به گزارش خبرنگار ایرنا، حقوق بین‌المللی بشردوستانه یا «حقوق بشردوستانه بین‌المللی» که به «حقوق جنگ» یا «حقوق مخاصمات مسلحانه» نیز معروف است، مجموعه‌ای از قوانینی است که به دنبال روش‌های بشردوستانه، برای محدود کردن اثرات مخاصمات مسلحانه است.
مقررات حقوق بشردوستانه ریشه تاریخی دارد؛ به طوری که، نشانه‌های آن از نخستین بارقه‌های اجتماع بشری تاکنون وجود داشته است. در این میان جنگ‌ها، از ابتدا تابع مقرراتی است که دولت‌ها، آن‌ها را رعایت و در مواردی نقض کرده‌اند. نتایج یافته‌های تاریخی نشان می‌دهد، تفکر انسان‌دوستانه در تمدن‌های بدوی وجود داشته است.
حقوق بین المللی، برای حقوق بشردوستانه در زمان جنگ اهمیت بسیاری قائل است و در حقوق بین‌المللی به صراحت اعلام شده که کشورها باید حقوق بشردوستانه را در جنگ‌های داخلی و یا بین‌المللی اجرا کنند.
حقوق بشردوستانه، حقوق قابل اجرا در نبردهای مسلحانه است که کنوانسیون های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹ و دو پروتکل الحاقی ۱۹۷۷ مهم‌ترین منابع آن را تشکیل می دهد. این حقوق در سه سطح، از سوی جامعه در برابر کسی که اقدام به جنگ می کند، قابل اجرا است.
برای آغاز این نوشتار و واکاوی حقوق بشردوستانه در پی حمله تروریستی رژیم صهیونی به تهران و تعدادی از شهرهای کشور که شماری از فرماندهان نظامی، دانشمندان، مردم غیرنظامی و خبرنگاران به شهادت رسیدند و مراکز درمانی و بیمارستانی و منازل مسکونی بمب‌باران یا هدف انواع پهپادها و ریزپرنده‌ها با قابلیت ویژگی‌های نقطه‌زنی و قدرت تخریب سنگین شدند باید مفاهیم «حقوق بشردوستانه» و «منازعه های مسلحانه داخلی و بین المللی» تا حد امکان تبیین شوند.
حقوق بشر دوستانه - در جامعه انسانی گریزی از جنگ نیست. برخی از صاحب نظران مسائل سیاسی و حقوقی معتقدند، جنگ در مواردی باعث ایجاد قوانین و مقررات نوینی می‌شود که هدف آن‌ها قانونمند کردن رفتار متخاصمان و انسانی کردن جنگ است.
حقوق جنگ، حقوق بشردوستانه و قوانین گوناگون، پس از وقوع جنگ‌های مخرب وضع شد که تنها پیامد آن کشتار بی‌رحمانه و تخریب اموال مردم بود. حقوق بشردوستانه همانند حقوق بشر، ریشه در حقوق طبیعی دارد. بر اساس تعاریف موجود، این حقوق مجموعه اصول و قواعدی را شامل می‌شود که در زمان درگیری‌های مسلحانه بر رفتار طرف‌های درگیر منازعه و همچنین، دولت‌های بی‌طرف حاکم است. هدف از وضع این قوانین رعایت اصول انسانی منازعه و کاهش اثرات زیان‌بار آن است.
بر اساس تعریفی دیگر، حقوق بشردوستانه به بخشی از حقوق بین‌المللی اطلاق می‌شود که در آن منازعه مسلحانه و رفتار با شهروندان کشورهای درگیر منازعه بررسی می‌شود.
حقوق بشردوستانه، باعث محدودیت خشونت در منازعه‌های مسلحانه می‌شود و هدف آن حمایت از افراد غیر فعال در جنگ(بیماران، اسیران و افراد غیرنظامی) محدود کردن خشونت برای دستیابی به اهداف جنگ، جلوگیری از انتقام‌جویی و آزارهای گوناگون است.
منازعه‌های مسلحانه - در تبیین عناصر سازنده مفهوم حقوق جنگ، بر چهار عنصر سازمانی، مادی، معنوی (روان‌شناختی) و غایی تاکید می‌شود. اما؛ در میان این عناصر، عنصر سازمانی و یا همان فاعلی نخستین شرط یک جنگ است. به عبارت دیگر، آغاز جنگ نیاز به نبرد نیروهای مسلحانه «کشورها» با یکدیگر دارد.
به‌طور کلی منازعه‌های موجود در نظام بین‌الملل به لحاظ ماهیت و نوع طرف‌های درگیر، به ۲ گروه منازعه‌های «مسلحانه‌بین‌المللی» و «مسلحانه داخلی» تقسیم می‌شود. هر ۲ گروه دارای عناصر درگیری مسلحانه و کاربری زور با هدف سیاسی هستند. تنها تفاوت این ۲ نوع درگیری مسلحانه در ماهیت و شخصیت حقوقی طرف‌های درگیر است.
بدین ترتیب که در گروه نخست، طرف‌های درگیر و یا همان کشورها، مخاطبان اصلی حقوق بین‌الملل هستند و معیارهای سرزمین، حکومت، جمعیت و تاریخ مشخص است. در گروه دوم، طرف‌ها یا یکی از آن‌ها، گروه یا تشکیلاتی است که فاقد ویژگی‌های کشور است.
اصطلاح «درگیری مسلحانه بین‌المللی» در ماده ۲ مشترک کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو چنین تعریف شده است: «این قرارداد در صورت جنگی رسمی و یا هرگونه منازعه مسلحانه که بین ۲ و یا چند دولت از دول معظم متعهد روی دهد، به اجرا گذارده خواهد شد». همچنین، تعریف اصطلاح «درگیری مسلحانه داخلی» در قسمت «ه» از بند ۲ و بخش «و» ماده هشت اساسنامه دیوان کیفری چنین ارائه شده است: «منازعه مسلحانه‌ای که به مدت زیادی در قلمرو دولتی، میان نیروهای حکومت و گروه های مسلح سازمان یافته اتفاق افتد.»
طبق ماده یک پروتکل دوم الحاقی ۱۹۷۷ ژنو، منازعه داخلی باید ۲ شرط داشته باشد. نخست، نیروی مخالف بر بخشی از سرزمین مسلط شده باشد. دوم، نیروی مخالف دولت قادر به اجرای پروتکل باشند. تا زمانی که ۲ شرط «تسلط بر بخشی از سرزمین» و «امکان اجرای پروتکل دوم ژنو» قابل اجرا نباشد. مقررات ماده سه مشترک کنوانسیون‌های چهارگانه ۱۹۴۹ ژنو رعایت می‌شود. این ماده تنها از غیرنظامیان و افراد فاقد سلاح حمایت می‌کند.
ماده سه مشترک، «تحولی بنیادی» در حمایت از انسان، در مواقع منازعه‌های داخلی است. اما، در صورت وجود ۲ شرط یادشده، ماده یک پروتکل دوم الحاقی ۱۹۷۷ ژنو تنها گروه‌های مخالف و شورشیان را شامل می‌شود و از طرف دولتی حمایت نمی‌کند.
ممنوعیت حمله به غیرنظامیان، تکلیف و احترام و حمایت از کارکنان پزشکی و مذهبی، واحدها و حمل ونقل پزشکی، تکلیف حمایت از وظایف پزشکی، ممنوعیت اعمال قحطی، ممنوعیت حمله به اموالی که برای باقی جمعیت غیر نظامی ضروری است، تکلیف به رعایت تضمینات اساسی برای غیر نظامیان و افرادی که در خارج از میدان نبرد هستند، تکلیف جستجو و محافظت از جان باختگان، تکلیف حمایت از افرادی که آزادی خود را از دست داده‌اند، ممنوعیت انتقال اجباری غیر نظامیان و حمایت‌های خاص از زنان و کودکان نمونه‌های از قواعد عرفی مندرج در پروتکل دوم الحاقی هستند.
همچنین پروتکل دوم الحاقی تنها یک قاعده ابتدایی برای هدایت از مخاصمات دارد. ماده ۱۳ مقرر می‌دارد که «جمعیت غیر نظامی و افراد غیر نظامی نباید هدف حمله قرار گیرند مگر و تا زمانی‌که در مخاصمات شرکت مستقیم داشته باشند.» این پروتکل بر خلاف پرتوکل نخست حاوی قاعده خاص و تعاریفی در مورد اصل تفکیک و تناسب نیست.
حقوق بین‌المللی بشردوستانه عرفی بر تفکیک میان غیر نظامیان و رزمندگان، تفکیک میان اموال غیر نظامی و اهداف نظامی، حمله کورکورانه(بدون تفکیک)، تناسب در حمله، اقدامات احتیاطی در حمله، حمله به کارکنان امدادی و اموال کمک‌های بشردوستانه، خبرنگاران، مناطق مورد حمایت، اموال فرهنگی، فعالیت و تاسیسات دارای انرژی خطرناک، محیط زیست تاکید دارد.
اما با این حال از بامداد روز جمعه ۲۳ خردادماه تاکنون حمله‌های متعدد رژیم صهیونی به مناطق مختلف ایران و ایجاد آسیب‌های بسیار به غیرنظامیان، نیروهای امدادرسان، مراکز درمانی و خبرنگاران هشداری جدی به جامعه بین‌المللی است تا با وضع مقررات جامع‌تر، قدرتمندانه‌تر و اجرایی‌تر از حمله به غیرنظامیان و اهداف غیرنظامی مورد اشاره در حقوق بین المللی بشردوستانه جلوگیری کنند.
وجود امکانات وسیع نظامی، وجود بمب‌های دوربرد و اتمی، بیش از هر زمان دیگری ملت‌ها و میراث فرهنگی را در معرض انهدام قرار داده است. این مسئله ضرورت رعایت مقررات بین‌المللی در رابطه با حفاظت از میراث فرهنگی در زمان صلح و منازع‌های مسلحانه را برجسته‌تر می‌کند.
به گزارش ایرنا، بامداد روز جمعه ۲۳ خردادماه و در پی حمله تروریستی رژیم صهیونی به تهران و تعدادی از شهرهای کشور، شماری از فرماندهان نظامی، دانشمندان و مردم غیرنظامی به شهادت رسیدند.
به دنبال این جنایت رژیم صهیونیستی، رهبر انقلاب - جمعه شب - در یک پیام تلویزیونی تاکید کردند: نیروهای مسلح، رژیم رذل صهیونی را بیچاره خواهند کرد و ان‌شاءالله با قدرت عمل و زندگی برای آن‌ها تلخ خواهد شد و با آن‌ها مماشات نخواهد شد.
جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی، عملیات وعده صادق ۳ را (شامگاه جمعه) با شلیک ده‌ها فروند موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی آغاز کرد.
مراحل بعدی این عملیات نیز روز شنبه اجرا شد که گزارش‌های میدانی، تصاویر ماهواره‌ای و شنود اطلاعاتی حاکی از اصابت موثر ده‌ها موشک به اهداف راهبردی در مناطق اشغالی بود.
رژیم تروریست صهیونیستی بعد ازظهر یکشنبه ۲۵ خرداد با تشدید حمله‌های وحشیانه خود، نقاطی از تهران را مورد هدف قرار داد؛ محدوده بزرگراه همت، محدوده‌های میدان ولیعصر(عج)، منطقه نیاوران، و خیابان سهرودی از جمله مناطقی بود که بعد از ظهر یکشنبه مورد تهاجم قرار گرفت.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز سحرگاه روز، دوشنبه در عملیاتی بی‌سابقه، تل آویو و حیفا را مورد اصابت موشک‌های خود قرار داد؛ نیروگاه برق تل‌آویو، پالایشگاه حیفا، ساختمان تحقیقات نظامی وایزیمن و ساختمان صنایع نظامی رافائل از جمله اهداف مشروع و قانونی ایران در مجموعه عملیات‌های این مرحله از وعده صادق ۳ بود.
رژیم اشغالگر قدس نیز عصر امروز دوشنبه در اقدامی که بار دیگر عدم پایبندی وی به موازین بین‌المللی را آشکار ساخت، ساختمانی در صدا و سیما را مورد حمله قرار داد و روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واکنش به این حمله در بیانیه‌ای تاکید کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، این حمله را سندی زنده از وحشی‌گری و عصبانیت دشمن از «قدرت روایت» جبهه حق دانسته و ضمن تجلیل از پایداری فرزندان رسانه‌ای انقلاب، بر اهمیت هم‌افزایی میدان و رسانه در میدان مقابله با دشمن صهیونیستی تاکید و حمایت کامل سپاه مقتدر مردمی از خبرنگاران، مستندسازان و جهادگران جبهه رسانه‌ای در مسیر افشای جنایات رژیم ددمنش و جعلی و حامیان پلید و شیطانی آن اعلام می‌دارد.
حملات موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از بامداد سه‌شنبه آغاز شد و تا ساعات اولیه صبح ادامه داشت پس از آن اگرچه رژیم صهیونیستی سانسور شدیدی را در خصوص میزان تخریب و تعداد کشته‌های حملات ایران اعمال کرد و پخش زنده شبکه‌های بین‌المللی مانند سی ان ان و الجزیره از حیفا و تل آویو را قطع کرد اما با این حال منابع خبری این رژیم از هدف قرار گرفتن مقر عملیات نظامی موساد در آخرین موج حمله موشکی سپاه خبر داده‌اند.
دلاور مردان کشورمان همچنین روز سه‌شنبه مرکز اطلاعات نظامی ارتش رژیم صهیونی موسوم به آمان و مرکز طراحی عملیات ترور و شرارت های رژیم صهیونیستی (موساد) را در تل آویو مورد اصابت قرار دادند.
