همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: یک مطالعه‌ای جهانی نشان می‌دهد گونه‌های زیستی در هر منطقه به‌صورت متمرکز در یک هسته مرکزی زندگی می‌کنند و بافاصله گرفتن از این هسته، تنوع گونه‌ها کاهش می‌یابد. الگوی هسته به حاشیه در پی انتشار یک مطالعه جهانی در نشریه Nature Ecology & Evolution، دانشمندان به کشف یک الگوی جهانی در توزیع گونه‌های زیستی در سراسر زمین دست یافتند. این الگو که به نام «الگوی هسته به حاشیه» شناخته می‌شود، نشان می‌دهد در هر منطقه زیستی، گونه‌ها به‌صورت متمرکز در یک هسته مرکزی زندگی می‌کنند و بافاصله گرفتن از این هسته، تنوع گونه‌ها کاهش می‌یابد. این ساختار لایه‌ای در تمامی اکوسیستم‌ها، از جنگل‌ها و اقیانوس‌ها گرفته تا بیابان‌ها و تالاب‌ها، مشاهده شده است.
تنوع و پراکندگی گونه‌های زیستی
در طبیعت، گونه‌های زیستی به‌صورت پراکنده در سراسر زمین توزیع شده‌اند. اما یک مطالعه جهانی جدید نشان می‌دهد این توزیع تصادفی نیست. دانشمندان با بررسی داده‌های مربوط به گونه‌های مختلف در اکوسیستم‌های گوناگون به کشف الگوی جدیدی دست‌یافته‌اند که نشان می‌دهد در هر منطقه زیستی، گونه‌ها به‌صورت متمرکز در یک هسته مرکزی زندگی می‌کنند و بافاصله گرفتن از این هسته، تنوع گونه‌ها کاهش می‌یابد. این کشف می‌تواند درک ما را از نحوه توزیع گونه‌ها در طبیعت و همچنین راه‌های حفاظت از تنوع زیستی زمین تغییر دهد.
در هر منطقه زیستی، هسته‌های مرکزی وجود دارند که بیشترین تنوع گونه‌ای را در خود جای‌داده است. این هسته‌ها به‌عنوان مراکز اصلی تنوع زیستی عمل می‌کنند و از آنها گونه‌ها به مناطق اطراف گسترش می‌یابند.
در حاشیه نیز مناطق انتقالی با تنوع کمتر بافاصله گرفتن از هسته مرکزی، تنوع گونه‌ها کاهش می‌یابد. این مناطق که به نام «حاشیه‌ها» شناخته می‌شوند، به‌عنوان مناطق انتقالی عمل می‌کنند و تنها گونه‌هایی که قادر به سازگاری با شرایط متغیر هستند، می‌توانند در آنها زندگی کنند. 
فیلترهای محیطی نقش شرایط زیستی در توزیع گونه‌ها شرایط محیطی مانند دما، بارندگی و نوع خاک نقش مهمی در تعیین اینکه کدام گونه‌ها می‌توانند در یک منطقه زندگی کنند، دارند. این فیلترهای محیطی باعث می‌شوند تنها گونه‌هایی که با شرایط خاص منطقه سازگار هستند، بتوانند در آنجا بقا یابند.
اهمیت این کشف برای حفاظت از تنوع زیستی درک این الگوی توزیع می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های حفاظتی مؤثر باشد. با شناسایی هسته‌های مرکزی و حاشیه‌ها، می‌توان مناطق کلیدی برای حفاظت از تنوع زیستی را مشخص و از انقراض گونه‌ها جلوگیری کرد.
کشف «الگوی هسته به حاشیه» در توزیع گونه‌های زیستی، درک ما را از نحوه پراکندگی و تنوع زیستی در طبیعت تغییر می‌دهد. این الگو می‌تواند ابزار مهمی در برنامه‌ریزی‌های حفاظتی و مدیریت منابع طبیعی باشد. با استفاده از این اطلاعات، می‌توان مناطق کلیدی را برای حفاظت از تنوع زیستی شناسایی کرده و اقداماتی مؤثر برای حفظ آنها انجام داد.
