معرفی انواع ورق های سیاه و موارد مهم درباره آن ها
ورق های سیاه یکی از مهم ترین و پرکاربردترین محصولات در صنعت فولاد هستند و خرید ورق سیاه به علت انعطاف پذیری و مقاومت بالای خود در بسیاری از پروژه های ساختمانی و صنعتی انجام می شود. این ورق ها به روش نورد گرم تولید شده و به دلیل عدم پوشش خاصی، ظاهر سیاه و مات دارند که به همین دلیل به آنها ورق های سیاه گفته می شود.
انواع مختلفی از این ورق ها با توجه به ضخامت و خصوصیات مکانیکی شان در بازار موجود هستند. از کاربردهای برجسته ورق های سیاه می توان به ساخت سازه های فلزی، پل ها، مخازن، خودروها و بسیاری از وسایل و تجهیزات صنعتی اشاره کرد. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف ورق های سیاه، ویژگی ها و کاربردهای هر یک خواهیم پرداخت.
ویژگی های ورق سیاه
ورق های سیاه که با عناوین دیگری همچون فولاد سیاه یا ورق آهن سیاه شناخته می شوند، سطح تقریبا صافی دارند. این ورق ها در دسته ورق های رول گرم قرار می گیرند و کیفیت آن ها براساس شاخص ST برآورد می شود. ابعاد و ضخامت ورق سیاه هم به عنوان یکی از مهم ترین مشخصات آن تنوع بالایی دارد. اندازه استاندارد این ورق حدود 1000 الی 2000 میلی متر است و حتی می توان آن را به صورت سفارشی در سایزهای بزرگتر تولید کرد. پس، محدودیتی در زمینه سایز ورق نوع سیاه وجود ندارد و مصرف کنندگان می توانند ورق مورد نیازشان را به راحتی تهیه کنند.
انواع ضخامت ورق سیاه
ضخامت ورق سیاه جزو فاکتورهایی است که خریداران به آن توجه زیادی دارند. این ورق، تحت ضخامت های متنوعی تولید می شود تا پاسخگوی نیاز پروژه های مختلف باشد. ورق های مدل سیاه در ضخامت های 2 الی 15 میلی متر موجود هستند و مصرف کنندگان می توانند با توجه به سبک پروژه خود، دست به انتخاب بزنند. البته ضخامت این ورق از 1.5 میلی متر آغاز شده و امکان تولید آن تا ضخامت 100 میلی متر هم وجود دارد؛ اما درکل، ضخامت مرسوم آن همان 2 الی 15 میلی متر می باشد. ضمنا، ورق های سیاه با ضخامت بیش از 20 میلی متر را به صورت شیت برش می زنند که در این حالت، امکان برش مجدد آن در سایز موردنظر مصرف کننده وجود دارد.
انواع ورق های سیاه
ورق سیاه به صورت کلی در 2 نوع St37 و St52 تولید می شود. که هرکدام ویژگی های خاصی دارند. ورق های سیاه ST37 و ST52 دو نوع از پرکاربردترین ورق های فولادی هستند که در صنایع مختلف به خصوص ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرند. هر دو نوع ورق از نظر ظاهری شبیه به هم هستند اما از نظر خواص مکانیکی و شیمیایی تفاوت هایی دارند. در ادامه به بررسی دقیق تر این دو نوع ورق می پردازیم.
ورق سیاه ST37 چیست؟
ورق سیاه ST37 یکی از پرکاربردترین انواع ورق های فولادی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این ورق از فولاد کم کربن ساخته شده و به دلیل خواص مکانیکی مناسب و قیمت اقتصادی، انتخابی ایده آل برای بسیاری از کاربردها به شمار می رود. ST مخفف عبارت انگلیسی Structural Steel است که به معنی فولاد ساختمانی می باشد. عدد 37 هم به حداقل مقاومت کششی این نوع فولاد در واحد مگا پاسکال اشاره دارد.
استانداردهای ورق ST37
ورق ST37 باید مطابق با استانداردهای مشخص تولید شود تا کیفیت و خواص مکانیکی آن تضمین شود. بعضی از استانداردهای مهم برای ورق ST37 عبارتند از:
استانداردهای بین المللی: استانداردهایی مثل ASTM A36 هم برای ورق ST37 وجود دارد.
استاندارد ملی ایران: این استاندارد مشخصات فنی، روش های آزمون و شرایط پذیرش ورق ST37 را تعیین می کند.
کاربردهای ورق سیاه ST37
ورق ST37 به دلیل خواص منحصر به فرد خود، در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت پروفیل های ساختمانی: تولید پروفیل های IPE، HEA و …
ساخت قطعات ماشین آلات: ساخت بدنه ماشین آلات صنعتی و کشاورزی.
صنعت خودرو: ساخت بعضی از قطعات بدنه خودرو.
ساخت سازه های فلزی: از جمله ستون ها، تیرها، خرپاها و اسکلت های فلزی ساختمان ها.
ساخت مخازن: ساخت مخازن ذخیره سازی آب، مواد شیمیایی و سوخت.
ساخت لوله ها: تولید لوله های صنعتی و ساختمانی.
مزایای ورق سیاه ST37
در ادامه به بررسی دقیق تر مزایا و معایب ورق ST37 می پردازیم تا به شما در انتخاب بهتر کمک کنیم.
قیمت مناسب: نسبت به سایر انواع فولاد، قیمت ورق ST37 مناسب تر می باشد.
جوشکاری آسان: این ورق به راحتی جوشکاری شده و اتصالات محکمی ایجاد می کند.
شکل پذیری خوب: ورق ST37 قابلیت شکل دهی و خم شدن را دارد و به راحتی به شکل های مختلف در می آید.
در دسترس بودن: این نوع ورق به راحتی در بازار یافت شده و تأمین آن آسان می باشد.
مقاومت مناسب در برابر خوردگی: با توجه به نوع کاربرد، مقاومت ورق ST37 در برابر خوردگی قابل قبول می باشد.
معایب ورق سیاه ST37
استحکام پایین تر نسبت به بعضی فولادهای آلیاژی: برای کاربردهایی که نیاز به استحکام بسیار بالا دارند، ورق ST37 امکان دارد مناسب نباشد.
محدودیت در دماهای بالا: در دماهای بسیار بالا، خواص مکانیکی ورق ST37 کاهش می یابد.
مقاومت کمتر در برابر سایش: در محیط هایی که سایش زیاد است، امکان دارد ورق ST37 به سرعت ساییده شود.
با توجه به مزایا و معایب ورق ST37، می توان نتیجه گرفت که این ورق یک انتخاب اقتصادی و کاربردی برای بسیاری از پروژه های ساختمانی و صنعتی می باشد. با انتخاب صحیح و استفاده مناسب از این ورق، می توان به نتایج مطلوبی دست یافت.
ورق سیاه ST52
به دلیل داشتن کربن بیشتر نسبت به ورق St37، استحکام کششی و مقاومت در برابر ضربه بالاتری را دارد. این ورق ها همچنین آلیاژی بوده و عناصری مثل منگنز، مس، نیکل و سیلیسیوم در آن موجود استن که همین موضوع موجب افزایش مقاومت آن ها در برابر خوردگی، شکل پذیری و قابلیت فرم پذیری خواهد شد.
کاربردهای ورق ST52
ساخت قطعات ماشین آلات سنگین: در ساخت قطعاتی مثل شفت ها، چرخ دنده ها و سایر قطعاتی که در معرض تنش های بالا هستند، از ورق ST52 کاربرد دارد.
ساخت سازه های فلزی با باربری بالا: به دلیل استحکام بالای این ورق، از آن در ساخت سازه هایی مثل پل ها، جرثقیل ها، برج های انتقال و ساختمان های بلند کاربرد دارد.
ساخت تجهیزات معدنی: در ساخت تجهیزات معدنی مثل بیل مکانیکی، لودر و … که در معرض سایش و ضربه هستند، از ورق ST52 کاربرد دارد.
ساخت مخازن تحت فشار: به دلیل مقاومت بالای این ورق در برابر فشار، از آن در ساخت مخازن تحت فشار برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کاربرد دارد.
مزایای ورق ST52
استحکام بالا: مهم ترین مزیت ورق ST52 استحکام بالای آن است که موجب می شود برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا دارند، مناسب باشد.
شکل پذیری خوب: با وجود استحکام بالا، ورق ST52 همچنان شکل پذیری خوبی دارد و به راحتی خم می شود.
مقاومت به سایش و خوردگی: وجود عناصر آلیاژی در ترکیب این ورق، موجب افزایش مقاومت آن در برابر سایش و خوردگی می شود.
جوشکاری مناسب: با انتخاب روش های جوشکاری مناسب، می توان ورق ST52 را به خوبی جوشکاری کرد.
معایب ورق ST52
جوشکاری کمی دشوارتر: جوشکاری ورق ST52 نسبت به ورق ST37 کمی دشوارتر است و نیاز به مهارت و تجهیزات خاص دارد.
قیمت بالاتر: به دلیل وجود عناصر آلیاژی و خواص مکانیکی بهتر، قیمت ورق آجدار ST52 نسبت به ورق ST37 بالاتر می باشد.
بررسی خصوصیات ورق سیاه
شیوه خاص تولید ورق فولادی سیاه موجب می شود که ویژگی های خاص و متمایزی هم داشته باشند. بحث در مورد خواص فیزیکی و مکانیکی ورق سیاه خارج از حوصله این مقاله است، پس، بعضی از خصوصیات ورق سیاه را در اینجا به شکل بسیار مختصر و تیتروار مرور می کنیم:
رنگ تیره
چکش خواری و شکل پذیری بالا
مقرون به صرفه بودن تولید
استحکام و دوام بالا
قابلیت جوش پذیری
یکپارچگی ساختاری بالا
مقاومت پایین در برابر خوردگی و زنگ زدگی
سطح غیر صاف و پرداخت نشده
ابعاد ورق سیاه موجود در بازار
ورق سیاه محصولی است که به صورت های مختلف تولید می شود همچنین دارای ابعاد گوناگونی است. این کارخانه ها محصولات خود را با برندهای متفاوتی عرضه می کنند. ورق سیاه محصولی است که به دو شکل برش خورده و رولی به بازار ارائه می شود. که در زیر توضیحات تکمیلی ارائه شده است:
ورق های برش خورده: برای این مدل نیاز است طول آن ها هم بیان شود. نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که اکثر سایت هایی که ابعاد ورق سیاه برش خورده را ارائه می کنند، از واحد میلی متر بهره مند می شوند.
ورق های رولی: این مدل برش نخورده اند و برای صنایعی که از این محصولات به صورت عمده بهره مند می شوند، مناسب تر می باشد. ابعاد ورق های رولی به طور معمول، تنها به شکل ضخامت و عرض بیان می شود. ورق های برش خورده فروش بیشتری دارند. این محصولات به دلیل این که ساده تر مورد استفاده قرار می گیرند و خرید و فروش خرده آن ها راحت تر است، مشتریان بیشتری دارند، از این رو بخش بزرگی از ظرفیت کارخانه ها به ارائه این ورق ها اختصاص داده شده.
ورق سیاه 2 میل یکی از کاربردی ترین ورق های سیاه است که در ایران تولید می شود. کارخانه های بسیاری هستند که این محصول را ارائه می کنند. البته ورق های 2 میل به صورت وارداتی هم در بازار وجود دارد. با این حال این ورق ها را تنها به صورت رولی در دسترس خریداران قرار دارد. بعضی از کارخانه های داخلی هم به دلیل نداشتن تجهیزات برش ورق سیاه، این محصول را تنها به صورت رولی ارائه می کنند.
ورق سیاه دو میل برش خورده در عرضی بین 1000 تا 1250 و طولی بین 2000 تا 2500 به بازار ارائه می شوند. اگر این محصول را به صورت رولی تهیه نمایید، می توانید آن را با عرضی بین 1000 تا 1250، دقیقاً مثل نوع برش خورده آن تهیه کنید. از جمله ضخامت های دیگری که در جدول ابعاد ورق سیاه به آن ها اشاره کردیم می توان به 2.2، 2.3، 2.35، 2.5، 2.8، 3، 3.2، 3.5، 3.8، 4، 5، 6،8، 10، 12، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45، 50، 55، 60، 70، 80، 90 و 100 میلی متر اشاره کرد.
ورق های سیاه که دارای ضخامت 2.2 میلی متر هستند، تنها با عرض رول 600 و صفحه برش خورده 1250 در بازار موجود می باشد. این در حالی است که ورق های 2.35 هم با همین ابعاد به بازار ارائه می شوند. ورق های سیاه 2.5 میلی متری را هم با عرض 1000 و طول 2000 به صورت برش خورده تولید می شود. ورق های 2.8 میلی متری را هم تنها به صورت رولی و با عرض 1000 قابل تهیه هستند.
ورق های سه میل برش خورده با عرضی بین 1000 تا 1500 و طول 2 تا 6 هزار به بازار ارائه می شوند. این در حالی است که همین ضخامت را اگر بخواهید به صورت رولی تهیه کنید، عرضی بیشتر از 1500 میل به شما ارائه نخواهد شد.
تولیدکننده های ورق سیاه
بسیاری از کشورها به حوزه تولید ورق سیاه ورود کرده اند؛ چراکه این محصول پایه ای به صنعتی شدن آن ها کمک می کند. کشور ما هم دارای کارخانه های فولادی قدرتمندی است که در زمینه تولید ورق های سیاه فعالیت می کنند.
از بزرگترین و موفق ترین تولیدکنندگان ورق سیاه در ایران می توان به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، کارخانه فولاد کاویان، کارخانه فولاد گیلان، کارخانه فولاد اکسین و کارخانه فولاد امیرکبیر کاشان اشاره کرد. درحال حاضر، مجتمع فولاد مبارکه برجسته ترین تولیدکننده انواع ورق فولادی است و محصولات آن در سطح کیفی بسیار بالایی قرار دارند. آیرونید یکی از مراکز بزرگ تامین ورق سیاه از کارخانه های معتبر است و شما جهت دریافت اطلاعات بیشتر می توانید توابه این سایت (اینجا کلیک کنید) مراجعه کنید.
