پیشنهاد آمریکا برای توافق موقت هسته‌ای با ایران شامل اجازه غنی‌سازی محدود
فرناز فصیحی، دیوید ای. سنگر، جاناتان سوان (Farnaz Fassihi, David E. Sanger, Jonathan Swan)، تحلیلگران سیاسی در نیویورک تایمز در ۳ ژوئن ۲۰۲۵ مقاله ای منتشر کردند که ترجمه بخش هایی از آنرا می خوانید:
دولت ترامپ پیشنهادی را به ایران ارائه کرده که بر اساس آن این کشور می‌تواند در چارچوب یک توافق موقت به غنی‌سازی محدود اورانیوم ادامه دهد، در حالی که گفت‌وگوها برای رسیدن به توافقی جامع جهت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ادامه دارد.
این نخستین نشانه ملموس از امکان مصالحه بین ایران و آمریکا از زمان روی کار آمدن مجدد ترامپ است. در چارچوب این پیشنهاد، ایران به مزایای ساخت نیروگاه هسته‌ای جدید دست می‌یابد و در صورت دریافت مزایا، باید غنی‌سازی در خاک خود را متوقف کند.
پیشنهاد آمریکا شامل تشکیل کنسرسیومی منطقه‌ای با حضور کشورهایی مانند آمریکا، عربستان، امارات و دیگران است که تولید سوخت هسته‌ای برای مصارف غیرنظامی را مدیریت کرده و غنی‌سازی مستقل ایران را حذف می‌کند. اما هنوز محل این تاسیسات و میزان اختیارات مشخص نیست.
واکنش ایران هنوز رسمی نشده ولی عباس عراقچی، وزیر خارجه، تصریح کرده که «بدون به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران، توافقی نخواهد بود». او ابراز امیدواری کرده که با دیپلماسی از بحران جلوگیری شود.
اسراییل به شدت با هرگونه توافقی که به ایران ظرفیت هسته‌ای بدهد مخالف است و احتمال حمله نظامی را مطرح کرده، اما ایران هشدار داده در صورت حمله، از NPT خارج خواهد شد و بازرسان را اخراج می‌کند.
پیشنهاد مذکور توسط استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه تدوین شده و هنوز درباره تحریم‌هایی که باید لغو شوند یا تضمین‌های آینده آمریکا، ابهامات زیادی وجود دارد. تهران خواستار لغو کلیه تحریم‌ها و ارائه تضمین عدم خروج مجدد آمریکا از توافق است.
یکی از نقاط بحث‌برانگیز، مکان تاسیسات غنی‌سازی است. ایده‌هایی چون ایجاد تاسیسات در جزیره‌ای در خلیج فارس یا در خاک ایران (کیش یا قشم) مطرح شده تا از دید ناظران بین‌المللی شفاف باشد.
برخی تحلیلگران پیشنهاد کنسرسیوم را برد-برد می‌دانند که می‌تواند ایران حفظ آبرو کند و در عین حال نگرانی‌های غرب و منطقه را کاهش دهد. با این حال، تشکیل کامل چنین کنسرسیومی احتمالاً چند سال طول می‌کشد و به راه‌حل موقت نیاز دارد.
در آمریکا و ایران، مخالفانی کم نفوذتری وجود دارند که با این پیشنهاد به‌عنوان «تسلیم» برخورد می‌کنند، ولی با توجه به حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از ادامه مذاکرات، روند دیپلماتیک ادامه دارد.
سخنگوی کاخ سفید تاکید کرده ترامپ اجازه نخواهد داد ایران به بمب هسته‌ای دست یابد و از رسانه‌ای کردن جزئیات خودداری کرده تا به روند مذاکرات لطمه نخورد.
