29 اردیبهشت در گذر تاریخ معاصر ایران؛ از درگذشت نماینده اول مجلس اول تا سیاست مهار دوگانه آمریکا

29 اردیبهشت هر سال یادآور رویدادهای گوناگونی در تاریخ معاصر ایران بوده است. از درگذشت چهرههای سیاسی و مذهبی گرفته تا واکنشهای بینالمللی و تحولات سیاست داخلی، این روز در حافظه تاریخی ایرانیان نقش بسته است. در سالگرد این روز، نگاهی گذرا به برخی از مهمترین وقایع 29 اردیبهشت در طول دهههای گذشته میاندازیم.
عصر ایران - 29 اردیبهشت هر سال یادآور رویدادهای گوناگونی در تاریخ معاصر ایران بوده است. از درگذشت فخرالدین حجازی، نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی در سال 1386، تا گزارش سرویس ضدجاسوسی آلمان درباره سازمان مجاهدین خلق در سال 1383 و اعلام سیاست مهار دوگانه آمریکا علیه ایران و عراق در سال 1372، این روز در حافظه تاریخی ایرانیان نقش بسته است. در سالگرد این روز، نگاهی گذرا به برخی از مهمترین وقایع 29 اردیبهشت در طول دهههای گذشته میاندازیم تا سیر تحولات و رویدادهای تاثیرگذار در تاریخ ایران را مرور کنیم.
29 اردیبهشت 1386
فخرالدین حجازی نماینده مردم تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی پس از تحمل سالها بیماری در 78 سالگی درگذشت.
29 اردیبهشت 1383
سرویس ضدجاسوسی آلمان در گزارش سالانه خود از سازمان مجاهدین خلق به عنوان یک گروه تروریستی که تلاش می کند ژست یک اپوزیسیون دمکراتیک را به خود بگیرد یاد کرد.
29 اردیبهشت 1374
آیت الله علامه حاج شیخ محمدتقی شوشتری در سن 95 سالگی در اقامتگاهش شهرستان شوشتر دارفانی را وداع گفت.
29 اردیبهشت 1374
اهالی شهرک «اور - سور - اواز» در حومه پاریس که منزل صالح رجوی برادر مسعود رجوی در آنجاست و مریم رجوی نیز در مدت اقامتش در فرانسه در آنجا ساکن بود، از دولت فرانسه درخواست کردند مقر مجاهدین خلق را از این شهرک به جای دیگر انتقال دهد.
29 اردیبهشت 1372
اعمال سیاست مهار دوگانه امریکا در اجلاس سالانه مؤسسات مطالعات خاور نزدیک علیه ایران و عراق اعلام شد. این سیاست از جانب «مارتین ایندایک» ـ مسئول امور خارجی شورای امنیت ملی امریکا ـ در واشنگتن مطرح گردید.
29 اردیبهشت 1369
صدام حسین در دومین نامه خود برای رهبران جمهوری اسلامی ایران ضمن دفاع از عملکرد سیاسی و نظامی خود و حکومت عراق در سالهای جنگ بار دیگر بر لزوم حضور آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در گفت وگوهای مستقیم با رهبران عراق و اینکه مکه مکرمه، محل گفت وگوها قرار گیرد، تأکید کرد.
29 اردیبهشت 1359
محاکمه سران حزب جمهوری خلق مسلمان از جمله محمد رضا ایرانی، ابوالقاسم رستم خانی و علی اکبر ستار حقیقی در دادگاه انقلاب اسلامی تبریز به ریاست حجت الاسلام موسوی تبریزی آغاز شد.
29 اردیبهشت 1358
امام خمینی فرمودند: دولت آمریکا ما را تهدید کرده که اگر چنانچه اعدامها ادامه پیدا کند روابط ایران و آمریکا به خطر میافتد. الهی که به خطر بیفتد. ما رابطه با آمریکا را میخواهیم چه کنیم. رابطه ما با آمریکا رابطه یک مظلوم با ظالم است. رابطه یک غارت شده با یک غارتگر است...
29 اردیبهشت 1352
سخنگوی وزارت امور خارجه، گزارش مجله نیوزویک را که اعلام کرده بود صدها افسر ایرانی برای آموزش دوره های تعلیمات نظامی به اسرائیل رفته اند، تکذیب کرد.
29 اردیبهشت 1349
کنفرانس بزرگ سرمایهگذاران امریکایی در تهران آغاز به کار کرد.
29 اردیبهشت 1332
لایحه سلب مصونیت دکتر مظفر بقایی به دلیل معاونت در ربوده شدن و قتل تیمسار افشارطوس رئیس شهربانی کل کشور امروز از سوی وزارت دادگستری تقدیم مجلس شورای ملی شد.
29 اردیبهشت 1330
دولت ایران در پاسخ به قضاوتهای امریکا و انگلیس راجع به ملی شدن صنعت نفت، این رویداد را نشانه حق حاکمیت ملی ایران دانست و تأکید کرد هیچ مقام بینالمللی صلاحیت رسیدگی به این امر را ندارد.
29 اردیبهشت 1324
دولت ایران در نامهای به سران متفقین، بار دیگر پیروزی در جنگ را به آنان تبریک گفت و خواستار تخلیه ایران از وجود نظامیان انگلیسی، امریکایی و روسی شد.
29 اردیبهشت 1324
مأموران دولتهای متفق که در پی سقوط آلمان نازی از بازداشتگاه «داخو» در برلین دیدن کردند اعلام نمودند که در میان زندانیان این بازداشتگاه 135 نفر ایرانی بودهاند. این عده همراه با سایر محبوسین آزاد شدند.
29 اردیبهشت 1319
وزیر مختار آلمان در تهران به برلین گزارش داد: «هر گونه تضعیف انگلستان در جنگ، موقعیت آن کشور را در ایران و همچنین موقعیت شرکت نفت ایران و انگلیس را که برای امپراطوری بریتانیا از اهمیت حیاتی برخوردار است، مختل خواهد ساخت.»
29 اردیبهشت 1314
اساسنامه فرهنگستان ایران به تصویب هیأت دولت رسید.
29 اردیبهشت 1310
قانونی در مجلس شورای ملی به تصویب رسید که طی آن مجازات همکاری باحزب کمونیست، 10 سال زندان با اعمال شاقه، تعیین شد.
29 اردیبهشت 1305
«هسکل» امریکایی به عنوان مستشار امور فلاحت به استخدام حکومت ایران درآمد.
29 اردیبهشت 1304
تقاضای میلسپو رئیس آمریکایی امور مالیه ایران برای استخدام 12 نفر دیگر از مستشاران آمریکایی برای معاونت امور مالیه ایران به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
29 اردیبهشت 1300
عده زیادی از کلیمیان، مسیحیان و زرتشتیان، امروز در اعتراض به قانون ممنوعیت تولید و توزیع مشروبات الکلی مقابل خانه ضیاءالدین طباطبایی رئیس الوزرا اجتماع کردند.
29 اردیبهشت 1300
سرهنگ «بوریس روگاتچف» وابسته نظامی شوروی در دیدار با سرهنگ «ساندرز» وابسته نظامی انگلیس اطلاع داد «نیروهای شوروی در حال خروج از ایران هستند و در عملیاتی که دولت ایران بخواهد علیه نیروهای میرزاکوچک خان انجام دهد مداخله نخواهد کرد.»
29 اردیبهشت 1299
کشتی حامل احمدشاه که چندی پیش از بندر مارسی در فرانسه به سوی آبهای خلیج فارس به راه افتاده بود امروز به بندر خرمشهر رسید.
29 اردیبهشت 1291
یپرم خان ارمنی، رئیس نظمیه، در جنگ با قوای سالارالدوله در حوالی کرمانشاه کشته شد.
29 اردیبهشت 1286
کمیسیونی که برای متمم قانون اساسی تشکیل شده بود پیشنهادات شیخ فضل الله نوری را برای اسلامی کردن مصوبات مجلس شورای ملی پذیرفت. هر چند که توطئه علیه دیدگاههای اسلامی شیخ ادامه یافت.
29 اردیبهشت 1285
روزنامه «دیلی اکسپرس» چاپ لندن در بیان تبانی روسیه و انگلستان در مورد سرنوشت ایران نوشت «قبول برتری روسها در شمال و انگلیسیها در جنوب مهمترین ماده از توافق دو کشور در مورد ایران است.»
منبع: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی