به گزارش ایرنا، خراسان شمالی تا چندی پیش در فضای اقتصادی کشور بیشتر با شاخص‌هایی مانند نرخ بیکاری بالا، محدودیت زیرساختی و ضعف صنعتی شناخته می‌شد، اما سیاست‌های توسعه‌محور دولت چهاردهم در حوزه دیپلماسی اقتصادی، به‌ویژه تمرکز بر توسعه روابط با کشورهای همسایه و آسیای میانه، موجب شد این استان مرزی به تدریج از حاشیه به متن بیاید.
سفرهای دیپلماتیک رئیس‌جمهور به کشورهای منطقه و حضور فعال استان خراسان شمالی در نمایشگاه‌های بین‌المللی نظیر ایران‌اکسپو ۲۰۲۵، زمینه‌ساز برقراری ارتباطات اقتصادی جدیدی شده است که تاکنون دست‌کم در سه حوزه معدن، کشاورزی و دامپروری، ثمرات قابل‌توجهی به همراه داشته است.
نقطه عطف این مسیر، سفر رسمی سفیر ایران در ترکمنستان به بجنورد و گفت‌وگوهای سازنده‌ای بود که در جریان آن برای توسعه مناسبات اقتصادی، فرهنگی و سرمایه‌گذاری میان دو طرف صورت گرفت.
دیدارهایی فراتر از حرف
سفیر ایران در ترکمنستان روز گذشته در جریان بازدید از خراسان شمالی با استاندار، فعالان اقتصادی و مسئولان استانی دیدار کرد، این سفر تنها یک دیدار تشریفاتی نبود؛ بلکه پیامی روشن از عزم دو کشور برای گشودن فصل تازه‌ای از همکاری‌های اقتصادی و تجاری بود.
سفیر ایران در ترکمنستان در این دیدار از ابراز تمایل این کشور ترکمن برای واردات کالاهای کشاورزی، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، دام و محصولات معدنی از ایران، خراسان شمالی را گزینه‌ای بسیار مناسب برای تامین نیازهای بازار ترکمنستان دانست.
علی‌مجتبی روزبهانی همچنین بر علاقه‌مندی شرکت‌های خصوصی ترککمنستان برای سرمایه‌گذاری در استان تأکید کرد.
استاندار خراسان شمالی نیز با تشریح ظرفیت‌های استان در زمینه کشاورزی، دامپروری، معادن، صنایع غذایی، موقعیت ژئوپلیتیکی و دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی، خراسان شمالی را دروازه‌ای باثبات و امن برای صادرات ایران به آسیای میانه توصیف کرد.
حرکت در مسیر سیاست همسایگی دولت
این نشست‌ها دقیقا در راستای سیاست همسایگی و دیپلماسی اقتصادی دولت چهاردهم بنا شده که تمرکز آن بر بهره‌برداری از ظرفیت‌های مغفول‌مانده استان‌های مرزی برای تقویت روابط با همسایگان است.
همزمان با این سیاست، استانداری خراسان شمالی نیز با شرکت در رویدادهایی چون نمایشگاه ایران‌اکسپو ۲۰۲۵ و رایزنی با بیش از ۴۰ هیات خارجی، افق جدیدی را برای حضور در بازارهای آسیای میانه و قفقاز گشوده است.
آن‌طور که دفتر اقتصادی استانداری اعلام کرده، این دیدارها منجر به تفاهم‌نامه‌های اولیه با سرمایه‌گذارانی از روسیه، قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان شده است که ظرفیت‌های استان در حوزه‌هایی چون فرآوری محصولات کشاورزی، صادرات دام سبک، و سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی را مورد توجه قرار داده‌اند.
یکی از دستاوردهای مهم، مذاکره با سرمایه‌گذار ازبکستانی برای احداث پالایشگاه دام در منطقه ویژه اقتصادی بجنورد است؛ پروژه‌ای که نه‌تنها می‌تواند ارزش افزوده بالایی برای دامپروری استان ایجاد کند، بلکه به صادرات فرآورده‌های گوشتی حلال به کشورهای مسلمان آسیای مرکزی بینجامد.
فرصت‌های در دسترس سرمایه گذاران در این دیدراها بر چند محور استوار است و صادرات دام سبک و گوشت فرآوری‌شده به تاجیکستان، توسعه همکاری‌های فرهنگی و علمی میان دانشگاه‌ها و مراکز علمی با ترکمنستان، سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه استخراج و فرآوری مواد معدنی، استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی خراسان شمالی برای صادرات کالا به آسیای مرکزی در قالب تفاهم‌نامه‌هایی در حال پیگیری است.
هدفگذاری پنج میلیارد دلاری تجارت با ترکمنستان
خراسان شمالی با بهبود زیرساخت‌هایی مانند احیای پروازهای فرودگاه بجنورد، توسعه راه‌های ارتباطی و پیگیری طرح اتصال استان به راه‌آهن سراسری در آستانه تبدیل شدن به یکی از پایگاه‌های اصلی صدور کالا به شرق و شمال‌شرق آسیا قرار گرفته است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان به تازگی در نشست تخصصی «توسعه تجارت با ترکمنستان» در بجنورد اعلام کرد که روند روابط تجاری ایران با ترکمنستان در سال‌های اخیر رو به رشد بوده و حجم مبادلات تجاری دو کشور به ۵۰۰ میلیون دلار رسیده است.
علی‌مجتبی روزبهانی گفت که در سال گذشته حجم تجارت ایران با ترکمنستان حدود پنج میلیون دلار بوده است که با توجه به تعاملات سیاسی و فرهنگی مثبت میان دو کشور، دستیابی به سطح پنج میلیارد دلار در سال دور از انتظار نیست.
سفیر ایران در ترکمنستان همچنین بر اهمیت تقویت زیرساخت‌های مرزی و تسهیل صدور روادید تاکید و بیان کرد که بخشی از بازار مصرف آسیای مرکزی می‌تواند در اختیار کالاهای ایرانی قرار گیرد و استان خراسان شمالی با توجه به نزدیکی جغرافیایی و اشتراکات فرهنگی می‌تواند نقش ویژه‌ای در این زمینه ایفا کند.
این اظهارات نشان‌دهنده چشم‌انداز روشن و فرصت‌های بالقوه برای استان در توسعه تجارت منطقه‌ای و افزایش حجم مبادلات اقتصادی با کشورهای همسایه به ویژه ترکمنستان است که به همت و حمایت دولت در حال تحقق می‌باشد.
بجنورد، دروازه جدید صادرات به شرق
نشست اخیر سفیر ایران در ترکمنستان تنها فقط یک رویداد نمادین نبود، بلکه نشانه‌ای از آن است که خراسان شمالی، امروز نه‌تنها در داخل کشور بلکه در سطح منطقه‌ای نیز به‌عنوان شریک بالقوه تجاری و صنعتی مطرح شده است.
اگر این روند با تداوم سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه دولت و حمایت جدی از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی همراه شود، خراسان شمالی می‌تواند در سال‌های آینده به یکی از کانون‌های مهم دیپلماسی اقتصادی ایران با آسیای میانه تبدیل شود؛ نقشی که پیشتر برای استان‌های بزرگ‌تر تصور می‌شد، اما حالا با همت و تدبیر به نام این استان مرزی رقم می‌خورد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر مسیر فعلی با هم‌افزایی دستگاه‌های استانی، هماهنگی ملی و حمایت از بخش خصوصی ادامه یابد، خراسان شمالی می‌تواند در یک بازه پنج‌ساله به مرکز مبادلات منطقه‌ای و نقطه تلاقی منافع اقتصادی ایران و آسیای میانه تبدیل شود.
این امر مستلزم توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی، رفع موانع مقرراتی در صادرات، فعال‌سازی روابط بانکی بین‌المللی و تشویق سرمایه‌گذاران خارجی است؛ مسیری که دولت در آن گام برداشته و نشانه‌های آن، امروز در رشد آمار صادرات، افزایش سفر هیأت‌های خارجی و رغبت سرمایه‌گذاران قابل مشاهده است.
خراسان شمالی حدود ۴۰۰ واحد تولیدی و صنعتی با سرمایه گذاری ۱۳ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۱۱ هزار نفر دارد که از لحاظ داشتن صنایع بزرگ صنعتی در بین ۳۱ استان کشور رتبه دهم را داراست.
سهم اشتغال در این استان در سه بخش کشاورزی با ۳۹.۶ درصد، صنعت با ۲۴.۳ درصد و خدمات ۳۶.۱ درصد است.
خراسان شمالی با بیش از یک میلیون نفر جمعیت در شمال شرق کشور واقع است و ۴۴ درصد از جمعیت آن در مناطق روستایی سکونت دارند.
