خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها؛ اضطراب امتحان با احساس ترس، نگرانی، تنش و حتی بیماری جسمی در هنگام مواجهه با امتحان مشخص می‌شود. بسیاری از افراد قبل از امتحان، احساس نگرانی و استرس امتحان را دارند، برای برخی افراد اما این استرس امتحان، ناتوان کننده است و موجب اختلال در عملکردشان می‌شود تا جایی که فرد حتی باوجود مطالعه دقیق و تلاش فراوان، به درستی نتواند سوالات را پاسخ دهد.
تجربه اضطراب آزمون کاملاً طبیعی بوده و حتی میزان اندک استرس می‌تواند به فرد کمک کند تا بهترین عملکرد خود را داشته باشد. با این حال، زمانی که این احساس استرس و دلشوره به قدری از حد بگذرد و شدید باشد که به طور محسوسی در عملکرد فرد اختلال ایجاد کند، به آن اضطراب امتحان گفته می‌شود.
زهرا شریفی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ایام امتحانات و پرداختن به راهکارهای کاهش اضطراب امتحان در فرزندان، اظهار کرد: در واکنش به فرزندانی که به سختی درس خواندن و امتحان ایراد می‌گیرند و اظهار عجز می‌کنند از پدر و مادرها می‌خواهم که سریع مقاومت نکنند و موضع نگیرند.
این مشاور و روانشناس خانواده در چهارمحال و بختیاری با تأکید بر ضرورت مقابله با اضطراب کودکان و نوجوانان، بیان کرد: بسیاری از اختلالات روحی و روانی در بزرگسالان ریشه در اضطراب دوران کودکی و نوجوانی دارد لذا پدر و مادرها باید نسبت به راهکارهای مقابله با اضطراب خاصه اضطراب شب امتحان آگاه باشند.
چند راهکار عملی برای کاهش اضطراب امتحان
شریفی با تصریح اینکه ایجاد فضای گفتگو و تبادل نظر در خانه ضرورت دارد، ادامه داد: باید به فرزندان بگوییم که این میزان اضطراب طبیعی است و ما نیز زمانی که امتحان داشتیم همین اضطراب را تجربه کردیم.
وی با تصریح اینکه اضطراب حکم نمک غذا را دارد، ادامه داد: غذا اگر نمک نداشته باشد بی‌مزه می‌شود و تناول آن جذابیتی ندارد، اگر شور باشد هم غیرقابل تناول خواهد بود اما یک غذای خوشمزه و لذیذ نمکش هم به اندازه است.
شریفی افزود: اضطراب و استرس نیز میزان اندکش لازم و ضروری است یعنی اگر اضطراب با انسان همراه نباشد به سمت بی‌خیالی و تنبلی و بی‌انگیزگی می‌رود، همچنین اضطراب اگر از حد خودش خارج شد نیز خطرناک است و باید درمان و رفع شود.
وی با ذکر اینکه گاه خود پدر و مادر بدون آنکه حواسشان باشد عامل افزایش اضطراب در فرزندان به‌ویژه در ایام امتحانات می‌شوند، تصریح کرد: توجه و تمرکز بیش از حد والدین به نمره، تذکر زیاد، شرط گذاشتن، تهدید کردن و … از عوامل ایجاد و افزایش اضطراب در فرزندان است.
نقش حمایت‌گرانه و همدلانه والدین
این روانشناس خانواده با ذکر اینکه والدین باید در این مسیر نقش حمایت‌گری و همدلی با فرزند داشته باشند، ادامه داد: جملاتی همچون «این درس‌ها که چیزی نیست»، «چرا تنبلی می‌کنی»، «از صبح تا الان چکار می‌کردی» و … مناسب نیست و نه تنها نوجوان را مصمم به تلاش نمی‌کند بلکه زمینه لجبازی و ایستادگی در برابر پدر و مادر را فراهم می‌کند.
شریفی با تصریح اینکه بسیاری از ما هنوز معجزه همدلی و همقدمی با فرزندان را درک نکردیم، بیان کرد: بنابراین بیان همدلانه تکنیک اول برای کمک به کاهش اضطراب نوجوان در ایام امتحانات است.
این مدرس حوزه و دانشگاه در چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: وقتی فرزند پیش من مادر یا پدر می‌آید و از سختی امتحان گله دارد باید با او همدلی کنیم تا معجزه این همدلی را ببینیم.
شریفی ادامه داد: وقتی فرزند این همدلی و همذات پنداری پدر و مادرش را ببیند دلگرم می‌شود و سر درسش باز می‌گردد زیرا این غر زدن و گلایه به پدر و مادر با هدف راهکار گرفتن از آنها نیست بلکه فقط به همدلی و همراهی آنها نیاز دارد.
برنامه‌ریزی؛ راهکار مقابله با اضطراب امتحان
وی برنامه‌ریزی را راهکار دوم مقابله با اضطراب امتحان دانست و توضیح داد: حقیقتاً فرزندان تا پایه هفتم و هشتم به تنهایی نمی‌توانند برای خودشان برنامه‌ریزی داشته باشند و نیازمند کمک و راهنمایی پدر و مادر هستند.
شریفی ادامه داد: از والدین می‌خواهم که به جای اجبار و تهدید و مچ‌گیری و رفتارهای مخرب از این دست، با فرزند خود بنشینند و متناسب با توانایی و ظرفیت و نیز سطح تحصیلی فرزند، برنامه‌ای را برای او طراحی و او را در اجرای برنامه همدلی و همراهی کنند.
وی با تأکید بر اینکه این تقسیم اوقات و تعیین وظایف کمک بزرگی به رشد و پیشرفت سیر یادگیری خواهد کرد، افزود: فرزند ما در این فضای شفاف و روشن از کار و تفریح و استراحت به راحتی می‌تواند درسش را بخواند. اما اگر بخواهیم او را بدون برنامه‌ریزی مجبور به درس خواندن کنیم، طبیعتاً نخواهد توانست عملکرد موفقی داشته باشد.
پرهیز از مقایسه فرزندان با دیگران
شریفی داشتن رابطه درست و صمیمی پدر و مادر با فرزندان را مورد تأکید قرار داد و گفت: تعامل صحیح والدین با فرزندان را باید یک کلیدواژه در بحث تربیت و فرزندپروری بدانیم و در این راستا والدین باید بتوانند راهکارهای ایجاد ارتباط صمیمانه با فرزندان را یاد بگیرند و عملی کنند.
این مدرس حوزه و دانشگاه پرهیز از مقایسه فرزندان با دیگران را یادآوری کرد و ادامه داد: به فرزندمان توصیه کنیم که در روز امتحان سراغ دوستانی که اضطراب دارند نرود زیرا جملات منفی و اضطرابی باعث آلودگی روانی اطرافیان فرد مضطرب می‌شود.
شریفی در پایان گفت: پدر و مادرها اگر می‌بینند فرزندان اعتماد به نفس لازم را ندارند و خودباوری آنها پایین است حتماً مشاوره بگیرند و راه‌های ارتقای اعتماد به نفس را یاد بگیرند تا آنان را از تبعات سو بعدی مصون نگه دارند.
