به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، هادی خانیکی عصر امروز (دوشنبه، ۱۹ خرداد) در نشست آشنایی با کتاب بازاندیشی انتقادی شادکامی نوشته جردن مک‌کنزی و ترجمه گیتی خزاعی در خانه اندیشمندان علوم انسانی درباره شادکامی گفت: شادکامی ترکیبی از احساس رضایت از زندگی، امید به آینده، داشتن معنا و هدف و تجربه روابط معنادار با جامعه ایمن است. ضعف سرمایه اجتماعی، تابو بودن شادی در فضاهای رسمی و سیاست‌گذاری فرهنگی و ناتوانی در گفت‌وگوهای واقعی، تهدیدهایی برای از بین رفتن شادی در ایران هستند.
وی ادامه داد: با این اوصاف شادکامی در ایران قربانی شکاف‌های ارتباطی شده است. شادکامی نیازمند روایت جمعی است و اگر روایت جمعی شکل نگیرد نمی‌توان شادکامی را تجربه کرد. راهکارهایی؛ چون بازسازی و ترمیم سرمایه اجتماعی و رسمیت بخشیدن به شادی و گشودن فضابرای گفت وگوهای عمومی و تقویت نقش نهادهای ارتباط ساز برای بازگرداندن شادی به حوزه عمومی ضروری است.
این کتاب خودآموز شادی نیست
هادی خانیکی همچنین ۱۰ ویژگی کتاب را برشمرد و ادامه داد: مترجم از حوزه روانشناسی و اخلاق فراتر رفته و به حوزه‌های اقتصاد، جامعه شناسی، ارتباطات، علوم سیاسی و مطالعات محیط زیستی وارد شده است. کتاب بین منظر کلان و خرد پیوند برقرار کرده و سعی داشته به چیستی و روابط علی بپردازد.
این استاد ارتباطات با بیان اینکه کتاب ساختارهای کلاسیک فهم شادکامی را برهم زده، اظهار داشت: این کتاب دنبال روایت های فرهنگی و اجتماعی درباره شادکامی است و تجربه‌های مختلف را نیز نقد و روایت می‌کند.
وی بیان کرد: کتاب توجهی به خودشناسی در عین ویژگی‌های جامعه سرمایه‌گذاری است. این کتاب نگاه انتقادی به مدرنیته دارد و ضمن نقد مدرنیته و ساختار سرمایه‌داری تاکیدی بر ورود به سوسیالیسم برای شادی بیشتر ندارد.
خانیکی به ویژگی دیگر کتاب که نداشتن نتیجه‌گیری است اشاره کرد و اظهار داشت: این کتاب خودآموز شادی نیست، نتیجه گیری ندارد و به تقویت بینش جامعه‌شناختی کمک می‌کند.
نارضایتی‌های اجتماعی شادی‌زدا هستند
مترجم کتاب و پژوهشگر اجتماعی نیز در این نشست با طرح سوالی سخنان خود را آغاز کرد و گفت: چرا بحث شادکامی برای جامعه مهم است؟ این به شرایط جامعه برمی‌گردد. نارضایتی از شرایط موجود در جامعه ایران همیشه چالش بوده است.
گیتی خزاعی ادامه داد: انتشار گزارش‌ها، وضعیت تروماتیکی را در حوزه گفتمانی ایجاد کرده؛ گزارش‌هایی درباره اینکه ایران از کدام کشورها در موارد مختلف رتبه پایین تر یا بالاتری دارد، بدون اینکه به این نکته توجه شود که این گزارش‌ها با چه سنجه‌ای صورت گرفته است.
شادکامی به یک موضوع روزمره در فضای جامعه تبدیل شده است. نارضایتی‌های سیاسی و غیره بیشتر به سمت شادی‌زدایی هست تا به سمت رویکرد شادی محورانه باشد.
این پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه توجه نسبت به شادی اهمیت دارد، گفت: در گفت‌وگوهای روزمره می‌شنویم نسبت به هرچه حال مردم را خوب کند، مقاومت وجود دارد؛ این باعث می‌شود توجه ما در سال‌های اخیر، نسبت به شادی برانگیخته‌تر شده باشد.
ایران در مواجهه با شادی با پیچیدگی روبه‌روست
رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات نیز درباره اهمیت شادی گفت: شادی یکی از مفاهیم مهم در فلسفه غرب بوده است. در دوران مدرن عوامل تعیین‌کننده شادی دچار تغییراتی شده و در حاضر حاضر جوامعی مثل ایران در مواجهه با شادی با پیچیدگی بیشتری روبرو هستند.
علی ربیعی، ادامه داد: وی ادامه داد: خیابان ها در سال ۱۴۰۱ ترکیبی از نیازهای بقا و ارزش‌های والاتری بودند که در قالب ارزش‌های ابراز وجود مثل حق انتخاب و آزادی اظهار می‌شد. جامعه ایران دچار روی هم افتادگی نیازهای نسلی و تاریخی شده است. مطالعه شادی در این شرایط خاص‌تر است که کتاب به آن اشاره می‌کند.
وی با اشاره به افزایش انتظارت و کاهش شادی در دوران مدرن، تاکید کرد: یکی از موضوعات مهم در دوران مدرن این است که انتظارات از آینده باعث شده احساس شادی سرکوب شود. آدم‌های همیشه در حال شکست، هیچ‌گاه احساس کامروایی نمی‌کنند و کتاب نیز مرتبط با نظام مدرنیته درباره آن بحث می‌کند.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات افزود: رابطه بین خود و جهان اجتماعی همچنین احساس خوب نسبت به زندگی داشتن دو مبحث مرتبط هستند که در کتاب به درستی به آن اشاره شده است.
نویسنده کتاب تفکر کلاسیک دارد
در ادامه استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران ضمن تاکید بر اینکه کتاب فصل مطول جمع بندی ندارد، گفت: این نکته خوبی است؛ از این نظر کتاب کلاسیک تلقی می‌شود. در این شیوه مولف سوالی را مطرح می‌کند و هرچه پیش‌تر می‌رود سوالات افزون‌تر می‌شود. این کتاب چنین ویژگی‌ای دارد و تن به کتاب کلاسیک می‌زند؛ سوالش را به سوال دیگری تبدیل می‌کند.
تقی آزاد ارمکی، ادامه داد: متفکران کلاسیک به این دلیل ماندگارند که اندیشه را وادار به زایش می‌کند. او با صورت‌بندی جدید از مساله زایش اندیشه می‌کند و میراث‌های جدیدی را برجا می‌گذارد.
رویداد آشنایی با کتاب بازاندیشی انتقادی شادکامی، عصر امروز با حضور هادی خانیکی استاد ارتباطات، گیتی خزاعی مترجم کتاب و پژوهشگر اجتماعی، علی ربیعی، رئیس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات و تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
