نهادهای توسعه‌ساز را تنها نگذارید؛ فولاد خوزستان، فراتر از یک کارخانه
در ادبیات توسعه اقتصادی، سال‌هاست که دیگر رشد اقتصادی به‌تنهایی کافی تلقی نمی‌شود. توسعه، زمانی محقق می‌شود که نهادهایی پایدار، در بسترهای اجتماعی، نهادی و ساختاری یک کشور شکل بگیرند و بمانند. در ایران، معدود شرکت‌هایی هستند که از سطح «بنگاه تولیدی» عبور کرده و به نهادهایی با نقش پایدار در توسعه بدل شده‌اند. فولاد خوزستان، بی‌تردید یکی از آن‌هاست.
فولاد خوزستان نه‌فقط در شاخص‌های کمی نظیر تولید، صادرات یا ارزآوری، بلکه در معیارهای نهادی، اجتماعی و راهبردی نیز در جایگاهی ممتاز ایستاده است. این شرکت در سال‌های اخیر، در دل بحران‌های همزمان تحریم، ناترازی انرژی، شوک‌های ارزی و سیاست‌های ناپایدار، نه‌تنها ایستادگی کرد، بلکه توسعه را با منطق سرمایه‌گذاری، نوآوری و آینده‌نگری پی گرفت.
این شرکت، امروز فقط یک واحد صنعتی نیست؛ بلکه پیونددهنده نخبگان فنی و مدیریتی با زنجیره تولید، مولد هویت صنعتی برای یک منطقه و ضامن پایداری اجتماعی و روانی در خوزستان است. فولاد خوزستان، همان‌طور که بررسی‌های خبرفوری تأیید می‌کند، در کنار نقش در زنجیره فولاد کشور، در زنجیره اعتماد اجتماعی، توزیع عادلانه سرمایه‌گذاری، و تاب‌آوری منطقه‌ای نیز سهمی بی‌بدیل دارد.
وقتی یک شرکت صنعتی در متن بحران، نیروگاه می‌سازد، مصرف آب را نصف می‌کند، فناوری سبز را بومی می‌سازد، معادن تأمین مواد اولیه را تملک می‌کند، دیپلماسی صنعتی با ۲۸ کشور را حفظ می‌کند و همزمان در ساخت مدارس، مراکز درمانی و زیرساخت‌های محلی مشارکت دارد، دیگر نمی‌توان آن را صرفاً بنگاهی اقتصادی دانست. این، نهاد توسعه‌ساز ملی است.
اما پرسش مهم اینجاست: آیا سیاست‌گذاری عمومی کشور، چنین نهادهایی را می‌شناسد و برای آن‌ها حکمرانی متفاوت تعریف کرده است؟ یا هنوز با سیاست‌هایی همسان، بدون تفکیک، آن‌ها را در میان دیگر صنایع مدیریت می‌کند؟
تجربه فولاد خوزستان به‌خوبی نشان می‌دهد اگر این نهادهای پیشران و تاب‌آور نبودند، نه‌فقط تولید، بلکه انسجام اقتصادی، پایداری اجتماعی و امید ملی نیز فرومی‌ریخت. امروز در خوزستان، فولاد خوزستان—به‌گواه آمار و گزارش‌های رسمی—لنگری روانی و اقتصادی در میان امواج بی‌ثباتی است.
اگر دولت و سیاست‌گذاران، به‌راستی به شعار سال—یعنی سرمایه‌گذاری برای تولید—اعتقاد دارند، باید در سیاست انرژی، مالیات، تسهیلات، مجوزها، سیاست ارزی و حتی دیپلماسی اقتصادی، نهادهای توسعه‌ساز را در اولویت قرار دهند. فولاد خوزستان آینده‌ای است که خودش ساخت؛ اکنون نوبت دولت است که آن را تنها نگذارد.
