چهارم خرداد؛ روز ترور هاشمی رفسنجانی و حمله شیمیایی به مهران

عصر ایران - چهارم خردادماه در تاریخ معاصر ایران، روزی پر از رویدادهای ریز و درشت، از تحولات سیاسی و نظامی تا مسائل اقتصادی و اجتماعی است. از اعتراض یک وزیر دفاع سابق آمریکا به مواضع کشورش در قبال حق غنی‌سازی ایران تا بمباران شیمیایی مهران و حمله به قرارگاه اشرف. این روز همچنین شاهد ترور نافرجام آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و عزل سید ضیاءالدین طباطبائی در دوران قاجار بوده است. مروری بر اتفاقات این روز در طول سالیان، گواهی بر فراز و نشیب‌های تاریخی ایران است.

4 خرداد 1384

«رابرت مک نامارا» وزیر دفاع اسبق آمریکا ضمن انتقاد از مواضع کشورش در برابر جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد بر اساس قوانین «ان. پی. تی» ایران حق دارد در مسیر غنی سازی گام بردارد.

4 خرداد 1376

لایحه استانی شدن قزوین در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. پیش از این، قزوین جزو استان تهران بود.

4 خرداد 1372

تمامی تانکرهای سوخت و تأسیسات موجود در قرارگاه اشرف در جریان بمباران هوایی این پایگاه توسط نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران به آتش کشیده شد و ساختمان موسوم به «ستاد داخله» نیز منهدم شد.

4 خرداد 1370

دولت جمهوری اسلامی ایران اعتراض شدید خود را به خاطر حمله آمریکاییها به یک شناور ایرانی به آن کشور ابلاغ کرد.

4 خرداد 1368

ایران به دلیل حمله امریکا به هواپیمای مسافربری ایرباس در خلیج فارس به دیوان لاهه شکایت کرد واز این کشور غرامت خواست‌.

4 خرداد 1365

«مک‌فارلین» ـ مشاور امنیت ملی امریکاـ مخفیانه و به طور غیرقانونی با گذرنامه ایرلندی و هواپیمای باری وارد تهران شد تا به نمایندگی از رونالد ریگان ـ رئیس جمهور امریکا ـ راههای گشودن رابطه سیاسی با ایران را بررسی کند، اما نتیجه‌ای به دست نیاورد.

4 خرداد 1365

بر اثر بمباران شیمیایی مهران توسط هواپیماهای عراقی، صدها نفر مصدوم شدند. بمب های شیمیایی به کار رفته در این حمله از نوع تاول زا و تخریب کننده اعصاب بوده است.

4 خرداد 1362

پیرو کشف شبکه جاسوسی حزب توده در ایران و اخراج چند تن از اعضای سفارت شوروی در تهران، سه عضو سفارت ایران نیز از مسکو اخراج شدند.

4 خرداد 1361

یک روز پس از آزادسازی خرمشهر، نیروهای ایران تأسیسات پتروشیمی عراق را در آن سوی اروندرود به آتش کشیدند و منهدم کردند. این آتش‌سوزی به مدت 7 ساعت ادامه داشت.

4 خرداد 1361

صدام حسین رئیس جمهور عراق در مصاحبه ای با روزنامه السیاسه چاپ کویت گفت اگر ارتش مصر به بغداد بیاید ما دروازه را باز کرده به آنها خوش آمد می گوییم.

4 خرداد 1360

به نوشته روزنامه میزان «نهضت آزادی» با انتشار بیانیه ای تحت عنوان «کی باید برود» حمایت خود را از طرح «رفراندوم» که از سوی بنی صدر برای توجیه مقابله با مجلس و دولت ابراز شده بود، اعلام کرد.

4 خرداد 1360

دادسرای انقلاب اسلامی مرکز در اطلاعیه ای اعلام کرد صدها مورد سند طبقه بندی شده وزارت خارجه از این وزارتخانه به سرقت رفته و تحویل دفتر ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور شده است.

4 خرداد 1358

حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در منزل خود مورد اصابت گلوله دو مهاجم قرار گرفت و مجروح شد.

4 خرداد 1358

امام خمینی طی نامه ای خطاب به مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر خواستار سرعت عمل در تکمیل قانون اساسی و احاله آن به شورای انقلاب جهت تصویب و سپس انجام همه پرسی راجع به آن گردید.

4 خرداد 1358

ساختمان رادیو تلویزیون تبریز مقارن ظهر امروز مورد هجوم یک گروه مسلح قرار گرفت و تمام کارکنان آن به گروگان گرفته شدند.

4 خرداد 1358

انورسادات رئیس جمهور مصر در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد مایل است به شاه مخلوع ایران پناهندگی اعطا کند. وی گفت این موضوع را ماه آینده پس از برگزاری انتخابات در مجلس ملی مصر مطرح خواهم کرد.

4 خرداد 1357

شاه در مصاحبه ای با روزنامه «شیکاگو تریبیون» که امروز منتشر شد گفت در نظر دارد هر نوع آشوب سیاسی تازه ای را سرکوب کند. وی مخالفان خود را مردمی بی سواد و وحشی توصیف کرد.

4 خرداد 1356

هفته نامه آلمانی اشترن نوشت در هیچ کشور جهان به اندازه ایران شکنجه رواج ندارد. سه میلیون نفر از عوامل شاه هر نوع انتقادی را در مردم خفه کرده اند. حتی در خارج نیز دانشجویان ایرانی باید از عمال پهلوی بترسند و ادارات اطلاعاتی آلمان نیز افراد تحت تعقیب ساواک را تسلیم تیغ مأموران این سازمان می کنند.

4 خرداد 1351

پنج تن از رهبران سازمان مجاهدین خلق ایران (منافقین) محمد حنیف‌نژاد، سعید محسن‌،علی اصغر بدیع‌زادگان‌، عبدالرسول مشکین فام و محمود عسگرزاده ـ درآستانه ورود نیکسون رییس جمهوری امریکا به ایران اعدام شدند.

4 خرداد 1350

سه تن از اعضای چریکهای فدایی خلق به نام های پرویز پویان، صادقی‌نژاد و رحمت پیرونذیری که در ترور سپهبد فرسیو و حمله به پاسگاه سیاهکل دست داشتند در زد و خورد با مأموران ساواک کشته شدند.

4 خرداد 1348

ویلیام راجرز، ـ وزیر خارجه امریکاـ برای شرکت در شانزدهمین شورای وزیران سازمان پیمان مرکزی ـ سنتوـ به تهران آمد.

4 خرداد 1347

شاه اعلام کرد: «ما به تنهایی قادر به دفاع از خود نیستیم و پیمان سنتو نیز متأسفانه نتوانست قدرتی را که قابل اتکا باشد به دست آورد.»

4 خرداد 1339

فرمان اجرای قانون اصلاحات ارضی از سوی شاه صادر شد.

4 خرداد 1334

دوازده نفر از نمایندگان 8 کمپانی نفتی عضو کنسرسیوم بین‌المللی نفت، وارد تهران شدند.

4 خرداد 1334

به منظور تسریع در امر خلع سلاح عشایر فیروزآباد فارس، دولت در این شهر حکومت نظامی برقرار کرد.

4 خرداد 1325

سفیر کبیر شوروی رسماً اعلام کرد تخلیه ایران از قوای شوروی به پایان رسیده است.

4 خرداد 1302

روزنامه «اتحاد» در مقاله ای با عنوان «تجاوزات انگلیس» به حوادث خونین بحرین و نقش انگلیس در آن اشاره کرد و راجع به عملکرد دولت انگلیس نوشت چندین سال است که این دولت ضعیف کش نسبت به ایران رویة غیرمطلوب اتخاذ کرده و باعث اتلاف هزاران نفوس ایرانی و چند صد کرور ضرر اقتصادی گردیده است.

4 خرداد 1301

وزارت داخله امروز در تلگرافی به حاکم استان لرستان نوشت یک انگلیسی به نام کاپیتان «بویل» در آن استان مشغول تقسیم اسلحه است. وی در این تلگراف خواست گزارش کاملی در این مورد تهیه و ارسال شود.

4 خرداد 1301

دولت ایران قویاً بابت ادامه اشغال شهرک فیروزه که در زمان تزارها اشغال شده و روسها پس از انقلاب بلشویکی به موجب عهدنامه 1921 قول تخلیه آن را داده بودند به مسکو اعتراض کرد.

4 خرداد 1300

با حکمی از احمدشاه قاجار، سیدضیاء الدین طباطبائی عزل و کابینه 100روزه وی سقوط کرد. در همین روز سید ضیاء تحت الحفظ راهی قزوین شد تا از راه بغداد به اروپا تبعید شود.

4 خرداد 1297

عشایر فارس به فرماندهی صولت الدوله تهاجمی بزرگ را علیه قوای انگلیسی به راه انداخته و تلفات فراوانی را به آنان وارد آوردند. در این عملیات 600 الی 700 نفر از عشایر جان خود را از دست دادند.