به گزارش خبرنگار ایرنا، شخم و شیار زمستانه که شالیکاران مازندران از یک دهه گذشته به این موضوع توجه جدی می کنند سبب شد تا علاوه بر استفاده از آب فراوان، جمعیت انتقالی آفت به سال بعد کاهش محسوسی بیابد، به طوری که نسل اول این آفت در شالیزارها به حداقل رسیده است.
گزارش های رسمی از کارشناسان مراکز خدمات کشاورزی مازندران نشان می دهد که با اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به کشاورزان نقش مفید و سازنده عوامل کنترل بیولوژیک (دشمنان طبیعی آفات) در کنترل آفت پررنگ شده است، به طوری که انگیزه و گرایش کشاورزان به سمت و سوی روش های پاک و سازگار با محیط زیست برای مدیریت و کنترل عوامل خسارتزا در مزارع شالیزاری افزایش یافته است.
کرم ساقه خوار مهم ترین آفت برنج است که در فصل زمستان به صورت کرم (لارو) در علف های هرز خشک حاشیه مزارع مخفی است و در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به شفیره تبدیل می شود و پس از چند روز از شفیره ها پروانه خارج شده و با تخم گذاری روی شالی در خزانه و یا بوته های نشا شده در زمین اصلی موجب آلودگی و منجر به خسارت هایی در شالیزارها می شود.
نخستین نشا کاری رسمی مازندران بیست و چهارم فروردین امسال در شهرستان قائمشهر انجام شده است و در حال حاضر طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران حدود ۱۹۰ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان نشا کاری شد و بر اساس اعلام حفظ نباتات سزمان جهاد کشاورزی استان شالیزارهای حوزه آبریز هراز واقع در شهرستان های آمل، بابل، بابلسر، محمودآباد و فریدونکنار بدون خسارت ناشی از آفت نسل اول کرم ساقه خوار در مرحله رویشی مناسبی قرار دارند.
رها سازی زنبور تریکوگراما روش مهم مقابله بیولوژیکی با کرم ساقه خوار برنج
رییس مرکز خدمات کشاورزی بخش لاله آباد شهرستان بابل ضمن تایید شالیزارهای منطقه بدون سمپاشی علیه کرم ساقه خوار برنج در وضعیت رویشی مناسبی قرار دارند، گفت: از آن جایی که کشاورزان نسبت به شخم شیار زمستانه اهتمام جدی داشته اند، لارو های این آفت در این مقطع به عنوان نسل اول از بین رفته و وارد شالیزارها نشده است.
مرضیه اکباتانی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، توضیح داد: طی یک دهه اخیر کرم ساقه خوار نسل اول و دوم در کشت اول با عملی کردن توصیه های کارشناسان از جمله شخم زمستانه و از بین بردن علف‌های هرز کنار مزرعه نه تنها به مرحله طغیان نمی رسد، و طبق آمار جهاد کشاورزی مازندران حتی مصرف سم دیازینون و گرانوله نیز به شدت کاهش یافت.
وی با بیان این که خطر گسترش آفت نسل دوم کرم ساقه خوار از اواسط خرداد ماه در شالیزارهای استان دور از انتظار نیست، توضیح داد: به همین دلیل در شرایط و موقعیت فعلی با مدیریت تلفیقی درمبارزه با آفات کرم ساقه خوار برنج قابل اجرا است و کشاورز ضمن جدا کردن بوته های مریض ، رها کردن زنبور تریکوگراما را انجام بدهند.
وی با بیان این که امسال شالیکاران با ثبت نام در سامانه می تواند زنبور مورد نیاز را برای مقابل بیولوژیکی علیه نسل دوم کرم ساقه خوار استفاده کنند، اظهار کرد: طبق اعلام حفظ نباتات جهاد کشاورزی مازندران محدودیتی در واگذاری زنبور به کشاورزان وجود ندارد و طبق نیاز استاندارد به کشاورزان تحویل می شود.
این کارشناس ارشد مرکز خدمات کشاورزی مازندران وضعیت روان آب رودخانه ها برای آبیاری شالیزارها را مناسب توصیف کرد و گفت: شالیکاران تا این لحظه بدون تنش آبی و یا روشن کردن پمپ های چاه‌های کشاورزی، زمین های خود را زیر کشت برنج بردند.
مدیران جهاد کشاورزی شهرستان های آمل، محمودآباد و بابل نیز اعلام کردند که نسل اول کرم ساقه خوار برنج در شالیزارهای استان مشاهده نشده است و کشاورزان بدون انجام هزینه ای از این مرحله عبور کردند.
آنان نسبت به مدیریت آفت نسل دوم کرم ساقه خوار برنج به شالیکاران هشدار دادند و تاکید کردند که با هدف کاهش مصرف سموم شیمیایی، حفاظت از محیط زیست و کاهش هزینه های تولید ،مبارزه بیولوژیک رها سازی زنبور تریکوگرما علیه کرم ساقه خوار برنج را عملیاتی کنند.
زنبور تریکوگراما، از کوچکترین زنبورهای پارازیت است که با قراردادن تخم خود در داخل بدن میزبان یا تخم آفت، در طول مراحل تکاملی زندگی، با استفاده از محتویات بدن میزبان، سبب مرگ آن می شود.
زنبور تریکوگراما حشره ریز و ظریفی است که حدود یک میلیمتر طول دارد و متعلق به خانواده‌ای از زنبورها تحت نام علمی Trichogrammatidae است. یکی از ۸۰ جنس خانواده Trichogrammatidae که دارای بیش از ۲۰۰ گونه در سراسر جهان است، این خانواده از زنبورها به طور کلی پارازیتوئید (انگل) تخم بویژه پروانه‌ها هستند که تعدادی از این پروانه‌ها جزء آفات مهم و اصلی محصولات کشاورزی بشمار می روند.
زنبور برای یافتن تخم میزبان در مزرعه، پروازهای کوتاهی انجام می‌دهد. زنبور تریکوگراما با ایجاد سوراخ در پوسته تخم آفت در داخل آن ۲-۱ عدد تخم قرار می‌دهد، بعد از ۱۲-۸ روز (در دمای ۲۸-۲۵ درجه سانتی‌گراد) زنبور از داخل تخم، خارج می‌شود و هر زنبور ماده در حدود ۷۰-۴۰ عدد تخم میزبان (آفت) را پارازیت (آلوده) می‌کند.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود. استان مازندران تولید کننده ۷۲ نوع محصول زراعی و باغی است که در تولید ۱۵ محصول رتبه اول تا سوم را دارد.
این استان با برخورداری از تنها ۲.۵ درصد زمین کشاورزی کشور، سالانه هفت درصد از تولیدات کشاورزی و ۱۱ درصد از ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی کشور را در اختیار دارد.
طبق پیش بینی سازمان جهاد کشاورزی مازندران امسال حدود ۲۲۸هزار هکتار از زمین های استان زیر کشت برنج می رود که تا کنون نشا کاری ۹۰ درصد از این سطح عملیاتی شده است.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.
