توهم جمعی یا انرژی تاریک در مقبره‌ها؟/ اسرار پشت پرده مرگ‌های مرموز باستان شناسان در مقبره‌های مصر
به گزارش سرویس تاریخ ساعدنیوز، ماجرای «نفرین مقبره‌ها» در مصر یکی از مشهورترین داستان‌های رازآلود قرن بیستمه؛ ترکیبی از مرگ‌های ناگهانی، رسانه‌های جنجالی، و ترسی که از دل ماسه‌های طلایی بیرون کشیده شد. اما پشت این قصه چه واقعیتی وجود داره؟ بیایید با جزئیات بررسی کنیم:
1. نفرین از کجا شروع شد؟
در نوامبر 1922، هاوارد کارتر با پشتیبانی مالی لرد کارنوِرن، مقبرهٔ فرعون جوان توت‌عنخ‌آمون رو در دره پادشاهان کشف کرد. چند ماه بعد، در آوریل 1923، لرد کارنوِرن بر اثر نیش پشه و عفونت خونی مُرد. بلافاصله روزنامه‌های زرد نوشتند:
«نفرین فرعون به سراغش آمد.»
از اون لحظه، زنجیره‌ای از مرگ‌های ناگهانی، بیماری‌ها و اتفاقات عجیب به این مقبره نسبت داده شد.
2. آیا واقعاً نوشته‌ای از نفرین پیدا شده؟
برخلاف تصور رایج، هیچ متن باستانی تهدیدآمیزی داخل مقبره توت‌عنخ‌آمون یافت نشده. حتی دیوارها و تابوت‌ها هم حامل دعای خاصی نیستند. برخی مقبره‌های خیلی قدیمی‌تر ممکنه نوشته‌هایی از نوع:
«کسی که آرامش مرده را برهم زند، گرفتار مار و بلا خواهد شد»
داشته باشند، اما نه به شکل رایج یا رسمی، و نه در مورد پادشاهان بزرگ.
3. علم چه می‌گوید؟ آیا «نفرین» توجیه علمی دارد؟
الف) آمار مرگ‌ومیر مشکوک
مطالعه‌ای در سال 2002 توسط اپیدمیولوژیست Mark Nelson از دانشگاه موناش استرالیا، عمر 44 نفری که در کشف مقبره نقش داشتند رو بررسی کرد. نتیجه:
میانگین عمر: 73 سال
چند نفر در سنین بالا مردند، نه بلافاصله
یعنی برخلاف باور عمومی، نفرین کسی را "زودتر از موعد" نکشت.
ب) قارچ‌ها، کپک‌ها و باکتری‌ها
هوای بسته و مرطوب مقبره‌ها محل رشد گونه‌هایی از قارچ مثل Aspergillus flavus است که تنفس آن ممکن است به مسمومیت یا عفونت ریه منجر شود. برخی می‌گویند مرگ ناگهانی لرد کارنوِرن به همین دلیل بوده.
ج) نظریهٔ جدید رادیواکتیویته
در سال‌های اخیر، پژوهشگری به نام Ross Fellowes فرضیه‌ای مطرح کرده: برخی مقبره‌ها ممکن است حاوی اورانیوم یا گاز رادون بوده باشند. قرارگیری در این محیط‌های بسته می‌تواند به بروز سرطان یا مسمومیت تابشی منجر شود—نه نفرین، بلکه یک خطر طبیعی.
4. رسانه‌ها چگونه داستان را ساختند؟
رسانه‌های غربی در دهه 1920 مشتاق داستان‌های اسرارآمیز بودند. نویسندگانی مثل آرتور کانن دویل (خالق شرلوک هولمز) گفتند: شاید «ارواح نگهبان» یا «قدرت‌های شرور» پشت ماجرا باشد.
از آن زمان، سینما و کتاب‌های عامه‌پسند (مثل The Mummy) این افسانه را تثبیت کردند. اما هیچ‌گاه مدرک فیزیکی یا تاریخی برایش پیدا نشد.
نتیجه‌گیری: نفرین یا توهم جمعی؟
نفرین مقبره‌ها:
برآمده از ترس طبیعی بشر از مرگ و ناشناخته‌هاست.
توسط رسانه‌ها و فرهنگ عامه تقویت شده.
اما در شواهد تاریخی، باستان‌شناسی و پزشکی، پایه‌ای نداره.
البته برخی خطرات واقعی (قارچ، کپک، گازها) در برخی مقبره‌ها وجود داشته که با عنوان "نفرین" اشتباه گرفته شده.
