علت سبز بودن مدفوع نوزاد چیست؟ بررسی دلایل و نکات مهمی که والدین باید بدانند!
به گزارش سرویس کودک پایگاه خبری ساعدنیوز، مدفوع سبز نوزاد یکی از موضوعاتی است که ممکن است والدین را نگران کند، اما در بسیاری از موارد این تغییر رنگ کاملاً طبیعی است. رنگ مدفوع نوزاد می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، نوع تغذیه (شیر مادر یا شیر خشک)، و شرایط جسمانی او تغییر کند. در این مقاله، به بررسی دلایل سبز شدن مدفوع نوزاد از منابع معتبر، نشانه‌های نگران‌کننده و نکات مراقبتی می‌پردازیم.
دلایل سبز بودن مدفوع نوزاد
1. مکونیوم در روزهای اولیه تولد
نوزادان در چند روز اول پس از تولد مدفوعی تیره و چسبناک به نام مکونیوم دفع می‌کنند. این مدفوع که معمولاً سبز تیره یا سیاه است، از مایع آمنیوتیک، سلول‌های پوستی، و ترشحات گوارشی تشکیل شده و به دلیل وجود رنگدانه‌های صفراوی (بیلی‌روبین) به این رنگ دیده می‌شود. این حالت کاملاً طبیعی است و معمولاً طی چند روز به رنگ‌های روشن‌تر مانند زرد یا سبز روشن تغییر می‌کند.
2. تغذیه با شیر مادر
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اغلب مدفوعی زرد خردلی یا سبز روشن دارند. این رنگ به دلیل وجود شیر اولیه (فورمیلک) است که غنی از لاکتوز و کم‌چرب است. اگر نوزاد به‌طور مداوم فقط شیر اولیه دریافت کند (به دلیل شیردهی کوتاه یا تعویض سریع پستان‌ها)، مدفوع ممکن است سبز و گاهی کف‌آلود شود. برای پیشگیری، توصیه می‌شود نوزاد زمان کافی برای دریافت شیر پرچرب (هندمیلک) داشته باشد.
3. مصرف شیر خشک یا مکمل آهن
شیر خشک‌های غنی‌شده با آهن یا قطره‌های مکمل آهن می‌توانند باعث سبز شدن مدفوع شوند. آهن موجود در این محصولات با باکتری‌های روده واکنش داده و رنگ مدفوع را به سبز تیره تغییر می‌دهد. این حالت معمولاً بی‌خطر است، اما اگر با علائم دیگری همراه باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
4. رژیم غذایی مادر شیرده
غذاهایی که مادر مصرف می‌کند، به‌ویژه سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج، کاهو یا کلم، می‌توانند از طریق شیر مادر رنگ مدفوع نوزاد را سبز کنند. همچنین، مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها توسط مادر (مانند آنتی‌بیوتیک‌ها) ممکن است روی رنگ مدفوع تأثیر بگذارد.
5. شروع غذاهای کمکی
وقتی نوزادان (معمولاً پس از 6 ماهگی) شروع به خوردن غذاهای جامد مانند پوره نخودفرنگی، اسفناج یا لوبیا سبز می‌کنند، مدفوع آن‌ها ممکن است به رنگ سبز تغییر کند. این تغییر به دلیل رنگدانه‌های موجود در غذا (مانند کلروفیل) است و معمولاً جای نگرانی ندارد.
6. عبور سریع غذا در روده
اگر غذا به‌سرعت از روده‌های نوزاد عبور کند، صفرا (ماده‌ای سبز رنگ که توسط کبد تولید می‌شود) فرصت کافی برای تجزیه شدن ندارد و مدفوع سبز می‌شود. این حالت در نوزادان به دلیل تکامل نیافتن سیستم گوارشی رایج است و معمولاً بی‌خطر است.
7. عفونت‌ها یا حساسیت‌ها
در برخی موارد، مدفوع سبز می‌تواند نشانه‌ای از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی (مانند روتاویروس یا آنفلوآنزای معده) یا حساسیت غذایی (مانند حساسیت به لاکتوز یا پروتئین گاوی) باشد. اگر مدفوع سبز با علائمی مانند اسهال، استفراغ، تب، یا وجود موکوس (لزج و براق) همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید نگران مدفوع سبز نوزاد باشیم؟
هرچند مدفوع سبز در بسیاری از موارد طبیعی است، اما در شرایط زیر لازم است با متخصص اطفال مشورت کنید:
اسهال یا استفراغ مداوم: نشانه‌ای از عفونت یا مشکلات گوارشی.
وجود خون یا موکوس در مدفوع: می‌تواند نشانه حساسیت یا عفونت باشد.
کم‌آبی: علائمی مانند گریه بدون اشک، کاهش ادرار، یا خشکی دهان.
کاهش وزن یا بی‌اشتهایی: نشان‌دهنده مشکل در تغذیه یا سلامت عمومی.
مدفوع سبز مداوم بیش از چند روز: به‌ویژه اگر با علائم دیگر همراه باشد
راه‌های درمان و پیشگیری از مدفوع سبز نوزاد
اصلاح شیردهی: اگر نوزاد فقط شیر اولیه دریافت می‌کند، مدت زمان شیردهی از هر پستان را افزایش دهید تا شیر پرچرب نیز دریافت کند.
بررسی رژیم غذایی مادر: کاهش مصرف غذاهای نفاخ یا رنگ‌دار (مانند سبزیجات سبز) ممکن است کمک‌کننده باشد.
مشورت با پزشک درباره مکمل‌ها: اگر مدفوع سبز به دلیل قطره آهن است، پزشک ممکن است دوز یا نوع مکمل را بررسی کند.
توجه به غذاهای کمکی: در صورت شروع غذاهای جامد، غذاهای سبز را به‌تدریج وارد رژیم غذایی کنید.
مراقبت از بهداشت: در صورت مشکوک بودن به عفونت، رعایت بهداشت و مراجعه به پزشک ضروری است
نکات مهم برای والدین
رنگ مدفوع به‌تنهایی نشانه بیماری نیست: رنگ‌های سبز، زرد، قهوه‌ای و نارنجی معمولاً طبیعی هستند، مگر اینکه با علائم غیرعادی همراه باشند.
پیگیری وزن‌گیری نوزاد: اگر نوزاد وزن‌گیری خوبی دارد و علائم ناراحتی نشان نمی‌دهد، مدفوع سبز معمولاً بی‌خطر است.
مشورت با پزشک در صورت شک: اگر نگران هستید، بهتر است با متخصص اطفال تماس بگیرید تا علت دقیق مشخص شود
نتیجه‌گیری
سبز بودن مدفوع نوزاد در اکثر موارد طبیعی و ناشی از عواملی مانند مکونیوم، نوع تغذیه، یا رژیم غذایی مادر است. بااین‌حال، توجه به علائم همراه مانند اسهال، استفراغ، یا کاهش وزن مهم است. اگر تغییر رنگ مدفوع با علائم نگران‌کننده همراه باشد، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق ضروری است. با آگاهی از دلایل این تغییر رنگ و رعایت نکات مراقبتی، می‌توانید با آرامش بیشتری از سلامت نوزاد خود اطمینان حاصل کنید.
