آیا حذف معافیت مالیاتی، بازار روغن را منفجر می‌کند؟ /شوک بزرگ به معیشت!
به گزارش سرویس اقتصادی ساعدنیوز، نرخ تورم سالانه موجب کاهش قدرت خرید مردم شده و شرایط معیشتی جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افزایش قیمت کالاهای خوراکی و مواد غذایی باعث شده تا تقاضا برای محصولاتی مانند لبنیات، گوشت قرمز و سایر موارد کاهش یابد؛ در حالی که بسیاری از کالاهای اساسی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
امسال موضوع حذف معافیت مالیاتی برخی اقلام پرمصرف مانند روغن خوراکی مطرح شد، اما در جلسه ستاد تنظیم بازار تصمیم گرفته شد اجرای این طرح تا مرداد ماه به تعویق بیفتد.
وضعیت بازار روغن مایع و نیمه‌جامد از دی ماه 1403 به‌طور نامنظم و با عرضه قطره‌چکانی به فروشگاه‌ها مواجه شده است. قطعاً حذف معافیت مالیاتی این محصول باعث افزایش قیمت‌ها خواهد شد و مشکلات این بازار بدون حل باقی می‌ماند.
وزیر جهاد کشاورزی در نخستین همایش مدیران زن این وزارتخانه اعلام کرد که مصرف شکر و روغن در کشور به نسبت استانداردهای جهانی بالاتر است و این میزان حتی 1.5 برابر پیش‌بینی‌های سند امنیت غذایی است. مصرف زیاد این مواد، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی، عروقی و دیابت بوده و سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد.
میزان تولید و مصرف شکر و روغن
نیاز سالانه کشور به شکر حدود 1.9 تا 2.1 میلیون تن است که 1.6 میلیون تن آن در داخل تولید می‌شود.
طی سال‌های 1401 و 1402، به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، مصرف سرانه شکر کاهش یافت که این کاهش برخلاف سایر کالاهای اساسی مانند لبنیات و گوشت، تأثیر مثبتی بر سلامت داشته است. مصرف سرانه شکر به ازای هر نفر به 24 کیلوگرم رسید که پیش‌تر بین 27 تا 29 کیلوگرم برآورد می‌شد؛ احتمالاً این مقدار در سال اخیر کاهش بیشتری هم داشته است.
در حوزه روغن، وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد کشور به حدود 90 درصد واردات دانه‌های روغنی وابسته است و سالانه حدود 3 میلیون تن وارد می‌شود که این رقم سال گذشته حدود 30 درصد کاهش یافته است. تولید داخل نیز بین 1.5 تا 1.6 میلیون تن تخمین زده می‌شود.
تغییرات سیاست‌گذاری در اقلام اساسی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز گذشته مخالفت خود را با درخواست دولت برای بررسی مجدد لایحه کاهش مالیات بر ارزش افزوده دارو، ملزومات پزشکی، شیرخشک اطفال، کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و کشاورزی اعلام کردند.
مجلس پیش‌تر در 7 اردیبهشت 1404 با کاهش مالیات بر ارزش افزوده از 10 درصد به یک درصد موافقت کرده بود، اما کمیسیون برنامه و بودجه با اعطای اختیار به دولت برای کاهش مالیات بر ارزش افزوده این اقلام مخالفت کرد.
در بند (1) از تبصره (1) قانون بودجه 1404، دولت مجاز است حقوق گمرکی واردات اقلامی مانند دارو، ملزومات پزشکی، شیرخشک، کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی را به یک درصد کاهش دهد، اما واژه «مالیات» از این بند حذف شده که باعث سردرگمی تولیدکنندگان شده است. در نهایت مجلس مالیات بر ارزش افزوده یک درصدی پیشنهادی دولت را برای این اقلام نپذیرفت.
توضیحات وزیر جهاد کشاورزی
غلامرضا نوری‌قزلجه در جلسه مجلس با تأکید بر حساسیت دولت و مجلس نسبت به معیشت مردم، خواستار کاهش مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی مانند شکر و روغن به یک درصد شد. وی یادآور شد که در سال‌های گذشته این کالاها معاف از مالیات بودند اما امسال این استثنا حذف شده و مالیات 10 درصدی شامل آنها می‌شود.
وزیر جهاد کشاورزی هشدار داد در صورت عدم تصویب لایحه کاهش مالیات، قیمت کالاهایی مانند مرغ، تخم مرغ، شیر و خامه باید مجدداً اصلاح شود و این موضوع تأمین کالا را با مشکل مواجه می‌کند.
او همچنین اشاره کرد که مالیات 10 درصدی همراه با سایر هزینه‌ها مانند حقوق گمرکی و بیمه باعث افزایش واقعی قیمت‌ها بیش از 9 تا 10 درصد می‌شود و تأثیر تورمی زیادی بر بازار خواهد داشت.
اظهارات نماینده صنف تولیدکنندگان روغن نباتی
علی فاضلی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی روغن نباتی ایران، اعلام کرد که مجلس با لایحه دولت برای کاهش مالیات بر ارزش افزوده مخالفت کرده و تولیدکنندگان موظف به پرداخت مالیات 10 درصدی هستند، در حالی که محصولات با فرض یک درصد مالیات تولید و فروخته شده‌اند. وی افزود که این مسئله باید در سطح سران قوا پیگیری شود، زیرا افزایش مالیات ظرف کمتر از یک هفته باعث افزایش قیمت‌ها در بازار خواهد شد.
