به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، در حالی که دور ششم مذاکرات ایران و ایالات متحده برای روز یکشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ در مسقط برنامهریزی شده است، گزارشهای متعدد از رسانههای معتبر آمریکایی نظیر سیبیاس، نیویورکتایمز و انبیسی طی ۲۴ ساعت گذشته ادعای آمادگی رژیم صهیونیستی برای حمله احتمالی به تأسیسات هستهای ایران را مطرح کردهاند.
این گزارشها، که بر اساس اظهارات مقامات ارشد آمریکایی و اروپایی تدوین شدهاند، از احتمال اقدام نظامی یکجانبه رژیم صهیونیستی بدون هماهنگی با ایالات متحده خبر میدهند. در همین راستا، ایالات متحده به دلیل وضعیت جاری در منطقه، اقداماتی نظیر خروج دیپلماتهای غیرضروری از عراق و صدور مجوز خروج داوطلبانه برای خانوادههای نظامیان مستقر در خاورمیانه را آغاز کرده است.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که تلآویو نسبت به پیشرفت مذاکرات هستهای میان تهران و واشنگتن، بهویژه احتمال دستیابی به توافقی اولیه، ابراز نگرانی عمیق کرده است. رژیم صهیونیستی مفاد احتمالی این توافق، بهویژه در زمینه غنیسازی اورانیوم، را غیرقابلقبول میداند و به همین دلیل بهطور فزایندهای به گزینه نظامی متمایل شده است. این وضعیت نهتنها خطر تشدید تنشهای منطقهای را افزایش داده، بلکه تلاشهای دیپلماتیک جاری میان تهران و واشنگتن برای رسیدن به یک توافق را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، مقامات آمریکایی از «آمادگی کامل رژیم صهیونیستی» برای اجرای عملیات نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران مطلع شدهاند. در همین حال، ایالات متحده پیشبینی میکند که ایران ممکن است در واکنش به چنین حملاتی، پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار دهد. به همین دلیل، وزارت امور خارجه آمریکا به دیپلماتهای غیرضروری در عراق دستور خروج داده و یک مقام ارشد پنتاگون به سیبیاس نیوز اعلام کرد که به خانوادههای نظامیان آمریکایی در پایگاههای خاورمیانه اجازه خروج داوطلبانه داده شده است. این اقدامات نشاندهنده عمق نگرانی واشنگتن از پیامدهای احتمالی تشدید تنشها در منطقه است.
نیویورکتایمز در گزارشی تحلیلی نوشت: «بر اساس اظهارات مقامات آمریکایی و اروپایی، به نظر میرسد اسرائیل در حال آمادهسازی برای حملهای قریبالوقوع به ایران است؛ اقدامی که میتواند خاورمیانه را وارد مرحلهای بیسابقه از التهاب کند و تلاشهای دولت ترامپ برای دستیابی به توافقی پایدار جهت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای را مختل سازد.»
انبیسی نیز با اشاره به نزدیک شدن مذاکرات به مرحلهای حساس، تأکید کرد: «اسرائیل با نزدیک شدن به توافقی اولیه که شامل مفادی درباره غنیسازی اورانیوم است و از نظر تلآویو غیرقابلقبول تلقی میشود، عزم خود را برای اقدام نظامی یکجانبه جزم کرده است.»
در مقابل، پولیتیکو در گزارشی با عنوان «تقویت مذاکرات هستهای ایران توسط اسرائیل» دیدگاه متفاوتی ارائه کرده و ادعا میکند که «تهدیدهای اسرائیل برای حمله به تأسیسات هستهای ایران ممکن است بهطور غیرمستقیم به تقویت موضع مذاکراتی ایالات متحده کمک کند.» تحلیل این رسانه حاکی از آن است که این تهدیدها در حقیقت یک قمار به حساب میآیند چرا که همزمان که میتوانند از پتانسیل تشویق تهران به توافق برخوردار باشند اما یک استراتژی پرریسک محسوب می شوند که میتواند نتیجه معکوس داشته و به تشدید درگیریهای منطقهای منجر شود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، شامگاه دوشنبه در گفتوگویی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، بر تعهد خود به ادامه مذاکرات با ایران تأکید کرد. با این حال، اسرائیل همچنان بر تهدید به اقدام نظامی پافشاری میکند. ترامپ در اظهاراتی علنی، هرگونه حمایت از حملات نظامی اسرائیل را رد کرده و با فشارهای جنگطلبان محافظهکار، از جمله مارک لوین، مجری سرشناس، مخالفت کرده است. این موضعگیری نشاندهنده تمایل واشنگتن به اولویت دادن به دیپلماسی بر گزینههای نظامی است.
مونا یعقوبیان، رئیس برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی واشنگتن، در گفتوگو با پولیتیکو، بیانیه اخیر ایران درباره اسناد ادعایی سرقتشده توسط اسرائیل را «حرکتی تاکتیکی» توصیف کرد. به گفته او، این اقدام به تهران امکان میدهد مذاکرات را حول محور نابرابریهای ادراکی در رفتار جامعه بینالمللی با برنامههای هستهای ایران و اسرائیل بازتعریف کند، که میتواند به دستیابی به توافقی با شرایط ملایمتر برای ایران منجر شود.
یعقوبیان همچنین هشدار داد که تهدیدهای اسرائیل، اگرچه «ممکن است به پیشبرد مذاکرات کمک کند» اما به تنشهای بنیادین میان تلآویو و واشنگتن اشاره دارد. از منظر اسرائیل، «پنجره فرصت برای اقدام نظامی علیه زیرساختهای هستهای ایران در حال بسته شدن است» و این حس فوریت، احتمال اقدام یکجانبه را افزایش داده است.
در مقابل، دولت ترامپ نشان داده که مصمم به اجتناب از «جنگهای بیپایان» در خاورمیانه است و دیپلماسی را بهعنوان راهحل اصلی برای مهار برنامه هستهای ایران ترجیح میدهد.