تنش نهتنها برنامههای فضایی، بلکه جایگاه آمریکا در رقابت جهانی فناوری را تهدید میکند. آیا این اختلاف سیاسی-تجاری، رویای فتح دوباره فضا را به کابوس تبدیل خواهد کرد؟