مبارزه با پشه های ناقل مالاریا با یک قارچ سمی
پشه‌ها از دیرباز یکی از سرسخت‌ترین دشمنان بشر بوده‌اند؛ هزاران سال است که ما را آزار می‌دهند و بیشتر از هر حیوان دیگری باعث مرگ انسان‌ها شده‌اند. با افزایش مقاومت در برابر روش‌های سنتی کنترل این موجودات، پژوهشگران به دنبال راه‌های نوآورانه برای مقابله با بیماری‌های منتقل‌شده از طریق پشه‌ها هستند.
به نقل از نیواطلس، اکنون، حشره‌شناسان دانشگاه مریلند قارچ مرگباری را به‌صورت ژنتیکی اصلاح کرده‌اند که در پشه‌های آنوفل (ناقل مالاریا) منتقل می‌شود. این قارچ طبیعی به نام Metarhizium سموم عصبی خاصی برای حشرات تولید می‌کند که به اندازه‌ای قوی هستند که می‌توانند پشه‌های ماده که عامل اصلی انتقال بیماری هستند را بکشند.
با آغشته‌سازی پشه‌های نر به هاگ‌های اصلاح‌شده‌ی این قارچ، گروه پژوهشی عملا یک بیماری مقاربتی برای پشه‌ها ایجاد کرده است.
البته این نخستین باری نیست که دانشمندان از عادات جفت‌گیری پشه‌ها برای کاهش جمعیت آنها استفاده می‌کنند. پژوهشگران پشه‌های نری را نیز اصلاح کرده بودند که پروتئین‌های سمی ترشح می‌کنند که هنگام انتقال به پشه‌های ماده پس از جفت‌گیری باعث مرگ آنها می‌شود.
در حالی که پیش از این مشخص شده بود قارچ Metarhizium از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود، اما سویه‌های طبیعی آن مرگ‌ومیر بسیار کمی ایجاد می‌کردند. در آزمایش‌های میدانی که در بورکینافاسو در غرب آفریقا انجام شد، نسخه‌ی مهندسی‌شده‌ی این قارچ مرگبارتر تقریبا ۹۰ درصد از پشه‌های ماده ظرف دو هفته پس از جفت‌گیری با پشه‌های نر آلوده مردند، در حالی که این میزان در مورد قارچ طبیعی فقط چهار درصد بود. جالب اینکه این عفونت قارچی باعث نمی‌شد پشه‌های ماده از جفت‌گیری با نرهای آلوده خودداری کنند.
با وجود کشنده بودن این بیماری برای پشه‌ها، قارچ تراریخته‌ی Metarhizium برای انسان بی‌ضرر است. پشه‌های نری که به این قارچ آلوده‌اند، می‌توانند تا ۲۴ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض قارچ، هاگ‌های آن را به چندین پشه دیگر منتقل کنند، که این ویژگی روش را برای استفاده در محیط زیست مناسب می‌سازد.
ریموند سنت لجر، یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: آنچه این قارچ را بسیار امیدبخش می‌کند، این است که با رفتار طبیعی پشه‌ها هماهنگ است، نه اینکه در تضاد با آن باشد. برخلاف آفت‌کش‌ها یا سایر روش‌های شیمیایی کنترل که پشه‌ها ممکن است به آنها مقاوم شوند، این روش از خود زیست‌شناسی پشه برای انتقال عامل کنترل‌کننده استفاده می‌کند.
در واقع، علت اصلی مشکل، سازگاری شگفت‌انگیز پشه‌ها است. در سال‌های اخیر، هم پشه‌ها و هم انگل‌های ناقل بیماری‌های پشه‌زا در برابر درمان‌های شیمیایی و داروهای ضد مالاریا مقاوم شده‌اند. حتی برخی جمعیت‌های پشه روش خود را تغییر داده‌اند؛ به جای ورود به داخل خانه‌ها و تماس با پشه‌بند یا مواد دافع، بیرون از خانه استراحت می‌کنند.
سنت لجر می‌گوید: این یک مسابقه تسلیحاتی بین ما و پشه‌هاست. همان‌طور که آنها مدام خود را با آنچه ما می‌سازیم تطبیق می‌دهند، ما نیز باید پیوسته روش‌های نوآورانه و خلاقانه‌ای برای مقابله با آنها توسعه دهیم.
