به گزارش همشهری آنلاین، مهدی خورسند؛کارشناس مسائل بین‌الملل در روزنامه همشهری نوشت، جنگ روسیه و اوکراین به نقطه‌ای حساس رسیده است که در آن تصمیمات استراتژیک طرفین و نقش‌آفرینی بازیگران بین‌المللی می‌تواند مسیر آینده را تعیین کند. درحالی‌که تلاش‌ها برای برقراری صلح ادامه دارد، بی‌اعتمادی عمیق بین طرفین و منافع متضاد قدرت‌های جهانی، دستیابی به توافقی پایدار را دشوار کرده است. این جنگ که با فشار و تحریک آمریکایی‌ها و با به میان انداختن فرد بی‌تجربه‌ای چون ولودیمیر زلینسکی شکل گرفت، این روزها مجددا با بازیگری و تعیین پیش‌شرط‌های آمریکا وارد فضای حساس و شکننده‌ای شده است.
درگیری نظامی میان روسیه و اوکراین که از سال۲۰۲۲ آغاز شده، همچنان ادامه دارد و تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس پایدار با چالش‌های متعددی مواجه شده است. در آوریل۲۰۲۵، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به‌طور یکجانبه آتش‌بسی ۳۰ساعته به مناسبت عید پاک اعلام کرد. با این حال، در طول این آتش‌بس، حملات روسیه در منطقه خرسون منجر به کشته‌شدن ۳نفر و زخمی‌شدن ۳نفر دیگر شد. ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اعلام کرد که روسیه بیش از ۲۹۰۰بار آتش‌بس را نقض کرده است؛ درحالی‌که روسیه نیز اوکراین را به ۴۹۰۰مورد نقض آتش‌بس متهم کرده است. این نقض‌ها نشان‌دهنده بی‌اعتمادی عمیق بین طرفین و استفاده از آتش‌بس‌ها به‌عنوان فرصت‌هایی برای تجدید قوا و برنامه‌ریزی مجدد نظامی است.
در این بین، با وجود همه حمایت‌هایی که رئیس‌جمهور سابق آمریکا از اوکراین داشت، با روی کار آمدن ترامپ این فضا به‌سرعت تغییر و واشنگتن با مواضع اتخاذی، جامعه جهانی حامی اوکراین را متعجب کرد. در روزهای گذشته مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که ایالات‌متحده با عضویت اوکراین در ناتو مخالف است، زیرا این امر می‌تواند منجر به تعهدات نظامی فوری تحت ماده ۵ ناتو شود. جو بایدن در ژوئیه ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که ایالات‌متحده از عضویت اوکراین در ناتو حمایت می‌کند، اما این امر باید پس از پایان جنگ با روسیه صورت گیرد. وی تأکید داشت که عضویت اوکراین در ناتو در حال حاضر می‌تواند منجر به درگیری مستقیم با روسیه شود. در دسامبر ۲۰۲۴، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، اظهار داشت که اوکراین تنها درصورتی می‌تواند به ناتو بپیوندد که اصلاحات نظامی و دمکراتیک لازم را انجام دهد. وی همچنین اشاره کرد که ممکن است اوکراین به جای عضویت کامل در ناتو، تضمین‌های امنیتی مشابهی دریافت کند.
همچنین گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه دولت ترامپ پیشنهاد توافق صلحی را مطرح کرده که شامل به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر کریمه و دیگر مناطق اشغالی اوکراین، در ازای لغو تحریم‌ها و عدم‌عضویت اوکراین در ناتوست.
به‌نظر می‌رسد همه وعده‌های داده شده از سوی ترامپ که شرایط صلح را پس از اخذ رأی از مردم آمریکا در اوکراین فراهم می‌کند، بلوفی تبلیغاتی است و به‌نظر نمی‌رسد اراده جدی‌ای برای ایجاد صلح وجود داشته باشد؛ کمااینکه همانطور که پیش‌تر نگارنده این یادداشت در نوشتارهای قبلی نیز اذعان کرده بود، آمریکا در آخرین حربه علیه قدرت‌های نوظهور منتقد نظم آمریکایی در دنیا، از تله «تنش فرسایشی ژئوپلیتیک در عمق استراتژیک» آنها بهره می‌برد تا زمینه تضعیف این بازیگران نوظهور که از کیک قدرت در نظام بین‌الملل سهم بیشتری می‌خواهند را فراهم کند. روسیه یکی از پیشروترین کشورها بود که با فعالیت در زمینه کاهش سهم دلار از مبادلات بین‌المللی و ایجاد و فعالسازی نهادهای منطقه‌ای چون بریکس، سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و... به جنگ ابزارهای هژمونی‌ساز آمریکا یعنی «دلار» و «سازمان‌های بین‌المللی» رفته و آمریکا هم می‌کوشد با فرسایشی کردن تنش روسیه و اوکراین زمینه تضعیف روسیه را فراهم کند.
سناریوهای احتمالی آینده جنگ
اما رویکردها درخصوص آینده جنگ روسیه و اوکراین بسیار متناقض و تقریبا پراکنده است. تحلیلگران ۵سناریوی ممکن برای آینده جنگ روسیه و اوکراین درنظر گرفته‌اند که در پایان یادداشت به آنها اشاره می‌شود:
۱.توافق صلحی با امتیازدهی اوکراین: اوکراین با واگذاری بخشی از قلمروی خود به روسیه، به توافق صلحی دست می‌یابد.
۲. تداوم جنگ با حمایت غرب: اوکراین با حمایت نظامی و اقتصادی غرب، به مقاومت در برابر روسیه ادامه می‌دهد.
۳. تشدید درگیری‌ها و گسترش جنگ: درگیری‌ها به کشورهای دیگر گسترش می‌یابد و منجر به بحران منطقه‌ای یا جهانی می‌شود.
۴. تغییر رژیم در روسیه یا اوکراین: تحولات داخلی در یکی از کشورها منجر به تغییر سیاست‌ها و پایان جنگ می‌شود.
۵. مداخله مستقیم ناتو یا کشورهای دیگر: ناتو یا کشورهای دیگر به‌طور مستقیم در جنگ دخالت می‌کنند که می‌تواند منجر به درگیری گسترده‌تری شود.
کوتاه سخن اینکه به‌نظر می‌رسد با توجه به وضعیت میدانی تنش روسیه و اوکراین و دست برتر روسیه در این جنگ، شاید سخت به‌نظر برسد که آمریکا بتواند امتیاز خاصی از روسیه برای اوکراین بگیرد و احتمال اینکه پیش‌شرط‌های روسیه که از ابتدای جنگ بدون تغییر مانده‌اند(۱- عدم‌عضویت اوکراین در ناتو ۲- انضمام مناطق اسلاونشین اوکراین به سرزمین روسیه و ۳- اعلام بی‌طرفی اوکراین در تهدیدات علیه روسیه) عملیاتی شوند و روسیه با اخذ بیشترین امتیازات راضی به اتمام جنگ شود، کم است اما با توجه به سناریویی که آمریکا علیه روسیه برای فرسایشی‌شدن جنگ تدارک دیده، آتش این جنگ حتی با اخذ امتیازات از سوی روسیه نیز گرم خواهد ماند!
