مراسم قندشکنی چیست و چگونه برگزار می‌شود؟ آشنایی با آداب، تاریخچه و تزیین کله قند در فرهنگ ازدواج ایرانی
به گزارش سرویس آداب و رسوم پایگاه خبری ساعدنیوز، مراسم قندشکنی یکی از آیین‌های سنتی و ماندگار در فرهنگ ازدواج ایرانی است که ریشه در باورهای کهن دارد. این مراسم نماد شیرینی و خوشبختی در آغاز زندگی مشترک است و در شهرهای مختلف ایران با رسوم خاص خود برگزار می‌شود. در این مقاله، به‌طور کامل با معنای قندشکنی، تاریخچه، آداب و رسوم، تفاوت‌های منطقه‌ای، مراحل اجرا و نکات مهم تزیین کله قند آشنا می‌شوید.
قندشکنی چیست؟
قندشکنی یا در برخی مناطق «قند سیندیرما»، مراسمی است که معمولاً پیش از عقد یا پس از بله‌برون برگزار می‌شود. در این آیین، خانواده داماد به همراه بزرگان فامیل به خانه عروس می‌روند. پس از توافق بر سر مهریه، شیربها و سایر شرایط، یک کله قند تزیین‌شده توسط یکی از نزدیکان شکسته می‌شود؛ این شکستن نماد شیرین شدن زندگی زوجین و آغاز خوشبختی است.
تاریخچه و فلسفه مراسم قندشکنی
مراسم قندشکنی ریشه در آیین‌های زرتشتی دارد. در آن فرهنگ، قند نماد شیرینی، عشق و برکت است. با شکستن قند، باور داشتند انرژی‌های مثبت وارد زندگی زن و شوهر می‌شود و بدی‌ها از آن دور می‌شود. در گذشته از قند نه فقط برای خوردن بلکه برای پاشیدن شادی و طراوت استفاده می‌کردند، که این باور در قندشکنی ادامه یافته است.
آداب و رسوم قندشکنی در شهرهای مختلف ایران
🟠 چهاربرج (آذربایجان غربی):
پس از توافق بر سر مهریه، کله قند تزیین‌شده روی سینی‌ای با پارچه قرمز قرار می‌گیرد. ریش‌سفید یا یکی از جوانان فامیل آن را می‌شکند. تکه‌های قند را به مادر عروس تحویل می‌دهند تا در مراسم عقد، روی سر زوج ساییده شود.
🟠 سوادکوه (مازندران) – اره‌سری:
یک تا دو شب بعد از خواستگاری، خانواده داماد با کله قند و پارچه راهی خانه عروس می‌شوند. پس از خواندن صیغه محرمیت، قند را با چکش تزیین‌شده می‌شکنند. مادر عروس به قندشکن هدیه‌ای مثل پارچه یا جوراب می‌دهد.
🟠 قوچان (خراسان شمالی):
در زمان عقد، دو کله قند جلوی عاقد قرار می‌گیرد. پس از جاری شدن خطبه، قندها را به هم می‌زنند و تکه‌های آن را روی پارچه‌ای سفید که بالای سر زوجین است، می‌سایند. سپس چای شیرین با این قند تهیه و بین مهمانان توزیع می‌شود.
مراحل اجرای مراسم قندشکنی
1. آماده‌سازی وسایل
کله قند بزرگ و سالم
چکش تزیین‌شده
سینی یا پارچه سفید
گل، روبان، تور برای تزیین
2. دعوت مهمانان
بزرگان و ریش‌سفیدان دو خانواده دعوت می‌شوند تا شاهد توافق و انجام مراسم باشند.
3. توافق بر سر مهریه و شرایط
تمام شرایط مالی و حقوقی ازدواج روی کاغذ نوشته شده و دو طرف امضا می‌کنند.
4. شکستن کله قند
شخصی خوش‌نام یا از بزرگان فامیل، کله قند را می‌شکند. این لحظه با صلوات، شادمانی و حتی دف‌نوازی همراه است.
5. پذیرایی
به مهمانان چای شیرین یا در برخی مناطق «چای دورنگ» داده می‌شود.
6. ساییدن قند در عقد
تکه‌های قند شکسته‌شده، در مراسم عقد روی سر عروس و داماد ساییده می‌شود که نمادی از بارش شیرینی بر زندگی مشترک است.
نتیجه‌گیری
مراسم قندشکنی یکی از زیباترین و نمادین‌ترین آیین‌های ازدواج ایرانی است که با شادی، احترام و معنویت همراه است. این مراسم، پیوند میان سنت‌های گذشته و زیبایی‌های امروز را حفظ می‌کند و یادآور آن است که شیرینی آغاز، تأثیری عمیق در ادامه راه دارد.
با تزیین هنرمندانه کله قند، اجرای بااحترام مراسم، و رعایت آداب محلی، می‌توان قندشکنی را به یکی از خاطره‌انگیزترین لحظات زندگی زوجین تبدیل کرد.
