فلاحت پیشه: در دور پنجم مذاکرات، طرفین صرفا تلاش کردند که شکست مذاکرات را اعلام نکنند/ گذر از این شرایط نیازمند ابتکارات توام با ریسک است

به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه دیپلمات‌ها در دور آخر مذاکرات کار جدیدی انجام ندادند، گفت: آنان صرفا تلاش کردند که شکست مذاکرات را اعلام نکنند.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، با اشاره به اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر لزوم غنی‌سازی صفر ایران و تاکید مقامات جمهوری اسلامی بر حفظ توان هسته‌ای کشور، اظهار کرد: برای ایران، تولید سوخت مهم‌ترین بحث در فناوری هسته‌ای است، زیرا یک بار پس از اتمام سوخت 20 درصدی برای نیروگاه 5 مگاواتی امیرآباد تهران، آمریکا مانع شد که آژانس به تعهد خود در قبال ایران عمل کند. طبق برجام، آژانس متعهد بود شرایطی را فراهم کند که ایران بتواند سوخت 20 درصدی را برای این نیروگاه که استفاده تحقیقاتی و پزشکی دارد، تحویل بگیرد. چون آمریکا مانع اجرای این تعهد آژانس شد، ایران غنی‌سازی خود را از 3.7 درصد به 20 درصد افزایش داد.

وی افزود: اکنون نیز اگر ایران غنی‌سازی و تولید سوخت هسته‌ای را پایان دهد، هیچ تضمینی وجود ندارد که بتواند از دیگر اعضای آژانس، سوخت مورد نیاز خود را تحویل بگیرد. خصوصا که برنامه هسته‌ای ایران، محدود به نیروگاه نیست و در حوزه‌های مختلف صلح‌آمیز اعم از پزشکی، کشاورزی و غیره نیز فناوری هسته‌ای خود را گسترش داده است و اگر تضمینی برای تأمین سوخت هسته‌ای مورد نیاز ایران وجود نداشته باشد، کشور ما علاوه بر تحمل یک ضرر حیثیتی، با یک ضرر مالی جدی هم مواجه خواهد شد.

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم با بیان اینکه نقض تعهدات برجامی آمریکا، ایران را به شدت نسبت به این کشور بی‌اعتماد کرده است، گفت: از فروردین‌ماه امسال مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا برگزار شد، با این هدف که نسبت به غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران اطمینان حاصل شود‌. اما آمریکا موضوع جدیدی مبنی بر پایان دادن به غنی‌سازی ایران را مطرح کرد. علاوه بر اینکه غنی‌سازی یک موضوع حیثیتی برای ایران است، این خواسته آمریکا هزینه‌های مالی گزافی هم برای جمهوری اسلامی دارد. لذا مذاکرات با یک اختلاف نظر جدی مواجه شده است.

فلاحت‌پیشه با بیان اینکه دیپلمات‌ها در دور آخر مذاکرات کار جدیدی انجام ندادند، عنوان کرد: آنان صرفا تلاش کردند که شکست مذاکرات را اعلام نکنند. نهایتا تنها این موضوع مطرح شد که عمانی‌ها برای جلوگیری از شکست مذاکرات، یک طرح جایگزین ارائه کرده‌اند که اگرچه هنوز جزئیات آن مشخص نیست، اما در شرایط فعلی تنها طرحی که ممکن است مطرح شده باشد، تعلیق برنامه هسته‌ای ایران در قبال برداشته شدن برخی از تحریم‌هاست.

وی با بیان اینکه در هر صورت طرفین می‌دانند که رسیدن به همین مرحله کنونی هم کار دشواری بوده است، اضافه کرد: همین که اکنون دو طرف در حال گفت‌وگو بر سر طرح‌های مختلف هستند، پس از گذر از موانع مختلفی حاصل شده است. در حال حاضر، فرضیه جنگ ملغی شده، زیرا آمریکایی‌ها هم به دلیل سرمایه‌گذاری‌های خود در منطقه، می‌دانند که شکست دیپلماسی و شکل‌گیری جنگ در منطقه، منافع اقتصادی‌ آنان را به خطر می‌اندازد. قراردادهای اخیر ترامپ با سه کشور عربی، تا این لحظه بزرگترین دستاورد او در کل دو دولتش محسوب می‌شود که برایش به یک پاشنه آشیل در مذاکرات با ایران تبدیل شده، زیرا در صورت عدم توافق و شکل‌گیری جنگ بین ایران و آمریکا، سرنوشت 4 تریلیون دلار قرارداد آمریکا با سه کشور عربی دچار ابهامات جدی می‌شود. لذا آمریکا هم ناچار به توافق است.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اکنون دو طرف نیازمند یک راه‌حل به سبک نلسون ماندلا هستند، اظهار کرد: ماندلا می‌گوید برای صلح با دشمن، باید به او پیشنهاد همکاری بدهید. لذا من معتقدم که ایران و آمریکا برای جلوگیری از شکست مذاکرات، باید یک طرح همکاری‌جویانه را در دستور کار قرار دهند. این طرح چه در قالب کنسرسیوم باشد و چه در قالب همکاری‌های دیگر، باید باعث شود دو طرف به گونه‌ای عمل کنند که نظر یکدیگر را تامین کنند؛ اولا برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ادامه یابد و ثانیا طرف آمریکا هم هیچ گونه دغدغه‌ای در قبال برنامه هسته‌ای ایران نداشته باشد. این طرح بسیار بهتر از طرح‌هایی است که موضوع تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای ایران را مطرح می‌کنند و می‌تواند زمینه‌ساز توافق شود.

فلاحت‌پیشه با بیان اینکه فرسایشی شدن مذاکرات به ضرر دو طرف است، افزود: آمریکا نیازمند ثبات در منطقه است تا شرکت‌هایش بتوانند برای اجرای قراردادها با سه کشور عربی گام بردارند، زیرا این شرکت‌ها حاضر نیستند سرمایه‌گذاری‌های ده‌ساله خود را در منطقه ناامن خاورمیانه انجام دهند. خصوصا که ایران نیز اعلام کرده هر گونه جنگ در خاورمیانه را کار مشترک اسرائیل و آمریکا می‌داند. وضوخا جنگ به ضرر ایران هم هست، زیرا در همین چند وقت اخیر دیدیم که در فاصله هر دو دور مذاکره، آمریکایی‌ها تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کردند. لذا فرسایشی شدن مذاکرات به ضرر هر دو طرف است.

وی با بیان اینکه نگرانی‌های آمریکا از اسرائیل می‌تواند باعث پیشبرد سریع‌تر دیپلماسی شود، عنوان کرد: نتانیاهو می‌داند تنها در شرایط بحران می‌تواند نفس بکشد و سعی دارد نیروهای جنگ‌طلبانه آمریکا را مورد سوءاستفاده خود قرار دهد. ترامپ نیز می‌داند که نتانیاهو استاد راه‌اندازی جنگ‌های بی‌پایان است. خصوصا که جنگ با ایران، یک کلان‌جنگ به حساب می‌آید و منافع آمریکا را هم تهدید می‌کند. لذا هم ایران و هم آمریکا می‌دانند که هزینه توافق بسیار کمتر از هزینه شکست مذاکرات است.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه گذر از این شرایط نیازمند ابتکارات توام با ریسک است و همچنین طرفین باید تابوی همکاری با یکدیگر را بشکنند، گفت: در طول دو دهه اخیر، چین، روسیه و سه کشور اروپایی پرونده هسته‌ای ایران را گرفتار وقت‌کشی‌های پرهزینه کرده و طوری وانمود کرده‌اند که گویی بدون آن‌ها، هیچ توافقی صورت نمی‌گیرد. لذا من همواره تأکید کرده‌ام که پرونده هسته‌ای ایران تنها شامل دو طرف ایران و آمریکا می‌شود و همان طور که این دو کشور توانستند بدون حضور چین، روسیه و تروئیکا پشت میز مذاکره بنشینند، اکنون هم باید راه‌حل‌هایی را ارائه دهند که بر اساس همکاری‌ها و رفع دغدغه‌ها دو طرف باشد. تنها چنین راه‌حلی می‌تواند به یک توافق پایدار برسد.

فلاحت‌پیشه با اشاره به رایزنی وزارت خارجه ایران با چین، روسیه و تروئیکای اروپایی، بیان کرد: این کار به منظور خروج ایران از دیپلماسی اقتدارطلبانه ترامپ انجام می‌شود. واقعیت این است که اگر در حال حاضر سایر کشورهای عضو 1+5 در مذاکرات حضور ندارند، این ناشی از اراده ایران نیست، بلکه آمریکا خواست که چنین شود. اکنون هم اگر ایران بخواهد، آمریکایی‌ها حاضر نیستند طرف دیگری وارد مذاکرات شود. در شرایط فعلی اگرچه ایران باید دغدغه‌های اروپا نسبت به موضوع اوکراین را رفع کند، اما هیچ کشور دیگری نباید وارد مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا وارد شود.