خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: یادمان شهدای گمنام در قزوین مدفن ۸ شهید خوشنام دفاع مقدس است که سال‌ها در تپه‌ای در منطقه باراجین قزوین به خاک سپرده شده‌اند و محل حضور و آرامش مردم قدردان قزوین هستند.
هرچند در تمامی این سال‌ها این تپه به محلی برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی و دینی بوده اما برخی رویدادها در سالهای اخیر در کنار این یادمان قلب مردم قزوین را به درد آورده است.
در چند روز اخیر انتشار ویدئویی از شادمانی، پایکوبی و رفتارهای غیرمتعارف چند جوان در کنار این یادمان باعث ایجاد موجی از نارضایتی نسبت به عملکرد دستگاه‌های متولی در شهر قزوین شده و مردم همچون سالهای گذشته خواستار پایانی بر این حواشی که هرازگاهی در قزوین تکرار می‌شود شده‌اند.
در روزهای اخیر پس از انتشار این ویدئو و افزایش نارضایتی عامه مردم از بلاتکلیفی و عدم نظارت بر این یادمان دستگاه‌های مختلفی در استان قزوین با انتشار بیانیه و یا حتی گفتگو با رسانه‌ها نسبت به این اتفاق ابراز نگرانی کرده و حتی خواستار نظارت بر این یادمان شده‌اند اما هیچ دستگاهی تا به امروز مسئولیت این اتفاق را نپذیرفته و حال سوال اینجاست به‌راستی چه کسی مسئولیت اصلی نظارت بر این یادمان را دارد.
شهرداری به‌تنهایی نمی‌تواند بر روی یادمان‌ها نظارت داشته باشد
ابوالفضل اکبری رئیس سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به حواشی پیش‌آمده در تپه نورالشهدا اظهار کرد: نمی‌توان برای حضور افراد در تپه نورالشهدا و همچنین دیگر یادمان‌های شهدای گمنام محدودیت واقع شد.
وی با بیان اینکه باید نظارت دستگاه‌های نظارتی افزایش یافته و همه دستگاه‌ها به نظارت لازم بر این فضاها اهتمام داشته باشند، افزود: شهرداری به‌تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد و دستگاه‌ها در کنار همدیگر باید در برابر موضوعات مختلف ضد فرهنگی به ایستند.
رئیس سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین تأکید کرد: مجموعه حفظ آثار که متولی اصلی این منطقه محسوب می‌شود و دیگر دستگاه‌های شهری و نظارتی باید نسبت به نظارت بر این یادمان خود را مسئول بدانند.
وی با بیان اینکه حل این معضلات کار یک دستگاه نیست ادامه داد: هر کدام از دستگاه‌ها به‌تنهایی توانایی نظارت بر این مجموعه را ندارند و محدودیت‌های نیرویی و امکانات وجود دارد اما مشارکت همه دستگاه‌های فرهنگی و نظارتی می‌تواند باعث پیشگیری از وقوع چنین حوادثی شود.
شهرداری حفاظت فیزیکی از یادمان را تقویت کند
قاسم اللهیاری، دبیر و رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با برداشته‌شدن موانع اطراف یادمان شهدای گمنام و از بین رفتن حریم آن، به همراه عدم حضور خادمان در این مکان، شاهد بی‌احترامی‌ها و رفتارهای نامتعارفی از سوی برخی افراد هستیم که این موضوع موجب ناراحتی و آزردگی خانواده‌های شهدا شده است.
وی بر ضرورت حفظ شأن و حرمت شهدا تأکید کرده و افزود: رعایت آداب ورود به حریم مطهر قبور شهدای گمنام بسیار مهم است؛ بنابراین نیاز است شهرداری اقدامات لازم را برای تقویت حفاظت فیزیکی در این مکان انجام دهد.
اللهیاری بر اهمیت رسیدگی فوری به این موضوع اصرار ورزید و بیان کرد: محصورسازی و مدیریت ورودی این مکان مقدس باید با همکاری شهرداری و اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به‌صورت مشترک انجام شود تا از بروز ناهنجاری‌های اجتماعی در این محل جلوگیری شود.
وی ادامه داد: یادمان شهدا مکانی زیارتی است که باید توسط خادمان اداره شود، نه صرفاً نگهبانان؛ بااین‌حال، ضروری است که شهرداری به‌منظور حفاظت فیزیکی مناسب نگهبانی را نیز در نظر بگیرد و زیرساخت‌ها و امکانات لازم را برای حضور خادمان شهدای گمنام در این مکان فراهم کند تا از بروز هرگونه ناهنجاری اجتماعی پیشگیری شود.
اداره کل حفظ آثار هتک حرمت شهدا را محکوم کرد
اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت استان قزوین نیز با صدور بیانیه‌ای توهین و هتک حرمت شهدای گمنام را محکوم کرد.
در بیانیه این اداره کل آمده است:
یادمان شهدای گمنام تپه نورالشهدا، محلی مقدس و نمادین برای ترویج فرهنگ ایثار، مقاومت و شهادت در استان قزوین است. بی‌حرمتی و هنجارشکنی در این فضای معنوی، توهین به ارزش‌های اسلامی، انقلابی و خون پاک شهیدانی است که جان خود را فدای عزت و امنیت این سرزمین کردند. این اقدام ناپسند، به‌شدت از سوی این اداره کل محکوم می‌گردد.
از تمامی نهادهای مسئول، به‌ویژه دادستان محترم مرکز استان، فرمانداری قزوین، نیروی انتظامی، شهرداری و دیگر دستگاه‌های مرتبط انتظار می‌رود با ورود فوری، قاطع و هماهنگ، نسبت به بررسی ابعاد این اتفاق و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای حفظ حرمت این مکان مقدس، اقدامات لازم را به عمل آورند.
صیانت از ساحت مقدس شهدا وظیفه‌ای ملی، ارزشی و مشترک میان تمامی نهادها و آحاد مردم است. امید است با وحدت و اهتمام جمعی، از تکرار چنین رفتارهای نابهنجار جلوگیری شود و یادمان‌های شهدای گمنام، همچنان جایگاه عزت، آرامش و تعالی فرهنگی باقی بمانند.
اما این بیانیه و واکنش اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت استان قزوین کمی قابل تأمل و سوال برانگیز است و باعث ایجاد برخی ابهامات خواهد شد.
نقش اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت در یادمان
مهرماه سال ۱۴۰۳ و پس از تخریب یک حسینیه در حاشیه یادمان شهدای گمنام توسط اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت استان قزوین و پس از اینکه موجی از اعتراضات نسبت به این اتفاق راه افتاد این اداره کل با این توجیه که مسئولیت یادمان‌ها بر عهده حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس است مدعی شد تخریب حسینیه که برای حفظ سلامت مردم بوده اقدام قانونی بوده است اما امروز نه تنها هیچ سخنی از مسئولیت خود در برابر یادمان به میان نیاورده بلکه دیگر دستگاه‌ها را نیز مسئول دانسته است.
از سوی دیگر در آئین‌نامه اداره، حفظ، نگهداری و بهره‌برداری یادمان‌های عمومی شهدای گمنام دفاع مقدس کشور که در ۲۹ بهمن ۱۳۹۴ مصوب و ابلاغ شده در بند ۱ ماده ۳ آن تأکید شده اداره، حفظ و نگهداری و بهره‌برداری یادمان‌های شهدای گمنام دفاع مقدس کشور به عهده شورای هماهنگی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خواهد بود.
هیئت‌امنای یادمان شهدای گمنام قزوین چه کسانی هستند؟
از سوی دیگر در ماده ۹ این قانون تأکید شده که هر یادمان شهدای گمنام باید دارای هیئت امنا بوده و احکام انتصاب رئیس و اعضای هیئت امنای یادمان‌های شهدای گمنام در سطح کشور با پیشنهاد هیئت امنای یک رده بالاتر، توسط مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان «بصورت سه ساله» صادر خواهد شد.
بر اساس بند ۱۱ ماده ۱۰ همین قانون یکی از وظایف هیئت امنا یادمان انتخاب متولی مشخص و واجد صلاحیت لازم، جهت انجام امور مربوط به یادمان شهدای گمنام است و حال سوال اینجاست اعضای هیئت امنا یادمان شهدا گمنام قزوین چه کسانی هستند و چه کسی و یا دستگاهی را به عنوان متولی مشخص انتخاب کرده‌اند؟
همچنین در بند ۱۲ ماده ۱۰ این قانون پیش بینی برنامه‌های فرهنگی، مذهبی و معنوی در شأن شهدای گرانقدر، با رویکرد فرهنگ سازی و نشر آثار و ارزش‌های ایثار و جهاد و شهادت، در مناسبت‌ها و ایام مختلف نیز به این هیئت امنا سپرده شده است.
بدون شک نمی‌توان اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت استان قزوین را مسئول اصلی این اتفاقات و هتک حرمت‌ها دانست و دستگاه‌های دیگر را از این اتفاق مبرا دانست؛ اما آنچه در قانون آمده به‌وضوح صراحت دارد که چه دستگاهی باید زمینه‌ساز ایفای نقش دستگاه‌ها در یادمان‌ها باشد.
به نظر می‌رسد به جای فرار رو به جلو و صدور بیانیه‌هایی که بیشتر جنبه رسانه‌ای دارند دستگاه‌ها باید به دنبال ایفای نقش اصلی و قانونی خود در قبال شهدا و پیشگیری از وقوع حوادث بعدی در این یادمان‌ها باشند.
