یک نکته که بایستی به خوبی در مورد این جنگ تبیین شود مشخص کردن مسئولیت این جنگ است. این موضوع بایستی به روشنی تبیین و مستند گردد که اسرائیل شروع کننده این جنگ بوده است و این رژیم در مورد پیامدهای آن مسئولیت کامل دارد. حفاظت از این واقعیت اگر چه ساده به نظر می رسد، اما اهمیت زیادی دارد. این موضوع نه تنها در زمان جنگ بلکه در شرایط بعد از جنگ هم اعتبار دارد و مورد استفاده خواهد بود.
اسرائیل نشان داده است که توانایی بالایی در تحریف واقعیات و جایگزین کردن واقعیات مسلم با روایت های دروغین دارد. تردیدی نیست که در این زمینه هم بیکار نخواهد نشست و دست به چنین تحریفی خواهد زد. این واقعیت بایستی در روایت آغاز جنگ تحمیل شده به ایران، جا بیفتد که در واقع رژیم اسرائیل بدون هیچ توجیه مشروعی در نیمه شب ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ برابر با ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ حمله گسترده و غافلگیرکننده ای را علیه ایران آغاز کرد. ایران در آستانه این تهاجم نظامی گسترده و غافلگیرکننده اسرائیل، هیچ اقدامی که تحریک کننده آن رژیم به چنین حمله ای در این مقطع زمانی باشد و طرف مقابل را ناچار به دست زدن به حمله نظامی کند، انجام نداده بود.
اقدام اسرائیل نقض آشکار اصول منشور ملل متحد و بویژه ماده ۲ بند ۴ مبتنی بر اجتناب از استفاده از زور برای پیشبرد اهداف سیاسی و نیز سایر اصول شناخته شده بین المللی در زمینه حل و فصل اختلافات، عدم تجاوز و همزیستی مسالمت آمیز بین ملت ها است. توصیف ها و دلیل تراشی هایی که اسرائیل برای مشروع جلوه دادن حمله ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ خود ارائه می کند، هیچکدام کمکی به توجیه این اقدام نظامی تجاوزکارانه نیست. برخلاف آنچه که اسرائیل در صدد جا انداختن آن است، به موجب اسناد موجود بین المللی اقدام نظامی ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ اسرائیل، مصداق یک عمل تجاوزکارانه است که مستلزم مسئولیت بین المللی است.
دستگاه دیپلماسی ایران به این نکته توجه دارد و فرض بر این است که از آن در مجامع بین المللی استفاده لازم را به عمل می آورد و همچنین مستندسازی های لازم را به عمل خواهد آورد. در عین حال اساتید دانشگاه حقوقدانان و متخصصان امور بین المللی می توانند با انتشار مقالات در این زمینه خصوصا در مجلات تخصصی بین المللی، ادبیات لازم را فراهم کنند که برای تحریف در این زمینه مانع جدی ایجاد کنند.
دامنه این جنگ، که امیدوارم هر چه زودتر به پایان برسد، به صحنه درگیری محدود نخواهد ماند و اقدامات سیاسی و حقوقی بعد از ترک مخاصمه همچنان ادامه خواهد یافت. توجه به این نکته برای این کارزار حقوقی و بین المللی ضروری است. در جنگ تحمیلی سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ رژیم بعثی در عراق علیه ایران نیز تعیین آغازگر جنگ یک فصل مهم از تحولات و تاریخ آن جنگ بود و ایران بهای سنگینی برای اثبات همین نکته که رژیم صدام حسین آغازگر جنگ بوده است، پرداخت.
* سفیر پیشین ایران در مکزیک
