شستا در آستانه فروش فرش زیر پا !/نیاز فوری شستا به نقدینگی برای پرداخت حقوق بازنشستگان
به گزارش سرویس اقتصادی ساعدنیوز، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) در چارچوب برنامه هفتم توسعه، قصد دارد سهام مدیریتی پنج هلدینگ بزرگ خود را به صورت همزمان عرضه کند. هدف اصلی این اقدام، افزایش شفافیت و اصلاح ساختار مالکیتی در اقتصاد ایران عنوان شده است، اما حجم بالای این عرضه‌ها باعث بروز سوالاتی درباره دلایل پشت پرده و تاثیر آن بر بازار سرمایه شده است. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار داشت: «این واگذاری‌ها یا صرفاً برای رعایت تکالیف قانونی است یا نشان‌دهنده نیاز فوری شستا به نقدینگی جهت پرداخت تعهداتی مانند حقوق بازنشستگان. در هر صورت، عرضه چنین حجم بزرگی از سهام، آزمونی مهم برای مقاومت بازار سرمایه محسوب می‌شود.»
شستا با انتشار فراخوان رسمی برای واگذاری سهام پنج هلدینگ زیرمجموعه خود، در راستای اجرای ماده قانونی برنامه هفتم توسعه که بر خصوصی‌سازی و کاهش تصدی‌گری دولت تاکید دارد، گامی مهم برداشته است. از دیدگاه مثبت، این اقدام می‌تواند نشان‌دهنده ضرورت تسریع در اصلاح ساختارهای اقتصادی و جذب نقدینگی سرگردان برای تامین مالی پروژه‌های توسعه‌ای باشد. عرضه یکجای این هلدینگ‌ها منابع مالی قابل توجهی برای شستا فراهم کرده و به تقویت بنیه مالی سازمان تامین اجتماعی و انجام تعهدات بیمه‌ای آن کمک خواهد کرد. همچنین این اقدام با سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی همخوانی داشته و گامی در جهت کاهش بنگاه‌داری و تمرکز بر مدیریت بهینه دارایی‌ها محسوب می‌شود.
با این حال، حجم بالای عرضه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای جلوگیری از نوسانات شدید در بازار سهام است. عرضه گسترده سهام این شرکت‌ها احتمالاً نقدینگی حقوقی‌ها را جذب می‌کند، چرا که این هلدینگ‌ها به واسطه تنوع صنعتی و پتانسیل سودآوری، جذابیت بالایی دارند. این موضوع ممکن است موقتا نقدینگی سایر بخش‌های بازار را کاهش داده و فشار فروش بر سهام شرکت‌های کوچک‌تر را افزایش دهد.
فردین آقابزرگی درباره علت اصلی این واگذاری گفت: «شستا این هلدینگ‌ها را به منظور اجرای مفاد برنامه پنجم توسعه آگهی کرده است.» وی با اشاره به اقدامات مشابه دیگر نهادها افزود: «ایران خودرو نیز به عنوان سهامدار عمده بانک پارسیان، به صورت سالانه چنین رویه‌ای را اجرا می‌کند.» آقابزرگی تاکید کرد که رفع تکلیف قانونی دلیل اصلی این اقدام بوده و احتمال هماهنگی با برخی نهادها نیز وجود دارد، اما برای خرید این هلدینگ‌ها به منابع مالی بسیار بزرگی نیاز است که احتمال تامین آن از بازار داخلی کم به نظر می‌رسد.
این کارشناس همچنین هشدار داد که شستا ممکن است به دلیل فشارهای مالی برای پرداخت تعهدات، مجبور به فروش دارایی‌های استراتژیک خود شده باشد که در واقع همان «فروش فرش زیر پا» است و می‌تواند پیامدهای منفی بلندمدتی به دنبال داشته باشد.
از نظر اثرات روانی، آقابزرگی معتقد است که چنین واگذاری‌های سنگینی می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر بازار سهام داشته باشد: «ممکن است فعالان بازار گمان کنند که خریداران برای تامین منابع مالی، سهام خود را در بازار عرضه می‌کنند که این امر می‌تواند باعث افزایش فشار فروش و نوسانات ناخواسته در بازار شود.»
